Ik ben een fervent bordspelspeler. Ik ben niet zo dol op de klassiekers zoals schaken of gaan, ik geef de voorkeur aan de modernere. Maar hoe dan ook, als persoon die de delicate balans tussen strategie en tactiek waardeert, moet ik zeggen dat ik onder de indruk ben van het gevoel voor timing van de Russische president Vladimir Poetin.
Want als er ooit een moment was waarop Poetin en Rusland de Verenigde Staten maximale pijn zouden kunnen bezorgen via de achilleshiel, de financiële markten en de onuitblusbare honger naar schulden, dan was het deze maand precies toen het coronavirus zijn kust bereikte.
Zoals ik al zei, ik ben een enorme spelspeler en ik ben vooral dol op games waarbij er een delicaat evenwicht is tussen de spelerskracht die moet worden gehandhaafd terwijl het niet jouw beurt is. Aanvallen moeten net genoeg worden gedwarsboomd om te voorkomen dat de persoon verder komt, maar niet zozeer dat ze je niet kunnen helpen verdedigen tijdens de beurt van de volgende speler.
Dit alles om de game in leven te houden totdat je het perfecte moment hebt gevonden om door te stoten en de overwinning te behalen. Na Poetin deze game de afgelopen acht jaar te hebben zien spelen, ben ik er vast van overtuigd dat niemand vandaag een machtspositie heeft die dit beter begrijpt dan hij.
En ik geloof echt dat deze zet om OPEC + te breken en vervolgens te kijken naar Mohammed bin Salman die OPEC brak, de grote omkeerbeweging van Judin was. En door dit te doen in minder dan een week heeft hij het Amerikaanse financiële systeem volledig gesloten.
Op vrijdag 6 maart vertelde Rusland OPEC nee. Woensdag de 11e had de Federal Reserve al haar dagelijkse interventies in de repomarkten verdubbeld om de bankliquiditeit hoog te houden.
Op de 12e ’s middags kondigde de Fed $ 1,5 biljoen aan nieuwe repofaciliteiten aan, waaronder repo-contracten voor drie maanden. Op een gegeven moment tijdens de handel op die dag ging de hele Amerikaanse schatkistmarkt zonder biedingen. Er was niemand die een bod uitbracht op de meest liquide, gewilde financiële activa ter wereld.
Waarom? De prijzen waren zo hoog dat niemand ze wilde hebben.
We kregen niet alleen een enorme uitbreiding van de repo-interventies door de Fed, maar het duurde ook langer. Dit is een duidelijk teken dat het probleem bijna zonder einde is. Repo’s langer dan drie dagen zijn in deze context een zeldzaamheid.
De Fed die $ 1 biljoen moet toevoegen aan repo’s van drie maanden betekent duidelijk dat ze begrijpen dat ze uitkijken naar het einde van het kwartaal als het volgende probleem en daarna.
Kortom, de financiële markten in de wereld zijn volledig in beslag genomen.
En erger dan dat…. Het werkte niet.
De voorraden bleven dalen, goud en andere safe-haven activa werden hard getroffen door een omkering van de uitstroom van kapitaal uit de VS In het eerste deel van de nasleep van de beslissing van Poetin werd de dollar geslagen toen Europese en Japanse investeerders die zich in Amerikaanse aandelen hadden gestapeld een veilige haven verkocht die posities en bracht de hoofdstad naar huis.
Dat duurde een paar dagen voordat Christine Lagarde haar honden- en ponyshow bij de Europese Centrale Bank opzette en iedereen vertelde dat ze geen andere antwoorden had dan de aankoop van activa uit te breiden en door te gaan met wat in het verleden is mislukt.
Dit was het begin van de volgende fase van de crisis, waarin de dollar begint te sterken. En dat is waar we nu zijn.
En Poetin begrijpt dat een wereld vol schulden een wereld is die niet bestand is tegen de valuta die nodig is om die schuld sterk terug te betalen.
Dat zet zijn geopolitieke rivalen verder onder druk en dwingt hen zich te concentreren op hun binnenlandse zorgen in plaats van op die in het buitenland.
Al jaren smeekt Poetin het Westen om zijn waanzinnige strijdlust in het Midden-Oosten en in heel Azië te stoppen. Hij heeft in de VN en in interviews welsprekend betoogd dat het unipolaire moment voorbij is en dat de VS slechts zo lang haar status als de enige supermacht ter wereld kunnen behouden. Uiteindelijk zou de schuld haar kracht ondermijnen en op het juiste moment blijken te zijn, veel zwakker dan verwacht.
Dit past niet goed bij president Trump, die gelooft in het uitzonderlijkheid van Amerika. En zal vechten voor zijn versie van ‘America First’ tot het laatst met gebruik van elk wapen waarover hij beschikt. Het probleem met deze ‘nooit terug’ houding is dat het hem erg voorspelbaar maakt.
Trump’s gebruik van sancties tegen Europa om de Nord Stream 2-pijpleiding te stoppen was dom en kortzichtig. Het zorgde ervoor dat Rusland meedogenloos zou reageren en het project slechts enkele maanden zou uitstellen.
Trump was hier gemakkelijk te bestrijden. Sluit een deal met Oekraïne, wanhopig op zoek naar het geld, en leid het pijplegschip terug naar de Oostzee om de pijpleiding af te werken.
En met de aardgasprijzen in Europa al in de goot van het overaanbod en een milde winter, gaat er uiteindelijk niet veel tijd of geld verloren. Het is beter om de wereldolieprijs tot ver onder de Amerikaanse productiekosten te verlagen, wat ervoor zorgt dat Trump’s gewaardeerde LNG van de Europese markt blijft, aangezien de mythe van Amerikaanse zelfvoorziening op energiegebied verdwijnt in een wolk van afgeleide financiële rook.
Nu staat Trump voor een ineenstorting van de markt, ver buiten zijn vermogen om te doorgronden of erop te reageren. Terwijl Rusland zich in de unieke positie bevindt om de kosten voor zoveel mensen te verlagen, terwijl het met zijn besparingen de schok voor het mondiale systeem opheft.
Omdat geld stroomt naar waar het beste rendement op komt, belemmeren hoge olie- en gasprijzen de ontwikkeling van andere industrieën. Door de olieprijs te verlagen, worden niet alleen alle opgeblazen financiële wapens van de VS uitgeput, maar wordt ook een deel van de macht van de petroleumindustrie in eigen land uitgeput. Dit geeft Poetin de mogelijkheid om de Russische economie op minder gefocuste lijnen te blijven hervormen. Goedkope olie en gas betekent een lager rendement op investeringen in energieprojecten, die op hun beurt het beschikbare kapitaal vrijmaken voor inzet in andere delen van de economie.
Poetin heeft de wereld net verteld dat hij de olie- en gasbronnen van zijn land niet als een melkkoe gebruikt, maar eerder als een belangrijk onderdeel van een andere economische strategie voor de ontwikkeling van Rusland.
Het is alsof je kijkt naar iemand die de eerste helft van een game speelt, wat een strategie impliceert en halverwege een kritische verschuiving maakt naar een andere, waarbij hij profiteert van de onzorgvuldigheid van zijn tegenstanders.
Het werkt zelden, maar als dat zo is, kunnen de resultaten spectaculair zijn. Game, Set, Match, Putin.