Nu Letland ongevaccineerde parlementsleden hun stemrecht ontneemt wordt het wel héél lastig om de vergelijking tussen de jaren ’30 en de coronacrisis niet te maken. Is het slechts een kwestie van tijd tot dit ook in Nederland gaat gebeuren?
Ik vind vergelijkingen tussen moderne situaties en de Tweede Wereldoorlog ongepast. Genocide op ongekende schaal, tientallen miljoenen doden in alle lagen van de samenleving: de tragedies die plaats hebben gevonden in de Tweede Wereldoorlog kennen geen gelijke.
Ook komt hier de bekende Wet van Godwin om de hoek kijken: elke discussie degenereert uiteindelijk tot allerlei vergelijkingen en verwijten die gaan over de Tweede Wereldoorlog, Hitler of nazi’s. Daarmee is de discussie dood, er is geen serieus wederzijds gesprek meer mogelijk.
Met name links maakt zich schuldig aan lage vergelijkingen tussen dat leed en zaken uit het heden. Iedereen die ook maar een beetje nationalistisch is of zich verzet tegen massa-immigratie is een nazi. Maar: ook vanuit de anti-lockdownhoek zie ik vaak WOII-vergelijkingen komen. Begrijpelijk, maar ik vond altijd dat we daar heel voorzichtig mee moeten zijn.
Daar ben ik ben in het volgende geval op teruggekomen.
Letland gaat vol nazi
Het Letse parlement heeft een wet aangenomen waardoor ongevaccineerde parlementsleden niet meer mogen stemmen of meedoen aan debatten. Een bizarre maatregel natuurlijk, én eentje die mij heel concreet deed denken aan een situatie uit Duitsland van de jaren ’30.
In 1933 wisten de nazi’s de Machtigingswet door de het Duitse parlement te krijgen. Hitler kreeg hierdoor vrijwel volledige macht over de Duitse staat. De nazi’s hadden geen twee-derde meerderheid in het parlement, die wel nodig was om de Machtigingswet aangenomen te krijgen. Dit was voor hen echter geen probleem: eerder was het de nazi’s namelijk al gelukt om alle communisten en een groot deel van de sociaaldemocraten gearresteerd te krijgen en hun stemrecht te ontnemen. Zonder hun tegenstem kon de Machtigingswet worden doorgedrukt. De stemming leek democratisch, maar dat was een farce: de kiezers van de monddood gemaakte socialisten werden namelijk niet meer vertegenwoordigd.
De negen Letse parlementsleden die niet gevaccineerd zijn hebben een mandaat van de kiezer, maar worden de mogelijkheid ontnomen dat mandaat uit te voeren. Een nieuw dieptepunt. Overal in Europa, Nederland voorop, worden rechtse politici structureel buiten macht en invloed gehouden, en met hen grote groepen kiezers. Maar zelfs als er een cordon sanitaire heerst tegen PVV en FVD kunnen die partijen in elk geval hun kiezers nog vertegenwoordigen.
Dat kan in Letland nu niet meer. Vaccineren is, of je het nou leuk vindt of niet, een politieke kwestie geworden. Je kunt verkozen parlementariërs niet vertellen dat ze op dit gebied maar even anders moeten gaan denken, en anders niet meer mee mogen doen. Net als Duitse socialisten in 1933 wordt het de Letse ongevaccineerde parlementsleden nu onmogelijk gemaakt hun kiezers te vertegenwoordigen. Als Letse rechters hier geen stokje voor steken is de democratie in Letland wat mij betreft net zo dood als die van Duitsland in 1933.
De situatie in Nederland
En dan Nederland. De nieuwe corona-lockdown toont aan dat ons kabinet meedogenloos is, zowel voor gevaccineerde als ongevaccineerde Nederlanders. Ik vraag me oprecht af of ze ons ooit nog vrij gaan laten. Dat geldt voor ongevaccineerde Nederlanders al helemaal: de messen worden nu al geslepen voor discriminatoir 2G-beleid.
Ongevaccineerde parlementsleden hun democratische rechten ontnemen is dan nog maar een kleine stap. Ik durf te wedden dat menig VVD’er en D66’er zijn lippen al aflikt bij het vooruitzicht om Thierry Baudet of Gideon van Meijeren officieel monddood te maken.