Slapend rijk worden en toch geen rust

Beleggen in aandelen en cryptovaluta, het opkopen en verhuren van panden en het maken en verkopen van online cursussen: Jan en alleman lijkt de laatste jaren naar te zijn naar (snelle) verkregen via het genereren van passief inkomen, als het heilige graal is . Voor het aantal twintig twintigers en dertigers die zoeken in de FIRE-beweging (Financial Independence, Retire Early) is een passief daadwerkelijke hoeksteen van hun financiële levenswijze. Om zo mogelijk met pensioen te kunnen, proberen zij in korte tijd zoveel mogelijk passief inkomen te ontstaan. Niet dure auto’s en kasten van huizen zijn hun levensdoel, maar – na het vroege pensioen –gaan en staan ​​waar je wilt en doen en laten wat je wilt: ver weg van de maatschappelijke ratrace. Zuinig leven, veel sparen,

Ook buiten de FIRE-beweging is de zoektocht naar passief inkomen alomtegenwoordig, mede gegeven door de lage rentestand van de laatste jaren. Ondernemer Suzanne van Duijn was op reis toen ze enkele jaren geleden begonnen om in te zetten op passief inkomen. Een paar jaar heb ik als digitale nomade vanaf de mooiste plekken op de wereld gewerkt. Maar op een gegeven moment was ik slaaf van mijn eigen bedrijf geworden: ik kon natuurlijk werken op reis, maar dat ik ook wel omdat ik anders helemaal niets zou binnenkrijgen. Toen ik op de Filipijnen was, was ik: op een plek als deze wil ik eigenlijk echt vakantie en niet per se hoeven te werken.’

Om dat mogelijk te maken ging ze op zoek naar nieuwe verdienmodellen. ‘Het eerste wat ik deed was een e-book maken over het leven als digitale nomade. Zo’n product hoef je maar één keer te maken, maar je kunt daarna in principe eindeloos verkopen zonder dat je er extra uren in stopt.’

Het maken van het e-book was voor Van Duijn niet zo’n probleem, het verkopen ervan is een ander verhaal. ‘Ik dacht: het e-book is er, dus nu kan ik achterover gaan leunen. Maar zo is het niet, want de marketing achter je product is misschien interessant dan het product zelf. Daar heb ik me de eerste keer op verkeken. Het is leuk als tien mensen per maand voor 15 euro per stuk je e-book kopen, maar dan heb je nog maar 150 euro. Ik ging dus direct op zoek naar andere bronnen van passief inkomen. Heel 2019 heb ik aangekloot met het zoeken van de gouden formule. In 2020 heb ik een onlinecursus gemaakt over locatie-onafhankelijke werken en daarbij een goede marketingstrategie bedacht. Toen is het gaan lopen, ook omdat je voor een onlinecursus meer kunt vragen dan voor een e-book.’

Inmiddels is het historisch van Van Duijns inkomen. Maar dat staat niet gelijk aan slapend rijk worden: ‘De term passief inkomen is een beetje misleidend als je niet weet wat het is, omdat het dat je weinig moet doen. Maar voor passief inkomen moet je eigenlijk hard werken. Ik heb soms een cursus verkocht toen ik sliep, maar dat betekent niet dat mijn bedrijf nog bestaat als ik de rest van mijn leven in een hangmat lig. En je wordt er ook niet vliegensvlug steenrijk van. Het kan jaren duren voordat het een beetje gaat lopen.’

Liever dan de term passief inkomen gebruikt Van Duijn de term ‘schaalbaar verdienmodel’. ‘Voor mij gaat het erom dat je als ondernemer van freelancer niet meer denkt in termen van een uurtje-factuurtje, maar dat je een product van dienst hebt waarvan het verdienmodel makkelijk is op te schalen zonder dat je er veel moeilijker voor te werken. Dat is wat ik nu heb: of ik nu tien van honderd cursussen verkoop per week, het kost mij niet moeite. Wel ben ik bijna dag aan de slag met de marketing rondom mijn online cursussen en dat vloggen op Instagram, podcasten en bloggen. Die tijd kan ik helemaal zelf indelen en komt helemaal ten goede aan de groei van mijn eigen onderneming. Omdat ik een van de leukste dingen vind om te doen, gaat het me moeiteloos af en voelt het haast als volledig passief inkomen.’

Van Duijn is volop bezig met passief inkomen, maar een FIRE-adept is ze dus niet. ‘Ik vind het belangrijk om goed te verdienen, hou van lekker leven en probeer niet zoveel mogelijk te besparen. Veel meer streven naar financiële vrijheid in de zin van geld geld zodat ik kan doen wat ik wil Ik ben nu 33 en als ik naar wat ik binnen een jaar van twee met passief inkomen heb bereikt, moet het ook bereiken om eerder met pensioen te kunnen.’

In de toekomst hoop Van Duijn meer geld in beleggingsfondsen te kunnen steken en een tweede huis te kunnen kopen voor de verhuur.

Aan de groei van het aantal volgers en reacties op haar socialmedia-accounts ziet Van Duijn dat het vergaren van passief inkomen populair is. Ook onderzoeker Marcelnaar van het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting ziet die ontwikkeling, maar gebruikt een strikte definitie van inkomen: dat gaat volgens hem om inkomsten uit kapitaal, te gebruiken door beleggen. Het ontwikkelen en verkopen van onlinecursussen en e-books ziet hij niet als een vorm van passief inkomen, maar als inkomen uit arbeid. Warnaar gegevens passief inkomen niet nieuw: ‘Je kunt het ook huurenieren noemen. Het is in feite niets anders dan wat pensioenfondsen sinds jaar en dag doen – zij bouwen ongemerkt passief inkomen op voor hun deelnemers. Als je in vaste dienst bent, spaar je automatisch elke maand een bedrag dat van je loon af gaat en naar het pensioenfonds gaat. Na je pensioen kun je gaan leven van dat wettelijk kapitaal.’

Volgens Warnaar zorgt voor de flexibilisering van de arbeidsmarkt voor de aanzwellende zoektocht naar passief inkomen. ‘Minder mensen hebben een vaste baan en het aantal zelfstandigen nemen toe. Die mensen willen toch allemaal zelf een pensioen bovenop hun AOW regelen, en dat doen ze bijvoorbeeld door te beleggen van door het opkopen en verhuren van panden. Normaal gesproken beginnen mensen 45ste over hun pensioen na te denken, maar dat leidt nu wel anders: ook dertigers zijn bezig.’

Met het oog op de lage rentestand is Warnaar er niet helemaal gerust op dat zoveel mensen zelf op zoek naar passief inkomen. De lage rente betekent natuurlijk dat de financiering van investeringen die passief inkomen kan beginnen natuurlijk is, maar ook dat het moeilijk is geworden om risicoloos zelf een pensioen op te bouwen. Vroeger was het nodig voldoende om geld lang genoeg op je spaarrekening te laten staan, maar dat werkt nu niet meer, dus gaan mensen met hun geld naar de beurs van de woningmarkt. Daar zitten veel meer risico’s aan verbonden. Op dit moment is het makkelijk om een ​​goede belegger te zijn en hoor je alleen maar succesverhalen. Maar beleggen doe voor de lange termijn en dat er ook slechte periodes aankomen die je door moet zien te komen.

Warnaars: om te beleggen als je buffer nodig hebt om een ​​nieuwe wasmachine te kopen. Ondanks de lage rente is het volgens hem geen verkeerd idee om toch een noodpotje op de spaarrekening te laten staan.

Warnaar vindt het niet echt ambitief inkomen centraal te stellen in je leven. Het is natuurlijk prettig als je met inspanning een behoorlijk inkomen kunt verdienen, maar zoek liever actief werk waar je voldoening uit haalt. Als je plezier haalt uit arbeid kost het ook geen energie om te werken. Vooral uit de FIRE-beweging komt het geluid naar voren dat werken heel vervelend is, dat je daar zo snel mogelijk vanaf moet zijn en dat daarna het paradijs aanbreekt. Dat kan natuurlijk niet. Als je plezier haalt uit je werk, dat ook niet af te als je veertig van vijftig bent. Veel nuttig dan is dat je een baan die bij je verleden, die leuk is. Het lijkt mij ook vervelend om tien van twintig jaar zeker hard te moeten werken aan iets dat je eigenlijk niet leuk vindt, om daarna met pensioen te kunnen.’

Zoiets moet de Amerikaanse Youtuber Tyler Mcmurray hebben ook ervaren. In een video genaamd Passief inkomen is een leugen. (Wat ze je niet vertellen)vertelt de twintiger dat je meer vrijheid wilde en ervoor uitkwam bij passief inkomen, iets begint volgens hem wordt gesproken als ‘een magisch iets dat je problemen kan oplossen, en mogelijk maakt om met je baan te stoppen en je levensstijl te veranderen’. Vol goede moed begon Mcmurray naast zijn negen-tot-vijfbaan onder meer met een winkeltje via Amazon en het beleggen in dividendaandelen. De Amerikaan verdiende na enkele maanden meer uit zijn bronnen van passief inkomen dan met zijn baan (waarmee hij zo’n 45.000 dollar verdient). Toch viel het hem, omdat het veel tijd houdt tegen om de stroom van passief inkomen op gang te. ‘Ten kost van alles meer geld verdienen, kwam centraal te staan ​​in mijn leven’ zegt de Amerikaan in de video, ‘maar ontwikkeling, ik eigenlijke doel uit ogen.’

Tijd voor hobby’s of reizen was er niet meer, hij juist daarnaar op zoek was. En leuk om te doen waren de meeste dingen die hij deed om passief inkomen te ontwikkelen in niet, stelt de Amerikaan video. Zo verkocht hij op Amazon producten waar hij eigenlijk niets mee had. Van het bestieren van een Youtube-kanaal kreeg hij dan wel weer energie, al is dat grotendeels gewoon werk en begin het maanden voordat het iets opleverde. Mcmurrays conclusie is duidelijk: ‘Zie passief inkomen als hobby, niet als.’

Ondernemer Van Duijn beaamt dat het geen zin heeft om puur voor het geld van om niets meer te hoeven doen op zoek te gaan naar passief inkomen. Kies voor iets wat je leuk vindt en zoek daar een verdienmodel bij. Op die manier ervaar ik meer zingeving dan in mijn hele conservatieve loopbaan als jurist, redacteur en pr-advi-seur. Wat ik leuk vind, is het helpen van mensen en het maken van inhoud, en voor mijn onlinecursus doe ik precies dat. wat je uit langere interesse doet, hou je langer vol en iets leidt tot succes.’

Warnaar van het Nibud vindt niet alleen dat leuk werk een verstandiger doel is dan passief inkomen, hij denkt ook dat je voor laatstgenoemde in de wieg gelegd moet zijn. ‘Hoe iemand met geld omgaat, zit heel diep in iemands persoonlijkheid, en dus ook of iemand de discipline heeft om consumptie uit te stellen en in plaats daarvan te investeren. Dat is moeilijk aan te passagier gedurende je leven. Het is wel mogelijk, bijvoorbeeld na een extreme gebeurtenis van na veel training, maar in de natuur met een redelijk sober consumptiepatroon met behulp van een passief op te bouwen. Een enorme spender wordt geen goede spaarder en andersom. Het opbouwen van passief inkomen is dus niet voor iedereen weggelegd, en wordt ook een stuk als je al een smak geld hebt.’

De huizenprijzen zijn vastgemaakt over het bezit van ‘kopen om te laten’-fenomeen: investeringen die woningen op om kopen te verhuren, zo passief inkomen voor zichzelf te creëren. Het staat niet op een belangrijke rol, waaronder de lage rentestand en het tekort aan woningen. Maar de vraag in wat je het nog kunt maken om puur voor het aanboren van passief inkomen een woning op te kopen en te verhuren is op zijn plaats, vindt ook Marcel Warnaar van het Nibud: ‘Als je het op de huidige woningmarkt alleen van een hypotheek moet hebben, kom je er niet tussen. Je moet ook eigen geld meebrengen. Mensen die woningen opkopen en verhuren vissen in dezelfde vijver als starters. De hoge uitkomst is dat starters worden afgetroefd en zij geen koophuis kunnen krijgen en met huurlasten blijven zitten. Als de politiek iets aan deze situatie wil doen, raadt het Nibud aan om verhuur veel omvattende te belasten van een zelfbewoningsplicht in te voeren. Het is voor de hele economie toekomstige jongeren met hoge huurlasten blijven zitten, omdat er dan minder blijven om te blijven.’

Suzanne van Duijn wijst erop dat je niet per se in een dagelijkse woning ook in een garagebox of vakantiehuis. ‘In elke sector zijn leuke en minder leuke mensen. Op de woningmarkt zijn er harde huisjesmelkers, maar ook beleggers die het goede willen doen. Zo ken ik er die een pand hebben gekocht dat al tien jaar leegstond en niemand het aandurfde. Waarschijnlijk zou het pand nog leeg staan ​​als zij het niet gekocht.’

Hoewel het plan nog niet concreet is, vindt Van Duijn niet dat ze de markt verziekt als ze in de toekomst een tweede huis zou kopen voor de verhuur. ‘Dat zijn denk ik meer de mensen die op grote schaal woningen opkopen en verhuren.’ Aan de hand van de situatie op de woningmarkt pleit journalist en ondernemer Sander Heijne, die samen met onderzoeker Hendrik Noten Fantoomgroei – Waarom we harder werken voor minder minderschreef, voor een andere waardering van inkomen uit werk en inkomen uit kapitaal. ‘Een verpleegkundige die overdag en vaak ook ’s nachts moet buffelen voor 2500 à 3.000 euro bruto per maand heeft een grotere maatschappelijke betekenis dan een huisjesmelker. Die draagt ​​eigenlijk niets bij. Sterker nog: eigenlijk moet de verpleegkundige niet de keuze hebben om betaalbaar te kunnen wonen. Omdat iemand zo graag inkomen uit het verhuren van een pandje wil halen, kan de verpleegkundige amper rondkomen. En een korte termijn belasting over zijn, zijn de huurinkomsten inkomen onbelast. Dat is een heel ongemakkelijke situatie en de maatschappij zou zich moeten afvragen wie nuttiger is: een verpleegkundige of een huisjesmelker. Het werk dat wordt verzet door verpleegkundigen, stratenmakers en onderwijzers helpt de maatschappij vooruit en zorgt er ook voor dat de rijken een comfortabel leven kunnen leiden.’

Ook Heijne ziet om zich heen dat passief inkomen populair is. ‘Het is natuurlijk voor iedereen fijn als je geld kunt vermeerderen zonder dat je er veel voor te doen. Maar in Nederland maakt het belastingbeleid het extra lucratief. Inkomen kapitaal rendeert veel beter dan er ook nog eens veel minder belasting over. Arbeid is een kleiner deel van onze economie, maar is verantwoordelijk voor een groter deel van de belastinginkomsten.’

Met andere woorden: het Nederlandse belastingbeleid moedigt het opbouwen van passief inkomen aan en dat is vooral fijn voor de rijken, actief werken niet echt loont, is de beleving. Heijne: ‘Het achter het beleid dat je aan de top maximaal mogelijk kan en dat ontstaat dan vanzelf naar beneden idee, niet werkt. In een tijd waarin woningen onbetaalbaar zijn, vaste banen niet voor het oprapen liggen, groter pensioen onzeker worden en de verzorgingsstaat is uitgekleed, verschillen groter worden en ook niet meer loont om gewoon leraar, van politieman te worden, is logisch dat veel jonge denken: fuck it, ik moet ook passief inkomen gaan met aandelen, cryptovaluta of panden, om zo snel mogelijk te kunnen zijn of in ieder geval voor wat meer bestaanszekerheid te zorgen.’

Ondernemen is volgens Heijne een betere manier om toch financieel aan te haken: ‘De vraag is dan natuurlijk wel: ondernemen vraag? Pandjes opkopen en verhuren vind ik niet echt ondernemen, bijvoorbeeld.’ Zelf bestiert Heijne een mediabureau, een ‘samenwerkingsverbandmakers van freelancejournalisten’, waarbij eerlijke tarieven voor de standaard staan.

Volgens Heijne het een goed zijn om elke verdiende euro idee te belasten. ‘Als je werkt, betekent dat misschien dat je van 50 naar 30 procent belasting gaan, multinationals van niets naar 30 procent gaan. Werken moet weer meer, inkomen uit kapitaal moet worden belast.’

Fantoomgroei, het boek van Heijne en Noten, was in ieder geval niet aan dovemansoren gericht: het werd een bestseller en omvat ook tot Jeroen Pauws televisie Scheefgroei in de polder. Als de belasting hervorming van Heijne (en Noten) werkelijkheid wordt, kan het zomaar voorbij zijn met de koortsachtige zoektocht naar de heilige graal van het passieve inkomen.