Politiek – Dat is de essentie van de ‘Supply Chain‘. Een logistieke keten waarin zwakke schakels voor serieuze problemen kunnen zorgen. Ooit hét argument om ‘Globalisme‘ een warm hart toe te dragen. En ook mijn argument destijds, en nu nog steeds, indachtig het klassieke liberale gedachtengoed, en de wijze lessen van Adam Smith over de enige praktische manier om de ‘Wealth of Nations‘ te laten toenemen. Handel verbroedert, en maakt (uiteindelijk) iedereen welvarender. Zo niet rijker, in de vorm van bezit, dan toch in de beleving van de ‘Vrije Mens‘ die niets moet, maar (vrijwel) alles mag.
Hier op dit blog heb ik in verschillende bijdragen getracht duidelijk te maken wat de belangrijkste verstorende factoren waren. Een grote, bemoeizuchtige overheid. En ‘Fiat Geld‘. Daarnaast zijn er uiteraard vele andere ‘schakels‘, of zelfs complete criminele ‘Supply Chains‘ die een bedreiging vormen voor uw en mijn welvaart en welzijn, en zal er altijd een systeem nodig zijn voor het oplossen van conflicten, en het opsporen van lieden die kwaad in de zin hebben.
Een kleine overheid met een beperkt mandaat, heldere wetten die voor eenieder van ons in gelijke mate gelden, en daarmee geen tijd en energie vragen van de hardwerkende burger, omdat naleving simpel is, zal altijd nodig blijven. Evenals waakzaamheid van de burger die moet zien te voorkomen dat de overheid groeit en groeit, en zich uiteindelijk overal mee bemoeit. Om vervolgens het overzicht kwijt te raken, waardoor er niet één of meerdere schakels in de keten breken, maar alle ketens tegelijk smelten, verdampen, in rook opgaan, en wij als burgers met lege handen achterblijven.
Dat laatste is nu actueel. Voor onze ogen en onder onze handen zien we alles verdampen, smelten, in rook opgaan, zonder dat we er iets tegen kunnen ondernemen. Met als gevolg dat iedereen en alles zich tot de centrale overheid wendt, die zelfs de illusie van controle al niet meer overeind weet te houden. Deels het gevolg van ‘privatisering‘ in het verleden, waardoor de overheid de verantwoordelijkheid voor collectieve voorzieningen afschoof op semi-particuliere instellingen, die echter volledig afhankelijk waren van de ‘vraag‘ die de overheid genereerde.
Het argument destijds was dat particuliere ondernemingen efficiënter waren. Maar waar de kostprijs voor de belastingbetaler een optelsom is van de waarde van het ‘contract‘, plus de kosten voor regelgeving, onderhandelingen en toezicht, werd het per saldo niet alleen veel duurder, maar ook nog eens onmogelijk complex.
Wat nog kwalijker was, was dat er niemand meer was bij de overheid zelf die tegen de regelgevers: ‘Kan niet!‘ zei. Of voorrekende dat bepaalde wensen die er leefden bij de regelgevers simpelweg onbetaalbaar waren. En nu stort alles tegelijk op een hoop. ‘Complotdenkers‘ staan klaar met ‘Boze Opzet‘. En ik erken direct dat er, zeker als we naar deelgebieden kijken, ‘Criminelen‘ zijn die exact wisten wat ze deden, en dat het immoreel was, maar zich daar niet door lieten tegenhouden.
Maar ik blijf erbij dat de eerste oorzaak van dit falen op mondiale schaal het gevolg van ‘Stupidity‘ is. Gelardeerd met initiatieven van ‘Helpless‘ mensen, die zichzelf wegcijferen en louter en alleen ‘denken‘ aan anderen. Dat ‘denken‘ staat hier doelbewust tussen aanhalingstekens, omdat die groep kwetsbaar is voor misbruik, waardoor ze afdrijven richting ‘Stupidity‘.
Ze steunen doelen en oorlogen puur en alleen op basis van een ‘zielig verhaal‘, zonder ergens over na te denken. ‘Borderline Stupidity‘ derhalve. Maar ‘Stupidity‘ heeft betrekking op mensen die zo argwanend, en dom zijn, dat ze ook niet kunnen begrijpen dat wat ze doen indruist tegen hun eigenbelang.
Hoe het ook zij, het hele systeem loopt nu krakend vast. Je kunt wijzen op de situatie in Limburg en Brabant, waar nieuwe bedrijven niet meer aangesloten kunnen worden op het elektriciteitsnet, en ik zag dat Liander in Noord-Holland ook hele gebieden heeft die ‘Rood‘ gekleurd zijn, en geen nieuwe afnemers meer kunnen accomoderen, terwijl onze politici eisen dat we allemaal alles elektrisch gaan doen.
Je kunt ook wijzen op al die oorlogen die we zijn begonnen, of uitlokten, maar niet wisten te winnen, terwijl ze klauwen met geld kosten. Geld dat nog verdiend moet worden door onze kinderen en kleinkinderen, waar het werd weggeschreven onder ‘staatsschuld‘, of onze eigen welvaart geweld aandeed in de vorm van geldontwaarding als die ‘flappen‘ van de drukpers kwamen. Je kunt wijzen op de chaos bij ieder ministerie, en elke overheidsdienst. Of naar regeringsleiders die er geen gat meer in zien, het overzicht volledig kwijt zijn, en dan roepen dat we de ‘Wetenschap‘ gaan volgen, met ‘experts‘ die met elk initiatief de teringzooi nog een stuk groter maken, omdat niemand in die ‘gecompartimentaliseerde‘ wereld nog het overzicht heeft.
In alle gevallen waarin iemand denkt met zijn of haar ‘aarsgat‘, en keuzes maakt op basis van een ‘Goed Gevoel‘, of dogma, om er vervolgens ‘argumenten‘ bij te bedenken, dreigt gevaar. Ik heb de afgelopen jaren mijn vingers blauw getypt, als het ware, om te waarschuwen voor de hoogmoed van onze bestuurders, en onze neiging om bestuurders te petitioneren om dingen voor ons te regelen die die bestuurders helemaal niet kúnnen regelen.
En veelal ook nog niet eens wíllen regelen, waardoor ze maar iets doen voor de show. Ze beloven van alles, en in sommige gevallen is het niet eens puur cynisch, maar hebben ze zelf niets dan ‘Goede Bedoelingen‘. Ze hebben echter geen plan. Ze missen het overzicht. En ze denken dat het volstaat als ze een ‘marktpartij‘ een zak geld geven om iets op te lossen conform een opdracht.
Mijn waarschuwingen hadden vooral betrekking op de meest extreme fantasieën. Het sanctiebeleid om Poetin weg te krijgen, en de economische groei van China te stoppen. Maar ook al die initiatieven die tot doel zouden hebben om het ‘Klimaat‘ te redden, of de strijd tegen honger en voor mensenrechten, hoe goed bedoeld ook.
Het is te groot. Te complex. Je hebt geen plan. Alleen ‘Goede Bedoelingen‘. En ineens wordt je wakker, en ben je een soort ‘Bono‘. Waar ging het mis? Het één leidde tot het ander. Een compromis hier. Een concessie daar. De noodzaak om de ‘Heilige Consensus‘ te bewerken door anderen te manipuleren en om te kopen. En ineens sta je voor de spiegel, en ben je een corrupte klootzak die niet vies is van geweld.
In de praktijk zijn er altijd situaties waarin we niet denken, maar doen. Om er vervolgens argumenten bij te verzinnen waarmee we onszelf en anderen wijsmaken dat we lekker bezig zijn. De keuze voor een auto, om maar iets heel alledaags te noemen, is voor de meeste mensen geen zuiver rationeel proces. Zelfs niet als het om een ‘bedrijfsauto‘ gaat. Deels ook omdat we het niet allemaal kunnen overzien wat de toekomst ons nog gaat brengen.
Dan hoor je de politiek zeggen dat de toekomst elektrisch is. En dat ze olie en gas, net als tabak, gaan belasten tot het onbetaalbaar is geworden. Je kiest voor een loodzware ‘stekkerauto‘ met een weelde aan subsidie. En vervolgens blijkt het netwerk niet toereikend om al die batterijen in die auto’s op te laden, en ziet ‘Den Haag‘ zich genoodzaakt om kolencentrales te reactiveren, of te bouwen, terwijl koper voor nieuwe kabels niet langer beschikbaar is als gevolg van de door ‘Den Haag‘ uitgeroepen nieuwe ‘Koude Oorlog‘. Waardoor ook gas en olie schaars zijn geworden, en brandstoffen zelfs zonder torenhoge belasting al onbetaalbaar.
En zonder belastinginkomsten geen subsidies. Los dan van het gegeven dat olie en gas de grondstoffen vormen voor een heel arsenaal aan kunststoffen, nodig voor de mantels van bedrading, en casco’s van alles wat vaart, rijdt en vliegt, als je het gewicht omlaag wilt brengen, en energie wilt besparen. En dan hebben we het nog maar niet over kunstmest, in een wereld waarin de natuurlijke mest met de veestapel in de ban is gedaan.
Als een ‘Supply Chain‘ het begeeft, is het soms meteen helder welke schakel het begeven heeft. Maar als de overheid van een land, of de bestuurders van een Economische Unie de oorzaak zijn, berg je dan maar. Neem de kwestie van het graan uit Oekraïne. In de basis een niet al te complex probleem. Je hebt graan, en dat moet naar klanten in andere landen worden gebracht. Bij voorkeur per schip. En tegen de laagste kosten, want die klanten zijn niet kapitaalkrachtig.
Normaal gesproken kun je dat probleemloos overlaten aan de ‘markt‘. Maar ineens werd het oorlog. In de basis nog altijd geen probleem, als de strijdende partijen afspreken schepen met graan ongehinderd te laten passeren. Maar dan moet je niet je haven vol hebben gelegd met mijnen, en weigeren om ze op te ruimen.
Ook overheden die op enig moment in de spiegel kijken, en zien dat ze zijn verworden tot een verzameling corrupte klootzakken die niet vies zijn van geweld, staan voor de keuze om zichzelf te herpakken, wat hen electoraal in de problemen brengt, en als de rot al diep zit dreigen er zelfs ‘tribunalen‘, of door te pakken. Niet eens meer een poging te doen om nog iets te redden van hun oorspronkelijke idealen, maar ‘Full Ape‘ gaan, en tegen iedereen die daarvan het slachtoffer is te roepen: ‘Look what you made me do!‘
Als slachtoffer jezelf een ‘Stockholm Syndroom‘ aanmeten is niet aan te raden. Maar neem de Amerikaanse ‘veiligheidsdiensten‘, die nu nattigheid voelen, en daarom ‘lekken‘ naar de pers dat ze geen zicht hebben op wat hun bondgenoten in Oekraïne doen, en hoe de vlag erbij hangt in dat land.
Die diensten zijn geen slachtoffer, maar ze willen niet de schuld krijgen. Waar nodig verstoppen ze zich in een ‘Stockholm Syndroom‘. Dat is iets anders. En die ontwikkeling, van dat ‘lekken‘, zou makkelijk de voorbode kunnen zijn van een gruwelijke escalatie. Met dit ‘lek‘ als ‘ExcuusTruus‘. ‘Plausible Deniability‘. Maar het kan ook zijn dat die ‘veiligheidsdiensten‘ het moment rijp vinden om de politiek te laten ‘zwemmen‘. Wellicht ook nadat het recent door de volksvertegenwoordiging ontslagen ‘propagandakanon‘ van Oekraïne openlijk toegaf aantijgingen aan het adres van Russische militairen simpelweg uit haar dikke duim te hebben gezogen.
En dat vinden de ‘Dick Berlijns‘ van deze wereld ongemakkelijk. Het zal ze er niet direct van weerhouden om op te blijven treden op de televisie, maar ook zij beseffen ineens dat het één tot het ander leidt.