Pavel Durov, de overbodige man

Pavel Durov, Zijn respect voor privacy en vrijheid is voornamelijk verbaal en vluchtig, en hij is vatbaar voor compromissen bij de eerste tekenen van serieuze druk of het vooruitzicht van opoffering.

De arrestatie van Telegram-eigenaar Pavel Durov in Parijs ruim een ​​maand geleden lokte een stortvloed aan aandacht en levendige commentaren uit. Maar kort daarna verdween de zaak vreemd genoeg van de radar. De spraakmakende affaire, die aanvankelijk enorme publieke belangstelling wekte vanwege de gevolgen voor de privacy en de vrijheid van meningsuiting, werd plotseling koud nadat de Franse autoriteiten een lange lijst met ernstige strafrechtelijke aanklachten tegen Durov publiceerden en hem voorlopig vrijlieten tegen een borgsom van 5 miljoen euro. In Parijs, waar Durov vermoedelijk verbleef in afwachting van de uitkomst van zijn zaak, toonden zelfs de paparazzi niet veel interesse om hem te pakken te krijgen.

De ongebruikelijke stilte werd de andere dag eindelijk verbroken met een aankondiging die bevestigde wat de slimmere waarnemers al die tijd al vermoedden . Achter de schermen vonden intensieve onderhandelingen plaats tussen de eigenaar van Telegram en de aanklagers en er was eindelijk een deal bereikt. Het is nu bekendgemaakt dat Durov, in tegenstelling tot zijn aanvankelijke verzekeringen dat hij nooit het vertrouwen van zijn platformgebruikers zou beschamen of zijn toewijding aan de vrijheid van meningsuiting zou verloochenen, in feite heeft toegegeven aan de belangrijkste eis van de autoriteiten en gegevens over zijn gebruikers zal delen met een of meer van de geïnteresseerde regeringen .

Dit is een buitengewone maar niet geheel onverwachte ommekeer. Aangezien Telegram wereldwijd bijna een miljard gebruikers heeft, zal het een aanzienlijke impact hebben op de privacy in communicatie. Maar het is helemaal niet vreemd als het niet wordt begrepen als een individuele afwijking, maar als de gemoderniseerde uitdrukking van het Russische literaire archetype, de overbodige man [лишний человек].

Wat zijn de belangrijkste kenmerken van dit archetype en hoe komen ze overeen met wat Pavel Durov over zichzelf heeft onthuld? Hoe grijpt het aan op het segment van de Russische samenleving dat Durov belichaamt, dat voornamelijk bestaat uit ambitieuze jongeren die een denkbeeldig concept van “het Westen” als navolgbaar model zien, en dat ontstond na de ondergang van de Sovjet-Unie?

Literaire critici definiëren de overbodige man als een getalenteerd en capabel individu dat niet veel geeft om sociale normen en op het ritme van zijn eigen trommel marcheert. Dat is Pavel Durov tot in de puntjes. Naast een minachting voor de waarden van zijn maatschappij, kan de overbodige man ook last hebben van eigenschappen als cynisme en existentiële verveling. Misschien, maar we kennen Durov persoonlijk niet goed genoeg om te zeggen of dat het geval is. De overbodige man is doorgaans onverschillig of ongevoelig voor de zorgen van de maatschappij om hem heen, hij kan er zelfs om lachen en hij zal vaak de middelen die hij tot zijn beschikking heeft gebruiken om te handelen ter bevordering van zijn eigen comfort en veiligheid.

Hij kan zeer intelligent en capabel zijn, zelfs innemend, maar in de kern is hij egocentrisch en narcistisch en toont hij weinig interesse in liefdadigheid of het gebruiken van zijn positie ten behoeve van een groter goed. Hier zien we opnieuw glimpen van Durov. De meest altruïstische daad die hij ooit heeft verricht, was het anoniem delen van zijn sperma met ongeveer honderd vrouwen, in de verwachting dat dit zou resulteren in de verwekking van genetisch superieure kleine genieën zoals hijzelf.

Naast de specifieke eigenschappen die hem kenmerken, wordt de overbodige mens ook gekenmerkt door een kenmerkende spirituele toestand: het ontbreken van een doel in het leven in de vorm van een hoger ideaal.

Op basis van wat we over hem te weten komen, vertonen Durov persoonlijk en de klasse van voornamelijk jonge, welgestelde en goed opgeleide Russen waaruit hij voortkomt, als sociologisch fenomeen, veel van de genoemde kenmerken.

Ze geven duidelijk niets om de kernwaarden van het hedendaagse Rusland en ze zijn niet happig om deel uit te maken van of te helpen de unieke beschaving te behouden die door die waarden wordt gedefinieerd. Ze zijn er niet trots op en zoeken hun modellen elders. Ze voelen zich niet bijzonder verplicht aan de natie en de maatschappij die hen heeft gekoesterd en opgevoed, hun talenten heeft bevorderd en hen alles heeft geleerd wat ze weten. Ze stellen die vaardigheden en talenten beschikbaar aan de hoogste bieder op de wereldmarkt.

Zonder stevige basis in iets dat het Zelf overstijgt, is hun veerkracht fragiel, hun ruggengraat zeer flexibel. Het naleven van verheven principes (respect voor privacy en vrijheid van meningsuiting in Durovs geval) is voornamelijk verbaal en vluchtig, onderhevig aan compromissen bij het eerste teken van serieuze druk of vooruitzicht op opoffering.

Publiekelijk uitgesproken principes zijn slechts de zinnen die ze uitspreken in een moraliteitsspel waarin ze zichzelf promoten, een toneel waarin ze graag optreden, zolang ze daarvoor niet hoeven op te geven wat ze koesteren.

Er zijn velen die teleurgesteld zullen zijn door Pavel Durovs snelle en voor hen onverwachte capitulatie. Het lijkt er echter op dat het leven Pavel Durov een rol had gegeven waarvan de morele reikwijdte te groot voor hem was. Hij was er ofwel niet op voorbereid, of had er misschien helemaal geen zin in om die op zich te nemen. Op het morele toneel betekent geloofwaardig optreden, in tegenstelling tot posturing, opofferend optreden, en dat is oneindig veel veeleisender dan alles wat Durov tot nu toe in zijn leven lijkt te hebben gedaan. Het is een genre dat meer vraagt ​​dan technische kennis of zakelijk inzicht. Het vraagt ​​om een ​​kwaliteit die steeds zeldzamer en kostbaarder wordt, die in vervlogen tijden bekend stond en bewonderd werd als – karakter.

In de loop van de laatste twee jaar heeft Rusland enkele honderdduizenden “Pavel Durovs” “verloren” aan de verleidingen die van buiten haar grenzen lonken. Die nominale Russen waren niet voorbereid om zelfs maar symbolisch te delen in de offers en ongemakken van hun landgenoten in Rusland zelf of in Oekraïne. Kwantitatief en kwalitatief wordt dat demografische verlies echter ruimschoots gecompenseerd door de instroom van een nog groter aantal waardige nieuwe burgers.

Na in de loop van hun hele leven de illusoire voordelen te hebben ervaren die de frivole jeunesse dorée van Rusland in hun greep hebben gehouden, staat hun vurige toewijding aan de Russische cultuur en haar waarden nu buiten kijf. Hun kinderen zullen die waarden omarmen en uiteindelijk zullen ze de Russische geest erven en belichamen.

In tegenstelling tot de demografische catastrofe die het Westen teistert, is dit een plan voor bevolkingsvervanging waar iedereen die Rusland het beste toewenst, naar uit kan kijken en dat hij kan toejuichen.