Indignatie redactie 
De PVV heeft het kabinet-Schoof verlaten. Geert Wilders zegt dat hij eruit stapt omdat hij zijn eisen voor extra asielmaatregelen per direct ingevoerd wilde zien.
De PVV van Geert Wilders stapt uit de coalitie. Omdat VVD, NSC en BBB niet onmiddellijk een handtekening willen zetten onder het tienpuntenplan dat Wilders vorige week presenteerde, is verder samenwerken volgens de PVV-leider niet mogelijk. “Ik wil niet dat Nederland één groot azc wordt.” Het aantal mensen dat asiel in Nederland aanvraagt, is het afgelopen jaar overigens afgenomen.
Wilders wil zijn voorstellen niet indienen via het kabinet. Volgens hem is er dan geen garantie dat de PVV-eisen worden uitgevoerd. “Ik kan niet anders dan mijn steun intrekken en mijn bewindslieden terughalen”.
Daarmee stort de PVV politiek Den Haag in chaos en onzekerheid, vlak voor de Navo-top in Den Haag, waarbij grote besluiten moeten vallen over miljardeninvesteringen in defensie.
Het is zeer onwaarschijnlijk dat het kabinet-Schoof voort kan blijven bestaan. De PVV is daarin de grootste partij, naast VVD, NSC en BBB. Andere partijen zullen weinig zin hebben om toe te treden tot het wankele en impopulaire kabinet. Ook de PVV zal niet happig zijn om de plannen van een minderheidskabinet te steunen.
Wilders leek al aan te sturen op een breuk
De afgelopen week leek Wilders steeds sterker op een breuk af te sturen. Toen hij twee weken geleden op zijn favoriete kanaal X aankondigde dat hij extra asielmaatregelen wilde en daarvoor het hoofdlijnenakkoord wilde openbreken, reageerden de coalitiepartners nog schouderophalend, gewend als ze zijn aan zijn dreigementen op Twitter.
Na een persconferentie vorige week en enkele dreigende tweets afgelopen weekend nam de spanning toe. Maandagavond bleek Wilders onverzoenlijk: hij eiste dat de andere coalitiepartijen akkoord zouden gaan met nieuwe asielmaatregelen. Zij gaven te kennen dat ze vonden dat PVV-asielminister Marjolein Faber eerst maar eens werk moest maken van de maatregelen die eerder waren afgesproken.
De PVV-leider zag de afgelopen maanden met lede ogen aan dat zijn populariteit en die van zijn partij tanende was. De partij peilde de laatste tijd flink lager dan de 37 zetels die de PVV nu in de Kamer bezet. Daarom greep hij terug naar de strategie die hem de verkiezingsoverwinning opleverde: harde taal over asiel.
Wilders zet opnieuw vol in op asiel, en dat is niet zonder risico
Als er verkiezingen komen, zal de PVV-leider opnieuw proberen de campagne over dat thema te laten gaan. Hij zegt dinsdagochtend in zijn ultrakorte verklaring dat zonder een strenger asielbeleid “de ondergang van Nederland” dreigt.
Die strategie is niet zonder risico. Asiel wordt door veel kiezers niet langer ervaren als het belangrijkste thema. Dat komt door de internationale ontwikkelingen, en doordat grote partijen als de VVD en GroenLinks-PvdA het liever over economische thema’s willen hebben. Zij weten inmiddels dat een campagne over asiel Wilders in de kaart speelt. Bovendien zullen weinig partijen nog trek hebben in een nieuwe samenwerking met Wilders, nadat hij, net als in 2012, de coalitie verlaat.
Bij de coalitiepartners overheerst nu vooral nog de verbijstering. “Onverantwoord”, noemen VVD, NSC en BBB het dat Wilders de coalitie opblaast. Ook de manier waarop zorgt voor harde reacties richting de voormalige coalitiepartner PVV. “Roekeloze kamikaze. Wilders is blijkbaar bang dat hij door in de coalitie te blijven overkomt als een pussy. Hij wil de Bokito op de apenrots kunnen zijn”, zegt Caroline van der Plas, fractievoorzitter van BBB.
Een geste van de VVD mocht niet baten
De VVD had nog een geste meegenomen naar het oorlogsberaad met Wilders: een motie over een strenger asielbeleid waar de vier partijen zich achter konden scharen. Maar Wilders was volgens de drie andere fractievoorzitters niet geïnteresseerd om dit nog te bespreken.
“Het is duidelijk geworden dat hij wilde dat het zou klappen. Wilders wil geen verantwoordelijkheid nemen”, zegt fractievoorzitter Dilan Yesilgöz. Ze is ‘boos, teleurgesteld’ en verwijt Wilders dat hij door weg te lopen de kans op een streng asielbeleid verspeelt. “Na de verkiezingen komt er denk ik niet weer zo’n rechtse meerderheid”.
Ook NSC verwijt Wilders dat er geen streng asielbeleid komt. Zijn wens om extra maatregelen was gewoon haalbaar, als hij maar uitgewerkte voorstellen had ingediend via het kabinet. Fractievoorzitter Nicolien van Vroonhoven: “De andere drie coalitiepartijen stonden er welwillend tegenover. Er kan zoveel van wat hij vroeg, en hierna komt er geen andere coalitie meer die die zoveel op gebied van migratie kan doen”.
