QAnon en de storm van het Capitool: het offline effect van online complottheorieën
Indignatie redactie
4 min. lezen
Wat zijn de kosten van propaganda, desinformatie en complottheorieën? Democratie en openbare veiligheid, om maar twee dingen te noemen. De Verenigde Staten hebben een grimmige les gekregen over hoe onlinepropaganda en verkeerde informatie een offline impact hebben.
Maandenlang heeft Donald Trump ten onrechte beweerd dat de presidentsverkiezingen van november vervalst waren en dat hij daarom niet werd herkozen. De woorden van de president weerspiegelden en voedden samenzweringstheorieën die werden verspreid door aanhangers van de QAnon-beweging.
Terwijl complottheoretici vaak worden afgedaan als “gekke mensen op sociale media”, behoorden QAnon-aanhangers tot de individuen aan de frontlinie van de bestorming van Capitol Hill.
QAnon is een gedecentraliseerde, ideologisch gemotiveerde en gewelddadige extemistische beweging geworteld in een ongegronde samenzweringstheorie dat een wereldwijde “Deep State” cabal van satanische pedofiele elites verantwoordelijk is voor al het kwaad in de wereld. Aanhangers van QAnon geloven ook dat deze zelfde kliek probeert Trump neer te halen, die zij zien als de enige hoop ter wereld om hem te verslaan.
De evolutie van QAnon
Hoewel het begon als een reeks samenzweringstheorieën en valse voorspellingen, is QAnon de afgelopen drie jaar geëvolueerd tot een extremistische religieus-politieke ideologie.
Ik bestudeer de beweging al meer dan twee jaar. QAnon is wat ik een hyperreële religie noem . QAnon neemt populaire culturele artefacten en integreert ze in een ideologisch kader.
QAnon is de afgelopen drie jaar een bedreiging voor de veiligheid in de maak .
De pandemie van COVID-19 heeft een belangrijke rol gespeeld bij het populariseren van de QAnon-beweging. Uit Facebook-gegevens sinds het begin van 2020 blijkt dat het lidmaatschap van QAnon met 581 procent is gestegen – waarvan de meeste plaatsvonden nadat de Verenigde Staten afgelopen maart hun grenzen sloten als onderdeel van hun beheersingsstrategie voor het coronavirus.
Zoals social media-onderzoeker Alex Kaplan opmerkte, was 2020 het jaar waarin ‘QAnon ons hele probleem werd’, aangezien de beweging aanvankelijk grip kreeg door COVID-gerelateerde complottheorieën en desinformatie te verspreiden en vervolgens verder werd geïntegreerd door 97 Amerikaanse congreskandidaten die publiekelijk steun toonden voor QAnon .
Crowdsourced antwoorden
De essentie van QAnon ligt in zijn pogingen om het kwaad af te bakenen en te verklaren. Het gaat om theodicee , niet om seculier bewijs. QAnon biedt zijn aanhangers comfort in een onzekere – en ongekende – tijd terwijl de beweging de antwoorden op het onverklaarbare oproept.
QAnon wordt het hoofdverhaal dat in staat is om eenvoudig verschillende complexe gebeurtenissen te verklaren. Het resultaat is een wereldbeeld dat wordt gekenmerkt door een scherp onderscheid tussen de rijken van goed en kwaad dat niet falsifieerbaar is.
Ongeacht hoeveel bewijs journalisten, academici en het maatschappelijk middenveld aanbieden als tegenwicht voor de beweringen die door de beweging worden gepromoot, het geloof in QAnon als de bron van de waarheid is een kwestie van geloof – met name in hun geloof in Trump en ‘Q’, de anonieme persoon die de beweging in 2017 begon door een reeks wilde theorieën over de Deep State te plaatsen.
Trump bevestigde theorieën
Het jaar 2020 was ook dat Trump QAnon eindelijk gaf wat het altijd al wilde: respect. Zoals Travis View, een onderzoeker van samenzweringstheorie en gastheer van de QAnon Anonymous- podcast onlangs schreef : “In de afgelopen paar maanden … heeft Trump de QAnon-gemeenschap erkend op een manier waarover haar volgers alleen maar hadden kunnen fantaseren toen ik de groei van de beweging over twee jaren geleden.”
Trump, advocaten Sidney Powell en Lin Wood , en QAnon “rijzende ster” Ron Watkins hebben allemaal actief de apocalyptische en anti-establishment verlangens van QAnon aangewakkerd door samenzweringstheorieën voor kiezersfraude te promoten.
Twijfels over de geldigheid van de verkiezingen doen de ronde, zowel in extreemrechtse als in QAnon-kringen. Afgelopen oktober schreef ik dat als er vertragingen of andere complicaties zouden zijn in het eindresultaat van de presidentiële wedstrijd, dit waarschijnlijk zou bijdragen aan een reeds bestaand geloof in de ongeldigheid van de verkiezingen – en een chaotische omgeving zou creëren die tot geweld zou kunnen leiden.
Hoop op wonderen
De bestorming van het Amerikaanse Capitool vormde het hoogtepunt van wat zich al weken aan het opbouwen was: het “hoop” in QAnon-kringen dat een of ander wonder via vice-president Mike Pence en andere constitutionele hekserij de verkiezingsresultaten teniet zou doen.
In plaats daarvan worden QAnon-volgers nu geconfronteerd met het einde van een Trump-presidentschap – waar ze vrij spel hadden – en de angst voor wat een Biden-presidentschap zal brengen.
We zijn nu al lang voorbij het punt van eenvoudigweg vragen: hoe kunnen mensen in QAnon geloven als zoveel van zijn beweringen in strijd zijn met de feiten? De aanval op het Capitool toonde de echte gevaren van QAnon-aanhangers.
Hun militante en anti-establishment ideologie – geworteld in een quasi-apocalyptisch verlangen om de bestaande, corrupte wereld te vernietigen en een beloofde gouden eeuw in te luiden – was voor de hele wereld volledig te zien. Wie zou de shirtloze man met bontmuts kunnen missen, bekend als de QAnon-sjamaan , die de aanval naar de rotonde van het Capitool leidde?
Wat gaat er nu gebeuren? QAnon zal, samen met andere extreemrechtse actoren, waarschijnlijk blijven samenkomen om hun opstandingsdoelen te bereiken. Dit zou kunnen leiden tot een voortzetting van door QAnon geïnspireerd geweld naarmate de ideologie van de beweging blijft groeien in de Amerikaanse cultuur.
