Indignatie redactie 
Er was en is in dit kabinet geen racisme, zei minister-president Schoof namens het kabinet. Op sociale media werden direct parallellen getrokken met Nixon’s ‘I’m not a crook’, met de Irakese minister die bij de Golfoorlog zei ‘There are no American tanks in Baghdad’ terwijl je ze op de achtergrond zag rijden, en wc-eend’s ‘Wij adviseren wc-eend’.
Of Schoof en de anderen het zelf geloven? We weten het niet, hij gaf geen enkele toelichting. Wat we wel weten is dat mensen hun eigen gedrag altijd door een andere bril bekijken: een bril die is gekleurd en vertekend door de rechtvaardigingen en herinterpretaties van hun onbewuste innerlijke spindoctor. Ja, ze kunnen ‘zichzelf in de spiegel aankijken’, zoals politici altijd zeggen wanneer ze onder vuur liggen – want daar zien ze dat gespinde rooskleurige beeld. Buitenstaanders hebben vaak een realistischer beeld, zeker wanneer het gaat om moreel dubieus gedrag.
Ook op het gebied van vooroordeel en discriminatie is er een overvloed aan onderzoeken die laten zien dat mensen die geen diversiteitstraining hebben gehad, zich niet bewust zijn van hun eigen racisme en seksisme. Mensen overschatten ook sterk hun vermogen om dat bij zichzelf waar te nemen. Ze denken dat ze de wereld zien zoals die echt is (naïef realisme).
Kennelijk gaat Schoof alleen over gevoelens die hem goed uitkomen
Precies dit werd ook scherp benoemd door enkele journalisten bij de persconferentie. Leendert Beekman van BNR merkte op dat mensen die zich racistisch uitlaten steevast zeggen ‘Ik ben geen racist’, terwijl het doelwit van hun uitlatingen het anders ervaart. Kan dat ook hier aan de hand zijn? vroeg hij zich af. Lamyae Aharouay van NRC constateerde dat dezelfde mensen die de gewraakte uitlatingen deden, nu met elkaar besloten hebben dat die niet racistisch waren. Wat is zo’n conclusie waard? wilde ze weten.
Schoof trok bij deze zinnige vragen een streep en gaf herhaaldelijk aan dat hij daar niet op in wilde gaan. Hij ging niet over de gevoelens van staatssecretaris Achahbar. Nog maar kortgeleden had hij er geen probleem mee de gevoelens van de hele samenleving als standaard te nemen: er is een asielcrisis want ‘mensen voelen het zo’. Kennelijk gaat Schoof alleen over gevoelens die hem goed uitkomen. Zoals die van het kabinet dat zichzelf niet racistisch vindt. Dat voelen ze zo, en ze hebben de meeste stemmen gekregen, dus alles wat ze voelen is een feit, zo lijkt de logica van dit onderbuikkabinet.
De media en de Tweede Kamer zullen meer informatie willen hebben over het gedrag waar het feitelijk om ging, om hun controlerende taak uit te kunnen voeren. Maar de betreffende uitspraken uit de ministerraad moeten geheim blijven, vindt het kabinet dat deze uitspraken op eigen gezag als niet racistisch heeft aangemerkt (waarbij het overigens geen probleem bleek de vertrouwelijke notulen wél te bespreken met de fractievoorzitters van de coalitiepartijen). We kennen echter al wel diverse publieke uitlatingen van kabinetsleden die duidelijk een racistische lading hebben. Dat alleen is al voldoende om de stelling te ontkrachten dat er geen racisme in dit kabinet was of is.
Dit kabinet was en is niet racistisch zegt Schoof. Wat in de de ministerraad wordt besproken, kan nog zo geheim zijn, we weten uit diverse publieke uitlatingen van kabinetsleden dat ze wél racistisch zijn. Dat is al voldoende om zijn stelling te ontkrachten. pic.twitter.com/WTJW1NJumn
— roos vonk (@roosvonk) November 16, 2024
Slikken of stikken
Zoals Chris Klomp twitterde: ‘Het ging een week lang over de normen en waarden van Marokkanen, maar nu blijkt dat de enige politica met normen en waarden in dit kabinet van Marokkaanse komaf is. De ironie.’
Het roept de vraag op wie er nu eigenlijk moet integreren. ‘Zij’ moeten respect hebben voor onze normen en waarden, vindt het kabinet. Welke normen en waarden zijn dat eigenlijk? Welke staan er nog overeind?
Het is wrang dat uitgerekend de leiders van ons land hier hebben geïllustreerd hoe racisme werkt. Als de machthebbers zeggen dat ze niet racistisch zijn, dan ís dat zo botweg omdat zij de macht hebben, en moet iedereen die er last van heeft inbinden. Dit zullen velen in ons land al hebben ervaren. We hebben het ook gezien bij andere vormen van grensoverschrijdend gedrag in de afgelopen jaren: de dader ziet het probleem niet, de powers that be scharen zich aan diens kant vanwege hun belangen, en het slachtoffer kan slikken of stikken.
De houding van Schoof en zijn kabinet, zoals ik het afgelopen vrijdag waarnam, getuigt daarnaast ook van minachting voor álle Nederlanders – alle burgers in ons land die nog wel een gezonde volwassen moraal hebben en empathie met de medemens. Die zich dat niet laten afnemen door de glijdende schaal omlaag waarop dit kabinet ons op heeft gebracht.
Politieke verklaring van Schoof over racisme moet niet verward worden met waarheidsvinding
VVD-minister Van Weel van Justitie en Veiligheid gaf in de uitzending van WNL vandaag glashelder aan hoe het kabinet omgaat met de waarheidsvinding over het begrip racisme in het kabinet Schoof. De verklaring van premier Schoof geeft daar volgens hem duidelijkheid over. In die verklaring zei Schoof dat er geen racisme was en is in het kabinet.
Van Weel gaf voorts aan dat elke zweem van racisme niet bevestigd of ontkend kan worden omdat de notulen geheim zijn. Wat er feitelijk in de ministerraad is gebeurd en besproken kan nimmer in de openbaarheid worden onthuld. Hij gaf daarmee een eerlijk antwoord op een staatsrechtelijk complex vraagstuk. Een antwoord dat alleen maar méér vragen oproept. Bijvoorbeeld over het vertrek van de NSC-staatssecretaris Toeslagen van het departement Financiën.
De paniek was niet voor niets groot bij de vier coalitiepartijen toen bekend werd gemaakt dat voornoemde bewindsvrouw zou vertrekken vanwege de sfeer en gedane uitlatingen in het kabinet-Schoof.
Uiteraard willen de oppositie en de politiek nog geïnteresseerde burgers weten wat er precies gebeurd is en waarom premier Schoof met deze politieke verklaring is gekomen over racisme. Daar ligt een lang onderhandelingstraject op de vrijdagmiddag en -avond aan ten grondslag. Want de verklaring van Schoof over racisme heeft niets met waarheidsvinding te maken. Wel over de uitkomst van spoedoverleg tussen vier coalitiepartijen waarin besloten is om het kabinet gezamenlijk in leven te houden.
Dan moet de waarheidsvinding vanzelfsprekend wel geweld worden aangedaan omdat het landsbelang beter af is met het voortbestaan van het kabinet. De waarheidsvinding is vervolgens onderwerp geweest van overleg tussen partijen waarin onderhandeld is over het beste verhaal dat politiek naar buiten gebracht kan worden als zijnde de waarheidsvinding van het gehele kabinet-Schoof en zijn vier coalitiepartijen.
De waarheidsvinding is dus niet meer dan een ordinaire juridische afspraak wat de waarheid is die naar buiten wordt gebracht als dragende motivering om als kabinet Schoof door te kunnen gaan.
Ik verwacht dat de kans groot is dat de oud-rechter en NSC-minister van Binnenlandse Zaken snel het voorbeeld van haar collega op Toeslagen zal volgen. De rechtsstaat is immers niet gebaat bij dit soort spelletjes waarbij de zuivere waarheidsvinding om politieke redenen zoveel geweld wordt aangedaan.
