
Een reeks anonieme video’s die op sociale media zijn geplaatst, beweren dat er sprake is van corruptie en onderdrukking van vrijheden in Saoedi-Arabië, wat online debatten op gang brengt
Saoedi-Arabië – Een reeks video’s waarin gemaskerde personen hun ongenoegen uiten over de levensstandaard in Saoedi-Arabië en oproepen tot de val van de feitelijke leider kroonprins Mohammed bin Salman, heeft deze week geleid tot een heftig debat op sociale media.
De video’s, geplaatst door jonge mannen met bedekte gezichten en ogen en waarvan de stemmen vaak zijn veranderd, vestigen de aandacht op wat zij zeggen over de verslechterende levensomstandigheden en het gebrek aan economische kansen nu de staat te veel uitgeeft aan luxe entertainment-evenementen en megaprojecten.
Zij beweren dat er binnen het koninkrijk sprake is van toenemende onrust en roepen op tot de omverwerping van de kroonprins.
Middle East Eye heeft de video’s niet onafhankelijk geverifieerd.
De clips werden voornamelijk op anonieme accounts op TikTok geplaatst en op verschillende socialemediaplatformen gedeeld, wat zowel veroordeling als lof opleverde.
“Vandaag zijn we getuige van een krachtige beweging, aangevoerd door de vrije jeugd van ons land, die moedig hun stem laten horen voor legitieme rechten: vrijheid en het recht om ons eigen lot te bepalen”, aldus een gebruiker.
Anderen zeiden dat de video’s het resultaat waren van groeiende binnenlandse frustratie en dat de gemaskerde figuren namens onderdrukte stemmen binnen het koninkrijk spraken.
“In een land waar stemmen verboden zijn, komt de gemaskerde man naar voren als een icoon van afwijzing… De gemaskerde man in Saoedi-Arabië is geen individu, maar een moment van waardigheid… Achter het masker ligt een ander thuisland dat nog geboren moet worden”, aldus een gebruiker .
صوت الشاب العربي لا يغمد، الشاب يحب الحق ولا يحب الباطل.
أُقاتل كل جَبّارٍ عنيدٍ
ويقتلني الفراق، بِلا قِتالِ ..#حركة_الملثمين_الاحرار #يوم_الجمعه #ساهم_في_سقيا_الحجاج pic.twitter.com/lLYf2xHluM— مهدي البلادي (@abdollah_a46599) May 23, 2025
Vertaling: De stem van de Arabische jeugd zal niet worden genegeerd. De jeugd houdt van de waarheid en niet van leugen. Ik vecht tegen elke koppige tiran en scheiding doodt me, zonder strijd. #GemaskerdeJeugdBeweging #Vrijdag #SteunPelgrimsMetWater
Een ander zei dat de video’s “het Saoedische regime op de rand van een vulkaanuitbarsting plaatsen”, terwijl anderen mensen opriepen zich bij de beweging aan te sluiten om “de onderdrukten te steunen en de eisen van het volk te verwezenlijken (en) de tiran omver te werpen die het land heeft veranderd in een privéboerderij, geregeerd door een corrupte bende die het volk vernedert, hen hun rechten ontneemt en militaire instellingen en veiligheidsdiensten gebruikt om … hun waardigheid te beledigen.”
Te midden van het groeiende discours lanceerden anderen de hashtag #خونة_الوطن (“#KingdomTraitors”). Ze beschuldigden de personen in de video’s ervan “buitenlandse agitators” of verbannen dissidenten te zijn die vanuit het buitenland de Saoedische samenleving willen destabiliseren.
Sommige gebruikers van sociale media maakten zich ook zorgen over de veiligheid van degenen die video’s posten.
Het vasthouden van mensen op basis van berichten op sociale media – waaronder berichten van anonieme accounts – is een gangbare praktijk geworden sinds bin Salman in 2017 kroonprins werd.
Mensenrechtenorganisaties zeggen dat de cybercriminaliteits- en antiterreurwetten van het koninkrijk op grote schaal worden toegepast om critici te onderdrukken. Die hebben lange gevangenisstraffen en reisverboden gekregen vanwege hun activiteiten op sociale media.
‘Beweging voor vrije gemaskerde mannen’
Sinds de publicatie van de eerste video eerder deze week zijn er nieuwe video’s verschenen waarin solidariteit wordt betuigd met de gemaskerde persoon, maar ook met anderen die kritiek leveren op de Saoedische leiders.
Een boodschap die in veel fragmenten terugkomt, is de onderdrukking van vrijheden en de opvatting dat overheidsuitgaven voor concerten, festivals, nachtclubs en megaprojecten – kenmerken van het ambitieuze programma Vision 2030 van de kroonprins – ten koste gaan van basisvoorzieningen en de publieke economie.
“We weten en zijn er zeker van dat er veel vrije mensen zijn die een vreedzame verandering in het land willen, van de tirannie en onderdrukking door de familie al-Saud, onder leiding van Mohammed bin Salman. Hij heeft het volk onderdrukt met hun geld en hen geprovoceerd met hun geloof en hun islam en hen misleid met zijn illusoire projecten waarvan de tijd is verstreken en die niet zijn uitgevoerd”, aldus iemand in een video.
Enkele van de aanwezigen uitten ook kritiek op wat zij zagen als moreel verval door ‘vernederende verschijnselen’ zoals openbare dansen die in het kader van het programma werden gepromoot. Zij presenteerden hun oproepen tot actie als een verdediging van de twee heiligste plekken in de islam, die zich in het koninkrijk bevinden.
De video’s dreigen met een massale opstand, tenzij de kroonprins zijn koers wijzigt.
“Als jullie doorgaan met het opsluiten van mensen, gaan we de straat op met demonstraties en marsen”, aldus een man in een video.
Een andere was directer: “Deze boodschap is rechtstreeks gericht aan Mohammed bin Salman: uw val zal door toedoen van uw volk zijn.”
Middle East Eye heeft contact opgenomen met de accounts die deze video’s hebben geplaatst. Eén account heeft geweigerd commentaar te geven.