Een geweldige consternatie maakte zich van de massamedia meester als gevolg van racistische uitingen in het voetbalstadion van Den Bosch door supporters van de gelijknamige club. Het was gericht tegen een Nederlandse staatsburger met een andere huidskleur dan degenen op de tribune.
Een nabeschouwing…. en een voorbeschouwing
Vervolgens is de massale verontwaardiging niet van de lucht. Iedereen buitelt over elkaar heen, dat het zo niet langer kan, dat het niet de eerste keer is en dat het afgelopen moet zijn. Allerlei symbolisch aandoende solidariteitsverklaringen doen de ronde, tot en met het Nederlandse elftal, die in een cirkeltje gaan staan, zwart, wit en getint door elkaar. We zijn allemaal Nederlanders. De “Koninklijke” Nederlandse Voetbal Bond loopt voorop en gaat met alle partijen overleggen hoe dit fenomeen te stoppen. In het bijzonder zwarte Nederlandse voetballers komen in beeld om het voortouw te nemen. Want uiteindelijk wordt de voetballerij in haar voortbestaan bedreigd als racisten en andere extremisten een voetbalstadion gaan zien als een uitgelezen plek om hun vrijheid van meningsuiting te praktiseren.
Er zal vast een lijvig rapport van een of andere werkloze ex-minister worden gepresenteerd. Dat gaat natuurlijk nog even een poosje duren, het moet goed worden uitgezocht. Een mooi voorbeeld is het rapport van Klaas de Vries over de intimidatie en grensoverschrijdend gedrag in de sport, vooral de zwemsport en meer bepaald kindermisbruik, enkele jaren geleden. De factor tijd is in het voordeel van de daders. De mens is nu eenmaal geneigd de tijd alle wonden te laten helen. De eenling die het niet kan en wil accepteren, wordt paria en zal het met zijn of haar sportieve leven betalen. Ook dat hebben wij eerder gezien. Het slachtoffer wordt steevast ingetekend in een daderprofiel en wordt domweg gediscrimineerd door de meute.
U weet vast al wat het resultaat van al dat onderzoek, al die discussies en werkgroepen en al die Kamervragen zal zijn: er gebeurt weinig tot niets. En gaat over tot de orde van de dag.
Dat moet beter kunnen.
In de republiek is vrijheid van meningsuiting toegestaan. Je mag ook discrimineren als de theorie door de harde werkelijkheid wordt ingehaald. Je kunt nu eenmaal geen blinde een fotofinish laten analyseren. In het aannemen van functionarissen moet je zelfs discrimineren, op vaardigheid, op kennis of op beide. Maar wat je niet mag doen is als beide kandidaten exact dezelfde vaardigheid en kennis hebben, discrimineren op huidskleur, seksuele geaardheid, kortom alle menselijke, aangeboren eigenschappen. Het wordt al een beetje lastiger als je ook niet mag selecteren op geloof of politieke voorkeur. Maar het is toch nagenoeg ondenkbaar dat een moslim koster kan worden in de gereformeerde kerk, maar misschien breekt nood wetten. Het weigeren van communisten in overheidsfuncties was de aanleiding om Artikel 1 Grondwet aan te passen. Deze anti-discriminatie clausule is dus pas in 1983, toen de Koude Oorlog nog in volle gang was, onderdeel van de grondwet geworden. Maar of er alsnog communisten bij de Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD nu AIVD) terecht zijn gekomen waag ik te betwijfelen.
Ook is er steeds discussie over het recht om iemand te beledigen of niet. Zelden wordt stilgestaan bij het feit dat als iemand zich beledigd voelt, dit inderdaad een keuzevrijheid is, een gevoelskwestie. Als we van oprechte mening zijn dat God niet bestaat, dan kiezen christenen (en wellicht ook Joden en moslims) er voor zich beledigd te voelen. Het staat iemand vrij om zich beledigd te voelen, maar men kan de ander niet verbieden zijn oprechte mening te ventileren. Het wordt anders als een hele groep gelovigen of anders geaarden zich beledigd voelt, omdat iemand van mening is dat “alle moslims homoseksueel zijn”. Die groep maakt de keus om zich beledigd of gekwetst te voelen, maar dit gaat verder. De bewering moet ergens op zijn gestoeld, er moet aanleiding voor zijn om een hele groep te kwalificeren. Het kan consequenties hebben voor de publieke opinie met als gevolg wel degelijk discriminatie op eigenschappen waar niet voor is gekozen. Dan wordt het kwestie van het verleggen van de bewijslast en kan via de rechter een geding worden aangespannen, waarin de beklaagde zijn controversiële mening zal moeten staven met bewijs.
Het kan verder gaan dan bovengenoemde uiting. Er is nog steeds niemand fysiek geweld aangedaan. Artikel 2 van de republikeinse Grondwet moet luiden: “Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet”. Het toebrengen van fysieke schade is dus altijd strafbaar, ook al wordt de vrijheid van meningsuiting met geweld kracht bijgezet. Maar er is een tussenfase, waar vooral overheidsinstanties schuldig aan zijn. Deze tussenfase, dus voordat tot fysiek geweld wordt over gegaan, is het dreigen met fysiek geweld. Het trekken van een steek- of vuurwapen en het zwaaien met een honkbalknuppel is een directe geweldbedreiging. Maar er is ook nog een andere vorm in de aanloop naar het daadwerkelijk grijpen naar slag-, steek- of vuurwapens. Dit kan bijvoorbeeld zijn het maken van een beweging, waaruit men op kan maken dat de keel wordt doorgesneden. Dit kan worden opgevat als een dreigement in de aanloop naar fysiek geweld. Ook associatief gedrag kan een dreigement zijn, zoals het brengen van de oude Romeinse fascistengroet, onder anderen door de nazi’s geïmiteerd. En nazi’s worden weer geassocieerd met geweld tegen bepaalde groepen. Het uitstoten van bepaalde geluiden en het aanheffen van spreekkoren die refereren naar primitieve omstandigheden kunnen ook bedreigend overkomen.
En precies dat is wat er in het voetbalstadion in Den Bosch gebeurde.
Bovendien was het geen “verwarde man” of een fanatieke eenling die dit dreigement uitte, het was een hele groep die dat deed – tegen één bepaald persoon, zoals kinderen dat ook op een schoolplein of via de “app” kunnen doen. Het individu moet tegen de massa worden beschermd, maar juist het omgekeerde gebeurde in het stadion. Dat maakt het des te bedreigender, ondanks het feit dat er geen fysiek geweld is gebruikt.
Geen lullige strafjes meer uitdelen
Nu is de discussie in het land wat nu een passende straf zou zijn voor dit grondwettelijke vergrijp. Voor de rechter halen als groep en sympathisanten is een mogelijkheid, maar kost veel tijd. De beste mogelijkheid is het straffen van de instantie die ze een podium heeft gegeven. Dit betekent dat de voetbalclub moet worden gestraft door de “Koninklijke” Nederlandse Voetbal Bond. Deze bond is altijd voorzichtig met de strafmaat en daarom zullen wij maar even een voorzetje geven in dit zo schrijnende geval. De straf moet er op zijn gericht, dat het nooit weer zal gebeuren en moet dus zwaar zijn, gezien de ervaring. Voor een club moet geen eer meer zijn te behalen, anders dan sportieve revanche, die mogelijkheid zal altijd blijven bestaan.
- FC Den Bosch moet per direct van de ranglijst Eredivisie worden verwijderd en mag pas volgend seizoen in de 2e Divisie weer aantreden.
- Alle spelers van de club worden transfervrij gemaakt en mogen elders een goed heenkomen zoeken.
- Subsidies aan de club worden 2 jaar gestaakt.
- Het is aan de club om te opteren voor de amateurstatus.
- Eventuele schulden aan overheidsinstanties dienen omgaande te worden afgelost.
- Een nieuw aan te treden bestuur wordt bij notarisakte hoofdelijk aansprakelijk gesteld.
Of een clubje als FC Den Bosch dit overleeft is maar de vraag. Daar worden wij echter warm noch koud van. Het wordt pas leuk als zoiets voorvalt bij een beursgenoteerd bedrijf als Ajax. Dan beginnen er echt financiële belangen te spelen.
Men moet dus goed oppassen welk soort volk men nog als “supporter” wil toelaten in een stadion.
Waarom zulke draconische, desastreus harde maatregelen nodig zijn?
Welnu, na het incident spraken officials binnen (en dus namens) FC Den Bosch over het slachtoffer als een “zielig mannetje”. Alleen al daarom moeten ze hoofdelijk aansprakelijk worden gesteld. Anders leert dit soort figuren het echt nooit.
De wedstrijd had direct moeten worden gestopt en geannuleerd. Dan had het slachtoffer na zijn doelpunt ook niet de weinig verheffende demonstratie behoeven te maken richting de “supporters” om zijn gram te halen. Begrijpelijk, maar niet slim en de leiding had hem daar van moeten weerhouden.
De commentaren na afloop waren gemengd. Supporters zeiden dat ze in andere wedstrijden ook wel kraaiende geluiden maakten naar tegenstanders om hen te intimideren, dat is leuk.
Tenslotte:
Wij dienen van voetbal weer een spelletje te maken. De miljoenen vliegen je om de oren, waar gáát het over…. Het afkraken van de tegenstander moet je aan de gladiatoren te velde overlaten. Supporters worden geacht hun eigen club te ondersteunen en met aanmoedigend gejuich vleugels te geven.
Meer niet.