Voor een kleine, door vijandige buren omringde natie, houdt Qatar zich staande op een economische, militaire en diplomatieke as geleid door Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten. Aanvankelijk was Qatar ooit een gewaardeerd lid van de Gulf Cooperation Council (GCC), formeel de Samenwerkingsraad voor de Arabische Golfstaten genoemd, een organisatie van Perzische Golfmonarchieën die in 1981 werd gevormd als een bolwerk tegen de Islamitische Republiek Iran. Zoals aangegeven in de officiële titel, is de GCC een uitsluitend Arabische alliantie die bestaat uit Saoedi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten, Bahrein, Koeweit, Qatar en Oman, en als zodanig was niet-Arabisch Iran niet welkom als lid.
De GCC, zoals de NAVO, waarop het is gemodelleerd, begon ook te vissen op nieuwe leden ver buiten zijn geografische gebied. Aanvankelijk was de GCC geïnteresseerd om de resterende twee Arabische monarchieën, Jordanië en Marokko, als leden te rekruteren. In 2011 was er belangstelling om Egypte te laten toetreden tot de GCC. De burgeroorlog in Jemen en de aanwezigheid in Irak van een grote pro-Iraanse sjiitische bevolking hebben de GCC verhinderd om er twee als leden te aanvaarden.
Scheuren tussen Qatar en de Saoedi’s begonnen echter te ontstaan in 1995, toen de nieuwe emir van Qatar, Sheikh Hamad bin Khalifa al-Thani, besloot dat Qatar een buitenlands beleid onafhankelijk zou moeten hebben van dat van de Saoedi’s. Een vroege breuk in de betrekkingen vond plaats in 2002, toen de Saoedi’s hun ambassadeur uit Doha, de hoofdstad van Qatar, terugtrokken als een manier om Qatar te bestraffen vanwege zijn onafhankelijke streak. Qatar kon zijn spieren verzetten tegen de Saoedi’s door te zwaaien met zijn Al-Udeid Airbase, Amerika’s grootste militaire basis in het Midden-Oosten en het huis van het regionale hoofdkwartier van het US Central Command (CENTCOM).
In 2014 heeft zich in de GCC een grote scheur ontwikkeld. Qatar werd door Saoedi-Arabië, de VAE en Bahrain beschuldigd van ondersteunende groepen zoals de Moslimbroederschap, Hamas en de Libanese Hezbollah. De Saoedi’s en Emiratis waren ook boos over de rapportage van de zogenaamde “Arabische Lente” door het door de staat gefinancierde Al Jazeera satellietnieuwsnetwerk van Qatar. Tijdens een GCC-top herinnerden de Saoedi’s, Emiratis en Bahrainis hun ambassadeurs in Doha.
Na de inauguratie van Donald Trump als president in Washington, zouden de Saoedi’s en Emiratis, die hun illegale bijdragen aan de Trump-campagne en de inauguratie van de president voelden, enige dividenden moeten betalen, besloten een drastische economische en politieke oorlog tegen Qatar te voeren. Werkzaamheden tegen Qatar namens de VAE en Saoedi’s waren een lobby kabbala onder leiding van de covoorzitter van het Finance Committee van de Republican Party en vriend van Trump, Elliott Broidy, en adviseur van de kroonprins van Abu Dhabi George Nader. Later werd ontdekt dat de ambassadeur van de VAE in Washington, Yousef Al-Otaiba, samenwerkte met de neo-conservatieve en Israel Lobby-linked Foundation voor de verdediging van democratieën – ooit bekend als het Project voor de Nieuwe Amerikaanse Eeuw (PNAC) – anti-Qatar-ijver opwekken binnen het bestuur en het Congres van Trump.
Ondertussen begonnen op Abu Dhabi gebaseerde hackers gekoppeld aan Erik Prince, de oprichter van het Amerikaanse huursoldaat Blackwater, een cyberoorlog uit te zetten gericht op Qatar computernetwerken. Een doelwit was het Qatar News Agency (QNA) dat zijn systeem had gehackt. QNA begon met het verspreiden van door hackers geschreven verhalen waarin valse opmerkingen werden gemaakt door Qatar’s Emir, Sheikh Tamim bin Hamad Al Thani. De emir werd ten onrechte geschilderd als begunstiging van Iran, Hamas, Hezbollah en, ironisch genoeg, Israël. Deze valse QNA-draadverhalen werden als waar gemeld door het in Abu Dhabi gevestigde Sky News Arabia en Al Arabiya, eigendom van Saoedi-Arabië in Dubai.
Op 5 juni 2017, een maand nadat de Saoedi’s, Trump gehost op de Top van Riyadh, moslimlanden, Saoedi-Arabië, de VAE, Bahrein en Egypte diplomatieke banden met Qatar verbraken. De GCC-leden hebben ook een verbod ingesteld op rechtstreekse vluchten tussen GCC-landen en Qatar en Qataris en hun bedrijven werden verbannen om binnen de GCC te opereren. Saoedi-Arabische en VAE-havens weigerden dokrechten voor Qatari-koopvaardijschepen. De enige landgrens van Qatar, de grens met Saoedi-Arabië, was gesloten. Saoedische banken weigerden om Qatarese riyals af te handelen en de VAE verlaagde de postdienst met Qatar. Qataris was ook verboden om GCC-landen te bezoeken, tenzij ze een echtgenoot hadden als wettige inwoners in de andere lidstaten.
De Saoedi’s begonnen ook een pretendent te stichten voor de troon van Qatari als een teken dat het niets anders wilde dan ‘regimewijziging’ in Doha. Qatar heeft zijn eigen “Game of Thrones” -kaarten om in de VAE te spelen, waar een groeiende rivaliteit de president-in-afkomst van de VAE scheidt, Abu Dhabi kroonprins Mohammed bin Zayed (MBZ), en de vice-president van de VAE en Dubai Ruler, Emir Mohammed Rashid bin Maktoum. In juni 2018 was er een bijeenkomst in Abu Dhabi van de Gezamenlijke Coördinatieraad Saoedi-UAE. Alle topleden van de koninklijke clans van Saudi en Abu Dhabi waren aanwezig, waaronder de Saudische kroonprins Mohammed bin Salman (MBS). Afwezig was de emir van Dubai, een koninklijke klap in MBZ’s gezicht die niet onopgemerkt bleef in Doha of Teheran.
Uiteindelijk overtuigde de Saoedi-Arabië-as, met de stille bemoediging van Israël, Jordanië; Mauritanië; Djibouti; Senegal; Maldiven; Comoren; de op Tobruk gebaseerde regering van generaal Khalifa Haftar in Libië; Saoedi-Arabië’s marionettenregime in Jemen; en de semi-autonome Somalische regio’s Puntland, Hirshabelle en Galmudug om de diplomatieke betrekkingen met Qatar te verbreken.
Ironisch genoeg beschuldigden de Saoedi’s en Emiratis Qatar ervan de Islamitische Staat van Irak en de Levant (ISIL) te steunen, terwijl ISIL feitelijk meer steun kreeg van de Saoedi’s en Emiratis dan van Qatar.
Door de inspanningen van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Rex Tillerson en minister van defensie James Mattis, werd de poging om een breuk in de VS-Qatarese betrekkingen aan te wakkeren, voorkomen.
Qatar lijkt zich te verdedigen tegen operaties voor cyberoorlogvoering in de VAE. De patronisatie van de VAE van cyber-oorlogvoering operaties waarbij Broidy’s Virginia-gebaseerde Circinus LLC betrokken is, die een operatie in Abu Dhabi onderhoudt met Arabisch-, Farsi- en Hebreeuws sprekende analisten van informatieverwerking, en een bedrijf in Abu Dhabi genaamd DarkMatter, dat intelligentieanalisten rekruteert van de Amerikaanse National Security Agency (NSA) voor cyber-operations-contracten in Abu Dhabi. Broidy’s paranoia met betrekking tot zijn operaties in opdracht van de VAE is zo groot geworden dat zijn wettelijke vertegenwoordiger vals beschuldigt van het feit dat hij een geheime agent voor de regering van Qatar is.
De diplomatieke oorlog tussen de Saoedi-Arabische Emiraten en Qatar had enkele kluchtige momenten. In juni 2017 meldden de Saoedische staatsmedia ten onrechte dat Mauritius de betrekkingen met Qatar had verbroken. In feite hadden de Saoedi’s Mauritius voor Mauretanië aangezien. Het was Mauritanië, een lid van de Arabische Liga, dat de betrekkingen met Qatar verbrak. De regering van Mauritius werd gedwongen een demarche uit te vaardigen die de Saudische claim weerlegde en wees erop dat haar betrekkingen met Qatar niet werden aangetast. Pakistan weerlegde ook claims van Saudische media dat het van plan was om de betrekkingen met Qatar te verbeteren.
Op het diplomatieke front herwon Qatar diplomatieke banden met landen die de Saoedi’s hadden aangemoedigd om de betrekkingen met Doha te verbreken. Deze omvatten Tsjaad, de Maldiven en Senegal. Qatar herstelde de banden met de Somalische federale overheid in Mogadishu nadat de VAE werd bevolen zijn personeel uit het land terug te trekken. Qatar slaagde er ook in nauwe militaire banden te smeden met Mali en Burkina Faso, ondanks inspanningen van Saoedi-Arabië om dergelijke relaties in te perken. Qatar blijft de op Tripoli gebaseerde regering van Fayez al-Sarraj, de voorzitter van de presidentiële raad van Libië, steunen tegen de troepen van de in Tobruk gevestigde regering van Haftar. Een soortgelijke afstand bestaat in Khartoum tussen de Saoedische militaire regering die de Sudanese president Omar al-Bashir heeft overgenomen na zijn recente afzetting in een staatsgreep en een door Qatar gesteund oppositieblok tegen Saudi / Emirati.
In november 2017 werd de VAE op grote schaal belachelijk gemaakt nadat het hoofd van de veiligheidsdienst had opgeroepen tot de Saoedi-Arabische as om het hoofdkantoor van Al Jazeera in Doha te bombarderen. De laatste persoon die opriep tot het bombarderen van Al Jazeera’s hoofdkwartier in Doha was George W. Bush, die het idee op 16 april 2004 met de Britse premier Tony Blair besprak. Blair sprak met Bush over het idee.
De multi-front oorlog tussen Saoedi-Arabië en Qatar is sinds 2017 gestagneerd. Turkije, Iran en Oman hebben de gevolgen van de blokkade van zee, land en lucht in Qatar van Qatar helpen beperken. Het Saudi en Verenigde Arabische Emiraten verbod op het ontvangen van Al Jazeera uitzendingen zijn verslagen door schotelantennes die direct Al Jazeera signalen ontvangen in strijd met de wet. HSBC en Goldman Sachs hebben de waarschuwingen van Saoedi-Arabië en de VAE afgewezen om hun financiële diensten bij Qatar te beperken. Qatar Petroleum heeft lucratieve deals afgesloten met olieproducerende Angola en Nigeria, waardoor de Saudi Aramco-competitie werd afgesloten.
Turkije heeft een militaire basis in Qatar opgericht, die is opgevat als een directe waarschuwing aan de Saoedi’s en de Emiraten om niet na te denken over enige militaire actie tegen Qatar. Frankrijk leverde 26 Rafale straaljagers aan Qatar ondanks waarschuwingen aan Parijs van de Saoedi’s.
Om te benadrukken dat Qatar nog lang niet is overwonnen door de Saoedi’s, hebben lobbyisten in Parijs gelobbyd aan de Parijse gemeentebestuur om een straat in de Franse hoofdstad te noemen voor wijlen de columnist Jamal Khashoggi van Washington Post, die op brute wijze werd gemarteld, vermoord en opgesplitst in het Saoedische consulaat-generaal in Istanbul in oktober 2018. Voor de Qataris zou een ” rue Jamal Khashoggi” in Parijs de Saoedi-Arabië-as behandelen wat de Fransen een “coup de grâce” noemen.