Songfestival Spaanse omroep eist audit bij EBU na opvallende televoting voor Israël

De Spaanse publieke omroep RTVE vraagt vandaag een audit aan bij de European Broadcasting Union (EBU) om de televoting tijdens de finale van het Eurovisiesongfestival te laten onderzoeken. Aanleiding is de “opvallende” stemverdeling: het Spaanse publiek gaf 12 punten aan Israël, terwijl de professionele jury van RTVE geen enkel punt aan dat land toekende.

Songfestival Tijdens de finale van het Eurovisiesongfestival afgelopen weekend gaf Spanje zijn maximale televotingscore aan Israël, dat werd vertegenwoordigd door Yuval Raphael. Tegelijkertijd gaf de Spaanse vakjury helemaal geen punten aan het land. Dit fenomeen deed zich ook voor bij enkele andere landen, waaronder België, en roept vragen op. Zeker gezien de politieke gevoeligheden rond de Israëlische deelname. RTVE eist nu volledige transparantie van de EBU over hoe de publieksstemmen tot stand kwamen.

Israël kreeg in totaal 297 punten van het publiek. Dit was, samen met de 60 punten van de vakjury, goed voor een uiteindelijke tweede plaats in de einduitslag. De Spaanse televoters droegen met 12 punten bij aan dat totaal. RTVE kreeg een stemoverzicht waarin werd gemeld dat er 7.283 telefonische stemmen, 23.840 sms-berichten en 111.565 online stemmen waren uitgebracht. Het rapport bevatte echter geen details over hoe die stemmen verdeeld werden over de deelnemers. RTVE noemt dit “onvoldoende transparant”.

Digitale beïnvloeding?

Volgens Spaanse media zouden er digitale campagnes zijn geweest die specifiek gericht waren op het mobiliseren van pro-Israëlische stemmen. Deze campagnes, mogelijk gecoördineerd door de Israëlische overheid, waren actief op sociale media. De vraag is nu in hoeverre zulke campagnes de televoting in landen zoals Spanje hebben beïnvloed.

Israel running ads on the official Eurovision stream? I’m sorry this SHOULD be against the rules. #Eurovision pic.twitter.com/5apZrueelE

— Maxxy Rainbow 🌈🇪🇪 (@MaxxyRainbow) May 17, 2025

De EBU staat bekend om haar strikte stemprocedures en heeft eerder stemmen ongeldig verklaard wanneer er sprake was van manipulatie of afspraken. Dit is echter een andere situatie, namelijk “mogelijke beïnvloeding van het publiek via digitale campagnes”. Als de audit van RTVE bevestigt dat dergelijke invloeden doorslaggevend waren, komt de geloofwaardigheid van het televotingproces onder druk te staan.

Politieke gevoeligheden

RTVE had zich eerder al uitgesproken over de Israëlische deelname vanwege het conflict in Gaza. Nog voor het festival officieel begon, vroeg Spanje formeel om een debat over de deelname van Israël aan het Songfestival. Tijdens de tweede halve finale maakten de Spaanse commentatoren dan weer verwijzingen naar het dodenaantal van meer dan 50.000 burgers in Gaza, wat leidde tot een klacht van de Israëlische omroep KAN en een officiële waarschuwing van de EBU. Tijdens de grote finale deelde Spanje – ondanks deze waarschuwing – opnieuw een boodschap over de situatie.

Frente a los derechos humanos, el silencio no es una opción. Paz y justicia para Palestina.https://t.co/puZwqrZD76 pic.twitter.com/NnqISBQl6c

— RTVE (@rtve) May 17, 2025

“Kinderen sterven in Palestina en wij geven 12 punten aan Israël op Songfestival. Waanzin!”

Het was weer de week van het Eurovisie Songfestival. Ik kijk daar al jaren niet meer naar. De liedjes vallen niet in de categorie muziek die ik doorgaans luister, ik vind al het geklets over de landen langdradig en bovendien draait het meer om vriendjespolitiek – en politiek in het algemeen – dan om de muziek. Vooral dat laatste vind ik storend.

Het festival is in de jaren vijftig van de vorige eeuw bedacht om Europese landen dichterbij elkaar te brengen, maar eigenlijk geeft het festival jaarlijks een inkijkje in wie elkaar aardig vinden en waar het niet zo botert. Dat is heel interessant natuurlijk, maar dan kijk ik liever een politiek debat zodat ik nog wat inhoudelijke onderbouwing krijg voor de oneindigheid.

Maar misschien maak ik het te zwaar. Misschien is het Eurovisie Songfestival nou typisch zo’n geval van brood en spelen. Een geval van je door dansjes, liedjes en kleding laten afleiden van politiek en de ellende in de wereld. Het is dan alleen pijnlijk dat het een festijn is van spelen voor het ene volk en er schijt aan hebben dat een ander volk (letterlijk) brood wordt ontzegd. Ik kan daar niet van wegkijken.

En ik kan ook niet negeren dat het Eurovisie Songfestival een evenement is van vriendjes paaien en met de puntenverdeling politiek bedrijven. Dat maakt het oneerlijk. Het is alsof je naar een voetbalwedstrijd zit te kijken waarbij het niet om het spel blijkt te gaan, maar waarbij een zogenaamd objectieve jury achteraf op onbegrijpelijke gronden de punten gaat verdelen. Zo wordt het Eurovisie Songfestival een evenement van kansenongelijkheid en dubbele agenda’s. Dat lijkt me ook voor de winnaar vervelend. Je weet nooit of je wint vanwege je kwaliteiten of vanwege een ander belang dat niets met jou, en je concurrenten, te maken heeft.

Dan zwijg ik nog over het meten met twee maten. Over dat het ene land dat oorlogsmisdaden pleegt wordt gecanceld en dat het andere extra in het licht wordt gezet. Rusland mag sinds ze huishoudt in Oekraïne niet meer meedoen en Israël krijgt ondanks het geweld en alle verdenkingen van genocide ruim baan. Vragen stellen over deelname van Israël wordt door velen zelfs antisemitisch genoemd.

Op X zag ik Wilders, Van der Plas en Yesilgöz harder juichen voor Israël dan voor de Nederlandse inzending en ik begreep dat Israël met succes flink campagne maakte om stemmen te trekken. Dat Israël op hetzelfde moment Gaza nog eens onder vuur nam en een offensief is gestart om de hele Gazastrook leeg te vegen, kreeg geen aandacht. Blijkbaar doet het er niet toe. Of misschien kiezen de leiders van de coalitiepartijen bewust voor Israël om andere partijen buikpijn te bezorgen. Ik kijk van geen enkel cynisme meer op.

Het Eurovisie Songfestival is een dubbelhartig festijn geworden met een combinatie van wegkijken van wat er speelt in de wereld, van politiek bedrijven, een puntenverdeling die niets met muziek te maken heeft, van onrechtvaardigheid, kansenongelijkheid, heimelijke propaganda en andere nare dingen waar moeilijk een vinger achter te krijgen is. Denk dat bijvoorbeeld aan de dubieuze diskwalificatie van Joost Klein vorig jaar.

Het verbaast me dat er überhaupt nog mensen kijken naar deze poppenkast. Wat mij betreft gaat er geen belastinggeld meer heen en wordt het songfestival ook niet meer uitgezonden bij de publieke omroep. Dergelijke politieke spelletjes mogen ver weggestopt achter een decoder. Een onschuldig volksfeest is het Eurovisie Songfestival in ieder geval al lang niet meer.

0 punten van de vakjury maar 12 van het publiek? Spaanse openbare omroep stelt vragen bij punten voor Israël op Eurovisiesongfestival

De Spaanse openbare omroep RTVE zal een onderzoek vragen naar de televoting tijdens het Eurovisiesongfestival. Dat schrijft de Spaanse krant El País. De Israëlische kandidaat kreeg het maximum van 12 punten van het Spaanse publiek, terwijl de Spaanse vakjury geen punten gaf. De spanningen tussen Spanje en de organisator EBU lopen zo verder op.

Zaterdagavond werden er 142.688 Spaanse stemmen uitgebracht tijdens de finale van het Eurovisiesongfestival. Israël kreeg het maximum van 12 punten van de Spaanse telestemmers.

Dat Israël zo veel succes kende bij het publiek, vindt de Spaanse omroep opmerkelijk. De Spaanse vakjury was immers veel minder enthousiast. Die had geen enkel punt veil voor de Israëlische kandidaat Yuval Raphael.

Israël werd er tijdens dit Eurovisiesongfestival van beschuldigd stemmen te ronselen, onder andere via online campagnes. Bij de stemming kan iedereen per gsm-nummer een maximum van 20 stemmen uitbrengen.

RTVE vroeg de EBU zaterdagavond al om een gedetailleerde analyse van de Spaanse publieksstemmen. De omroep heeft zelf immers geen zicht op die stemmen. Het is het Duitse bedrijf Digame dat verantwoordelijk is voor de televoting, en dus die data heeft.

Maar volgens bronnen die El País sprak, kreeg RTVE vandaag enkel een lijst met de landen die de meeste stemmen hadden gehaald, zonder exacte aantallen. De omroep drong daarop aan op preciezere gegevens, maar zou enkel de verdeling van de stemmen per telefoon (7.283), SMS (23.840) en online (111.565) gekregen hebben.

De Spaanse omroep neemt daar geen genoegen mee. Daarom zal hij morgen bij de EBU een audit vragen van de Spaanse publieksstemmen.

Controverse

Op deze manier bereiken de spanningen tussen Spanje, een van de grootste geldschieters van het liedjesfestival, en organisator EBU een nieuw hoogtepunt.

Toen presentatoren van de Spaanse omroep tijdens de halve finale de oorlog in Gaza vermeldden, dreigde de EBU met een boete als ze dat tijdens de finale opnieuw zouden doen. De Spaanse omroep reageerde daarop door vlak voor het begin van de finale een protestboodschap uit te zenden.

Eerder al had Spanje als eerste gevraagd om een debat over de deelname van Israël aan het Eurovisiesongfestival. Ook de VRT steunt die vraag.

Israël kreeg op het Eurovisiesongfestival de meeste stemmen tijdens de televoting. Het werd uiteindelijk tweede met 357 punten, na winnaar Oostenrijk.