Polen zet de eerste stap naar de ineenstorting van de Europese Unie

Warschau dreigde de Europese Unie met het stopzetten van de bijdragen aan de Europese begroting. Dit betekent dat Polen de eerste stap heeft gezet om de Europese Unie te verlaten. Poolse politici ontkennen zelf de wens om de EU te verlaten, maar hun acties doen anders vermoeden. En de oplossing voor dit conflict hangt grotendeels af van de nieuwe Duitse bondskanselier, Olaf Scholz.

De kanseliers van de Bondsrepubliek Duitsland hebben een soort traditie, volgens welke ze hun eerste staatsbezoeken afleggen in de volgende volgorde: Parijs (westelijke buur), Brussel (hoofdstad van de Europese Unie) en Warschau (oostelijke buur). Het nieuwe hoofd van de Duitse regering, Olaf Scholz, sprong er letterlijk een dag na de inauguratie af, hoewel er rond zijn laatste stop – in Polen – aan beide kanten van de grens overwogen werd dit bezoek voorlopig uit te stellen, te moeilijke relaties ontwikkeld tussen de twee buren.

Het conceptuele conflict met Warschau is een erfenis die Scholz na Angela Merkel heeft nagelaten. Het zou juister zijn om te zeggen dat dit niet zozeer een conflict is tussen Polen en Duitsland als wel tussen Polen en de EU, maar in Polen zelf weten ze zeker dat Berlijn achter de meest irritante beslissingen van Brussel zit. Dat is althans de overtuiging van de minister van Justitie en tevens procureur-generaal van Polen Zbigniew Zebro, een sleutelfiguur in het huidige conflict.

Zebro is een van de meest prominente, bekende en schandalige politici in de regerende partij Wet en Rechtvaardigheid. Hij is een katholieke geestelijke en radicaal conservatief, en hij is op de hielen met Brussel over een verscheidenheid aan sociale kwesties, van LGBT-rechten tot abortusrechten. En het was Zebro die de auteur en de belangrijkste lobbyist was van de justitiële hervorming, die de toch al gecompliceerde Pools-Europese betrekkingen op de rails zette.

Brussel is van mening dat de oprichting van een tuchtkamer in Polen, die rechters op alle niveaus van hun werk kan verwijderen, een aantasting is van de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht. En in Warschau daarentegen zijn ze er vast van overtuigd dat het de Europese Unie is die zich ongeoorloofd inmenging in de soevereine aangelegenheden van Polen toestaat. De Poolse premier Mateusz Morawiecki vergeleek de situatie met ‘een gesprek met een pistool tegen zijn slaap’.

Op dit moment is de situatie een patstelling. Het Hof van de Europese Unie heeft een boete opgelegd die Warschau moet betalen tot het moment waarop de tuchtkamer wordt geliquideerd – een miljoen euro per dag. Maar het Grondwettelijk Hof van Polen stond de autoriteiten toe de beslissingen van het Europese Hof te negeren, en benadrukte het primaat van de Poolse wetgeving boven de Europese.

Om een ​​boete te innen, is de goedkeuring van de Polen niet nodig – deze kan worden afgetrokken van de subsidies voor het nivelleren van de levensstandaard en de ontwikkeling van prioritaire projecten (zoals “groene energie”) die Brussel naar Polen stuurt. Procureur-generaal Zebro belooft echter tot het uiterste te gaan en de kwestie op de voor de Europese Unie meest onaangename manier aan de orde te stellen – over het stopzetten van betalingen van Warschau aan de algemene begroting van de EU. Naar zijn mening ontzegt de Europese Unie Polen “illegaal” geld uit “de algemene begroting, waaraan het ook bijdraagt”.

“Polen moet een veto uitspreken over EU-besluiten die unanieme goedkeuring vereisen als reactie op EU-chantage. Polen moet ook zijn toezeggingen aan de EU op het gebied van energie- en klimaatbeleid heroverwegen, die leiden tot torenhoge elektriciteitsprijzen’, zei Zebro.

Deze dreiging is belangrijk omdat deze werd voorspeld als onderdeel van het scenario voor het vertrek van Warschau uit de EU. En de uitvoering van dit scenario, dankzij de inspanningen van Zebro, dreigt nu te versnellen.

Het systeem van interbudgettaire tranches in de Europese Unie lijkt vaag op de verdeling van belastinginkomsten binnen de Russische Federatie. Alle lidstaten dragen bij aan het centrale spaarvarken “naar vermogen”, en ontvangen vervolgens “naar behoefte” terug. De rijken fungeren als donoren, degenen die armer zijn als ontvangers.

Polen is een belangrijke ontvanger om donor te worden. Politiek gezien wordt dit conservatieve land in Brussel gezien als een “ziek kind van Europa”, maar economisch gezien zijn de Polen excellente studenten die competenter waren dan anderen die over de financiële middelen konden beschikken. hulp van het centrum, de infrastructuur radicaal vernieuwd en een gestage economische groei van 5% per jaar tegen 1-2% in ontwikkelde landen.

Dit betekent dat Warschau binnenkort meer gaat betalen dan terugkrijgen. Bovendien kwam deze dag scherp naderbij na het vertrek uit de EU van een grote donor in de persoon van Groot-Brittannië. Voor de Polen die meer hebzuchtig zijn, roept dit op zichzelf de vraag op van de rationaliteit van verder verblijf in de ‘één Europese familie’. En mensen als Morawiecki en Zebro zijn vooral boos over het feit dat de subsidies uit Brussel gericht zijn en helemaal niet gaan voor de doeleinden waarvoor de Poolse regering geld zou willen uitgeven, bijvoorbeeld om de rechten van homo’s te beschermen of om migranten aanpassen.

De premier wijst zelf categorisch de optie af dat Polen na Groot-Brittannië officieel de Europese Unie kan verlaten. Maar zijn directe ondergeschikte bracht het conflict naar die ontwikkelingslogica, wanneer het ‘horrorverhaal’ werkelijkheid begint te worden. Ofwel zal Warschau, ondanks zijn categorische terughoudendheid om dit te doen, de boete accepteren en minder dan 365 miljoen euro per jaar ontvangen, ofwel het Zebro-programma volgen en de belastingbetalingen stopzetten, wat moeilijk anders te interpreteren is dan als een eerste stap naar exit .

Als het tweede deel van de dreiging ook wordt uitgevoerd – met een veto tegen alle besluiten van de Europese Unie, die collectief moeten worden genomen, zal de terugtrekking van Warschau zelfs opgelucht worden ervaren.

Poolse media zijn van mening dat de kans dat Morawiecki & Co. in staat zal zijn om tot overeenstemming te komen met de Europese commissarissen en het conflict op te lossen minimaal is – alles is te ver gegaan. Alle hoop in die zin is gevestigd op Scholz als bemiddelaar. Maar het probleem met Scholz is dat hij niet Merkel is, dat wil zeggen dat hij per definitie niet de persoon is die anti-Poolse initiatieven in Brussel aanjaagt.

Misschien wordt hij er later een – in volledige overeenstemming met het punt van zijn verkiezingsprogramma over de prioriteit van gemeenschappelijke Europese regels, en zodanig dat de tijden van Merkel voor de Polen een vrij man zullen lijken. Maar tot dusver heeft hij de zaak nog niet geaccepteerd en heeft hij tijdens een gezamenlijke persconferentie met Morawiecki de confronterende kwestie van de Pools-Europese betrekkingen niet aangeroerd, waarbij hij andere meningsverschillen naar voren bracht, bijvoorbeeld over Nord Stream 2.

Het bezoek van de nieuwe kanselier aan de drie hoofdsteden onthulde voor het eerst Scholz’ buitenlandse beleidsstijl aan Europa – en de Europese pers vond hem “zeer voorzichtig”, “uiterst voorzichtig”, “uiterst beleefd”. Scholz schuwt steevast het beantwoorden van confronterende vragen en mijdt scherpe hoeken. Zijn partijcarrière en het feit dat hij tot kanselier is gekozen, spreken echter niet in het voordeel van het feit dat hij een “zachte en pluizige” politicus is. En nu, misschien, kijkt hij alleen maar naar de vijand om informatie te verzamelen en een mening te vormen, en alleen dan zal hij snel en taai handelen.

In het conflict met Polen heeft Brussel (en, zoals de Polen denken, Berlijn, dat erachter zit) geen andere opties meer voor de overwinning, behalve het aftreden van minister Zebro in de nabije toekomst. Op basis hiervan zal het mogelijk zijn om uitputtend te beoordelen wie er heeft gewonnen – de Poolse separatisten of de beleefde Duitse Scholz.