Het aantal mensen dat aangeeft geen vaccin te willen, is fors gedaald. Twijfelaars gaan bijvoorbeeld overstag omdat vaccinaties blijken te werken of omdat zij sociale druk ervaren uit hun omgeving. Ook vrezen zij ‘geen kant op te kunnen zonder vaccin’.
Dat blijkt uit onderzoek van het EenVandaag Opiniepanel in samenwerking met het AD. In november gaf 28 procent van de mensen aan zich niet of waarschijnlijk niet te willen laten vaccineren. Nu is dat gekelderd naar 13 procent.
Mensen gaan bijvoorbeeld overstag omdat vaccinaties blijken te werken. Een deel is bang ‘geen kant op te kunnen zonder vaccin’. “Ik heb het vooral gedaan om toch nog een keer op vakantie te kunnen of een festival of concert te bezoeken,” zegt een respondent bijvoorbeeld.
Ook blijken mensen steeds beter geïnformeerd. “Eerder twijfelde ik door allerlei verhalen op sociale media. Inmiddels heb ik advies ingewonnen bij een arts die ik vertrouw. Morgen krijg ik de eerste vaccinatie!” Twijfelaars ervaren ook sociale druk om zich te laten vaccineren. “Ik dreigde me een paria te voelen als ik niet mee zou doen en daar baal ik best van.”
Regionale verschillen
Per regio zijn grote verschillen in de vaccinatiebereidheid, blijkt uit het meest recente advies van het Outbreak Management Team. De vaccinatiegraad in de Biblebelt en achterstandswijken van grote steden blijft duidelijk achter bij de rest van Nederland. In een streng christelijke gemeente is maar 35 procent van de thuiswonende 65-plussers een prik gaan halen bij de GGD.
De bereidheid is onder Amsterdammers met een migratieachtergrond ook fors lager dan onder stadgenoten zonder zo’n achtergrond. Slechts 28 procent van de Amsterdammers met een Marokkaanse achtergrond wil zich laten inenten tegen het coronavirus. Onder Amsterdammers met een Nederlandse achtergrond is dat bijna 80 procent.
De geringere bereidheid geldt voor Marokkaanse Amsterdammers, maar ook voor Amsterdammers met een Surinaamse, Ghanese en Turkse achtergrond, toont een studie naar corona en etniciteit van de Amsterdamse GGD, Amsterdam UMC en Pharos aan. Oorzaken zijn onder meer gebrekkige informatie door bijvoorbeeld een taalachterstand, groter wantrouwen ten opzichte van de overheid en twijfel of vaccinatie niet indruist tegen religieuze regels. Overigens is vaccinatie halal en koosjer.
AstraZeneca
Dinsdag riep voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care Diederik Gommers op om voor de groep die angst heeft voor AstraZeneca met een alternatief te komen. Als het aan hem ligt, moet er een oplossing bedacht worden ‘voor de grote groep vrouwen tussen 60 en 65 jaar die moeite heeft met het vaccin van AstraZeneca’. “Het is vreselijk dat die mensen ziek worden en overlijden. Ik wil zo graag dat die groep ook gevaccineerd wordt, dat ik zou zeggen: geef die mensen een alternatief als ze angstig zijn.”
Vijf redenen waarom mensen nu wél besluiten prik te halen
Uit onderzoek naar de redenen waarom mensen alsnog besluiten de prik te nemen, komen vijf verklaringen naar voren. Hiervoor zijn de antwoorden van 700 respondenten geanalyseerd. Zij gaven in november nog aan zich niet of waarschijnlijk niet te willen laten vaccineren, maar zeggen nu dat (waarschijnlijk) wél te willen.
1. Vaccinaties blijken te werken
“Eerst wilde ik niet, maar nu wel. Ik zie dat de opnames in het ziekenhuis dalen. Het werkt dus echt. En ik wil solidair zijn naar andere mensen,” verklaart een van de mensen die in november nog neigde niet te vaccineren.
2. Je kunt geen kant op zonder vaccin (vakantie, festivals etc)
“Ik was eerder niet bereid, en sta er nog steeds een beetje dubbel in. Maar heb het toch maar gedaan. Ik val in een risicogroep, maar heb het vooral gedaan om toch nog een keer op vakantie te kunnen of een festival/concert te bezoeken,” vertelt een ander.
3. Eerder niet door onrust en desinformatie op sociale media over vaccin, nu meer bekend (via arts, vrienden, media)
“Eerder twijfelde ik. Dit kwam door allerlei verhalen op sociale media. Inmiddels ben ik al maanden met sociale media gestopt en heb ik advies ingewonnen bij een arts die ik vertrouw, en bij vrienden. Morgen krijg ik mijn eerste vaccinatie!,” reageert een van de respondenten opgelucht.
4. Sociale druk om wel te laten vaccineren
“De sociale druk in mijn omgeving was te groot. Ik dreigde me een paria te voelen als ik niet mee zou doen en daar baal ik best van,” betreurt een ander.
5. Meer duidelijkheid over welk vaccin men krijgt
Het helpt als mensen meer duidelijkheid hebben over welk vaccin zij krijgen. Met name bij AstraZeneca hebben mensen veel twijfels. “Eerst wilde ik zeker geen vaccinatie, ik heb ook AstraZeneca geweigerd. Als ik Pfizer kan krijgen, dan doe ik dat wel. Hier heb ik nog geen negatieve berichten over gehoord.”