Inhoud
“Premier Mark Rutte en minister van Buitenlandse Zaken Wopke Hoekstra reizen binnenkort naar Oekraïne vanwege de opgelopen spanningen langs de Russisch-Oekraïense grens. Dat zei Rutte woensdag tijdens het debat over de regeringsverklaring”.
Ik las deze tekst op de website NU.nl met stijgende verbazing en dacht terug aan de schijnbewegingen van twee Europarlementariërs een dikke zeven jaar geleden. Twee Europarlementariërs – Van Baalen en Verhofstadt – op de barricades in Kiev. Een brallende Verhofstadt beloofde demonstranten dat iedere week Europese politici, afvaardigingen van Europese partijen en Europarlementariërs naar Kiev zouden komen. Net zolang tot de demonstranten hun zin zouden krijgen en de pro-Russische regering in sneltreinvaart naar Moskou zou vluchten. Van Baalen vulde dat nog aan met de sterke tekst: “‘Uiteindelijk zullen dictators het nooit winnen van hun volk!”. Dat is inderdaad gebeurd, maar niet dankzij de inspanningen van de genoemde twee Europarlementariërs. Hun steun bleef beperkt tot gepassioneerde teksten voor de bühne.
(West) Europese politici, allen lid van een oncontroleerbare Europese bureaucratische elite, die gezien haar ondemocratische karakter niet onderdoet voor de autocratische elite van Rusland, hebben met vuur gespeeld en spelen nog steeds met vuur. Op de barricaden van Kiev werd zeven jaar geleden alle Oekraïners een beter leven beloofd, maar die westerse evangelisten vroegen zich niet af of bevolkingsgroepen buiten Kiev wel stonden te trappelen van ongeduld om hun woorden warm te omarmen. De bevolking van Donetsk en de Krim hebben op die vraag een duidelijk antwoord gegeven.
Omsingelingsparanoia bij de Russische Beer
In 2014 beschreef ik in het artikel “Oekraïne bevestigt de beperkte tunnelvisie van westerse politici” dat in juni 2014 in de Carré werd gepubliceerd, het effect dat de uitbreiding van het NAVO territoir naar het oosten zou hebben op de omsingelingsparanoia van Poetin c.s. De romptekst van dat artikel was gebaseerd op een voordracht die ik samen met een aantal internationale collegae had samengesteld en in juli 1999 (!) op het NATO Defense Colegae in Rome had gehouden. Geen informatie achteraf, maar een voorspelling.
De groep onderkende o.m. dat de relatie met Rusland nieuw leven ingeblazen moest worden, aangezien een goede, evenwichtige verhouding belangrijk was met het oog op energierijkdommen op Russisch territoir en vanwege afhankelijkheid van het Westen van dergelijke energiebronnen. De groep stelde toen al vast dat Rusland, gedreven door zijn omsingelingsparanoia, in voorkomend geval ongetwijfeld zijn olie- en gasvoorraden als pressiemiddel zou gebruiken om doelen van zijn buitenlands beleid te bereiken. In 2008 heeft het Russisch-Georgisch gewapende conflict om Zuid-Ossetië bevestigd dat die vaststelling juist is. Tevens stelde de groep vast dat, rekening houdend met Russische sentimenten, alleen door een proactieve laagdrempelige benadering van Rusland, een bredere laag van de Russische bevolking ervan overtuigd zou kunnen worden dat NATO (en EU) geen bedreiging zijn voor diens veiligheid en horror scenario’s als Georgië, Oekraïne voorkomen kunnen worden.
Uit de huidige ontwikkelingen blijkt dat westerse politici die trein gemist hebben. Sterker nog: in de afgelopen twintig jaar hebben zij gedaan wat zij de Sovjet Unie altijd hebben verweten: uitbreiding van de invloedsfeer (naar het oosten). Tien jaar geleden waarschuwde de Russische President op de 43ste Conferentie voor Veiligheidsproblematiek in München in een 74 minuten durende toespraak o.m. voor die pogingen van NAVO en EU om hun territoir verder naar het Oosten uit te breiden. Tegen de achtergrond dat het Kremlin er vast van overtuigd is en blijft dat het Westen[i] zich niet heeft gehouden aan de belofte zijn invloedsfeer niet verder richting Moskou op te schuiven, waarschuwde hij dat Rusland de implementatie van volgende tranches niet zou accepteren. Die waarschuwing materialiseerde hij nauwelijks een jaar later door als reactie op het voornemen van Georgië om een NATO lidmaatschap te overwegen, Georgië binnen te vallen Een soortgelijk voornemen door Kyiv resulteerde in de annexatie van de Krim en de inval in het oosten van de Oekraïne. Zoals gebruikelijk kleurde de Einkreisungsangst die twee Russische besluiten en werd het argument dat Rusland van buitenaf bedreigd werd in zijn bestaan, weer uit de bovenlade gehaald. Zijn woorden “the Russian bear won’t give up its taiga,” spraken boekdelen en waren toen al een waarschuwing voor buurlanden als de Baltische staten en Belarus..
Zielig gedoe
Nu gaan twee Nederlandse politici de Oekraïense burgers een hart onder de riem steken en Poetin bang maken? Twee politici die in de achterliggende jaren bewezen hebben sterk te zijn in het doen van loze beloftes. Twee politici die hebben bevestigd onbetrouwbaar, oneerlijk en zeker wat het buitenlands beleid betreft incompetent te zijn. Twee politici die om die kwalificaties door een parlement naar huis werden gestuurd. Dat weten ze in Kiev en Moskou ook. Hoe geloofwaardig is hun inspanning dan? Als het niet zo diep triest is, zou je er om moeten schateren van het lachen. Dat doet die man in het Kremlin zeker na het bericht dat ze er aan komen.
Die twee beseffen blijkbaar niet dat hun actie geen enkele indruk maakt in Moskou. De kleine Napoleon weet dat hij in de sterke positie verkeert om de brandstof kraan op ieder door hem gepast moment open en dicht te draaien en West-Europa op het kruis te leggen. Die twee beseffen blijkbaar ook niet dat Poetin om het Westen de stuipen op het lijf te jagen, zich al twee decennia bedient van het Russische principe: “propaganda versterkt door militaire bewegingen”. Hij heeft dat al een aantal keren gedemonstreerd: KAVKAZ 2008 resulteerde in de inval van Georgië en annexatie van Abchazië en Zuid Ossetie; ZAPAD 2017 was een waarschuwing voor Belarus, Baltische staten en Oekraïne en met KAVKAZ 2020 joeg hij opnieuw het Westen in de gordijnen.
Wat volgt?
Het lijkt er steeds sterker op dat het Westen zich een slechte dienst heeft bewezen door de woorden van Poetin niet op waarde te schatten. Men heeft zich zelf in slaap gesust. Door de opkomst van politici die het politiek correcte denken en handelen en het polderen tot kunst dachten te moeten verheffen, snelt de polarisatie in het Westen met voortvarendheid voorwaarts. Dat is koren op de molen van Poetin die met de handen in de zakken kan toekijken hoe West Europa zichzelf nog dieper in de politieke problemen brengt. Vandaar Poetins steun voor alle ultrarechtse en ultralinkse politieke stromingen in Europa met als enig doel het verzwakken van de kracht van een Verenigd Europa.
Putin heeft herhaaldelijk openlijk kenbaar gemaakt dat Baltische landen, Oekraïne en Georgië kunstmatige entiteiten zijn met grenzen die in 1991 door het Westen (alweer) aan Rusland waren opgedrongen. Het ministerie van Propaganda laat geen kans onbenut om nepnieuws te verspreiden waaruit zou blijken dat in die landen een “door het volk” ontketende stroming bestaat om de status quo van voor 1991 te herstellen. Rusland zal er alles aan doen om die krachten in voornoemde landen te ondersteunen. Het is raadzaam om woorden van Poetin serieus te nemen en vast te stellen of er sprake is van feit of fictie. De reactie van de meeste Westelijke bondgenoten op de rede van Putin in 2007 was over het algemeen een van “ongeloof” en zijn uitspraken werden in de gevestigde media geridiculiseerd. Zo´n reactie is behoorlijk onvolwassen en uit de beelden in de achteruitkijkspiegel kan worden vastgesteld dat Poetin in tegenstelling tot Westerse bestuurders zijn woorden waar heeft gemaakt.
Met die teksten in het achterhoofd, wat denken die twee in internationaal opzicht gemeten kleindenkende incompetente Nederlandse politici met hun actie in Moskou te bereiken? Dat ze zich doodlachen?
[i] In de personen van Baker, Hurd en vooral Genscher.