Indignatie redactie 
Gisteren iedereen viroloog, vandaag iedereen geostrateeg
Zoveel onenigheid en twist het coronavirus veroorzaakt rond vaccins, pasjes, avondklokken en dergelijke, met zoveel unanimiteit wordt van Tokio over Brussel tot Washington de inval van Poetin in Oekraïne veroordeeld. Een warme sympathiegolf welt op uit de volksbuik, zeker ook in Vlaanderen. Mensen die kamers ter beschikking stellen van vluchtelingen, eten gaan brengen naar de Pools-Oekraïense grens, werkelijk iedereen is solidair en vervloekt de tiran uit het Kremlin. Uitgezonderd het ondertussen bekende Vlaamse hoefijzer: een handvol stalinisten, heden bekend als PVDA, naast Filip De Winter, fan van het eerste uur, en zijn acoliet Frank Creyelman. Historisch verloren gelopen Poetinfantielen.
Oekraïense poetsvrouwen zijn gegeerder dan ooit. ‘Ik zou ze geen eten willen geven, het aantal Belgen dat het opvangen van een Oekraïense vrouw in eigen huis om allerhande redenen wel ziet zitten’, aldus Theo Francken, die er wellicht nog iets anders mee bedoelt dan een poetshulp. Dat doet deugd, zo’n eensgezindheid, we hadden dat nodig. Niet zozeer een afkeer van de Russen, want die zijn naar het schijnt niet zo opgetogen met de veldtocht van hun president tegen het Slavische broedervolk. En zelfs binnen de troepen die de klus moeten klaren is het moraal onder nul. Neen, de gestoorde Vladimir is het probleem. We hopen dat hij van die rode knop afblijft. Ondertussen knappert het vuur van ons goed geweten gezellig en speelt staatssecretaris Sammy Mahdy (CD&V) zelfs voor herbergier.
Het Churchill-effect
Het valt op dat nogal wat politici deze Oekraïnecrisis niet alleen als een tragedie maar ook als een opportuniteit opvatten om hun eigen imago op te vijzelen. Hier is waarachtig leiderschap gevraagd! U zult het krijgen, zij het vooral met woorden. Laat ons slechts een paar groten van het wereldtoneel de revue passeren, om het niet over het gepiep van Alexander De Croo te hoeven hebben.
Joe Biden: ‘Rusland zal de gevolgen dragen, Poetin wordt een paria op het wereldtoneel!’, maakt de VS-president zich sterk. De populariteit van Biden staat sinds begin februari op een absoluut dieptepunt, zes op de tien Amerikanen kunnen zich in zijn beleid niet vinden. In zo’n geval komt een nieuwe boeman goed van pas. Noteer dat Rusland aan de achterkant tegen Amerika grenst, weinig mensen weten dat, de Beringstraat zat altijd juist in de plooi van de atlas.
Imago opvijzelen
Boris Johnson heeft als een der eerste Westerse leiders Vladimir Poetin uitgekafferd en zware sancties aangekondigd, met veel woorden van lof voor het dappere Oekraïne en zijn leider Volodymyr Zelensky. Hij stond tot voor kort zwaar onder druk omwille van het party gate schandaal (lockdownfeestjes die in zijn ambtswoning doorgingen). Maar door zichzelf nu als een nieuwe Winston Churchill te verkopen, een vastberaden oorlogspremier, probeert Johnson het schandaal te verdrinken. Best mogelijk dat hij zijn slag thuis haalt, al raakt Boris qua leiderschap nog niet aan de enkels van zijn groot historisch voorbeeld.
Het valt op dat nogal wat politici deze Oekraïnecrisis niet alleen als een tragedie maar ook als een opportuniteit opvatten om hun eigen imago op te vijzelen.
Emmanuel Macron werpt zich op als dé diplomaat in het conflict, zie de historische foto van een wel zeer lang uitgerekte tafel waar hij tegenover president Poetin zat. Belt nog regelmatig met zijn Russische ambtsgenoot. In april zijn het Franse presidentsverkiezingen, dit is gratis prime time reclametijd voor Macron. Temeer omdat zijn tegenstanders op rechts, Marine Le Pen én Eric Zemmour, iets te veel geflikflooid hebben met Poetin. Vladimir kan, raar maar waar, Macron een nieuwe ambtstermijn bezorgen.
Ursula von der Leyen, het meest hilarische voorbeeld van profileringsdrang, houden we voor het laatst. Had, als zwakke EU-voorzitter compleet gefaald in de corona-aanpak, al een imagoprobleem. Na de ontbrekende stoel in Ankara (sofagate) alleen nog voer voor grappen. Ze wil Oekraïne per direct lid te maken van de EU, via een speciale procedure, en sprak een soort oorlogsverklaring tegen Poetin uit (‘Hij moet de gevolgen van zijn daden dragen!’). Klare taal. In wiens naam de voorzitter van de Europese Commissie dat deed, is niet duidelijk. Waarom, wel: haar adviseurs deden haar de vlucht vooruit kiezen. Stop met lachen, we hebben een nieuwe Jeanne d’Arc in huis.
De keuze van Benjamin
Deze truc is zo oud als de straat, en Poetin past hem ook zelf toe: creëer een externe vijand en werp je op als de commander-in-chief, de man of vrouw (liefst gezeten) die met vaste hand de troepen leidt. Geen tijd meer voor gebeuzel of kleindemocratische preoccupaties. Doortastendheid is wat telt, de eenheid van commando is cruciaal.
Dus was en is Oekraïne één groot alibi in een logica die sowieso bol staat van de leugens. Zo ontstaan oorlogen gewoon en knetteren ze verder. Als machthebbers echt van geen hout pijlen meer weten maken, is het tijd voor een stevig vijandbeeld. Zo te zien horen Poetin, Biden, Johnson en Von der Leyen allemaal tot hetzelfde clubje van opportunisten die tot de oorlog oproepen om interne kritiek te smoren.
Als wakkere burgers moeten we dan uitkijken dat we toch niet weer belazerd worden en in een corona-bis-scenario terechtkomen waar het systeem de vrijheden even op hold zet. In dat opzicht is het voornemen van Vlaams mediaminister Benjamin Dalle (CD&V) het volgen waard: hij wil de uitzendingen van de Russische staatszender Russia Today in Vlaanderen schrappen uit het zenderaanbod, wegens té partijdig.
En de VRT dan?
Het zal wel zijn. Iedereen weet dat Russia Today Poetins propagandazender is, en dat je daar niet moet zijn voor onpartijdige berichtgeving. Maar het komt Benjamin Dalle niet toe om te bepalen wat goed is voor ons en welke zenders we mogen bekijken. De VRT stelt zich overigens ook af en toe aan als een activistische propagandazender, schrap die dan ook maar. En als het over Oekraïne gaat is de Nederlandse NOS veel interessanter, zowel wat de gebeurtenissen op het terrein betreft als de achtergronden.
Dat een piepjonge blaag van een mediaminister aan oorlogscensuur doet, wettigt het bangelijk vermoeden dat ook deze crisis door politici kan worden gebruikt om een eigen Pravda (letterlijk: ‘Waarheid’) ofte pensé unique door te duwen, en om misschien in een volgende fase ook na te gaan of we wel vaderlandslievend genoeg uit de hoek komen. A la guerre comme à la guerre. Ik mag er niet aan denken, weg met dit soort Poetineske probeersels. Mensen moeten zelf een oordeel kunnen vormen en bronnen naar waarde schatten.
Tiens, moet Belgian Cat Emma Meeseman, sterspeelster bij de Russische topclub Jekaterinenburg, zich vanuit haar morele bevlogenheid ook niet eens een paar vragen beginnen stellen? Over bij bombardementen gedode kinderen en zo, nog een andere categorie dan een journalist die een paar foute moppen tapt. Politiek en sport gescheiden houden? Daar denken Poetin en Gazprom wel anders over.
Als Vlaams republikein ben ik onvoorwaardelijk solidair met volkeren die autonomie nastreven. Hypocrisie is echter een hardnekkig gif, en politici zijn over ’t algemeen te wantrouwen. Overal.
