Terreurpropaganda EU-wet tegen terroristische inhoud op internet aangenomen

Een EU-wet die terroristische inhoud van internet moet verwijderen, is nu aangenomen en zal over een jaar in werking treden. De voor donderdag geplande stemming in de plenaire vergadering is afgelast vanwege een vergissing. Maatschappelijke organisaties waarschuwen voor een precedent bij het reguleren van internetinhoud.

De EU-verordening tegen terroristische inhoud op internet is zonder geluid aangenomen. Volgens dit moeten exploitanten van onlinediensten in de toekomst dergelijke inhoud binnen een uur verwijderen als ze een officiële bestelling ontvangen.

Met een meerderheid van 52 tegen 14 stemmen heeft de Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken (LIBE) vorige week het resultaat van de zogenaamde trialoogonderhandelingen goedgekeurd. Een stemming die oorspronkelijk gepland was voor donderdag in de plenaire vergadering van het Parlement zal niet plaatsvinden. De regels treden over een jaar in werking.

Over de wet was lang gedebatteerd . In de nasleep van terroristische aanslagen in Frankrijk en België, evenals relevant propagandawerk van de zogenaamde Islamitische Staat , stap voor stap op weg , zou het vermeende terroristische inhoud van internet moeten vegen.

Afstandsregelingen dienen als het kerninstrument. Bevoegde autoriteiten in de lidstaten kunnen zo onlinediensten verplichten om terroristische inhoud in heel Europa te verwijderen of de toegang te blokkeren. De providers hebben hiervoor maar een uur de tijd, wat bedoeld is om te voorkomen dat dergelijke content viraal wordt verspreid.

Antiterrorismerichtlijn geeft richting

Terroristische inhoud omvat materiaal dat aanzet tot misdrijven uit de antiterrorismerichtlijn , zoals “ernstige vernietiging van een overheidsfaciliteit of een openbare faciliteit, een vervoermiddel, een infrastructuur met inbegrip van een IT-systeem”. Dit omvat ook het kapen van vliegtuigen en vaartuigen of ander openbaar vervoer of het verspreiden van instructies voor het maken van bommen.

Om de vrijheid van meningsuiting te beschermen, is inhoud die openbaar wordt verspreid voor educatieve, pers-, onderzoeks- of artistieke doeleinden vrijgesteld van de wet, evenals de “formulering van polemische of controversiële standpunten in het openbaar debat”.

Dienstverleners kunnen verwijderingsbevelen ook laten controleren op hun wettigheid. Tenzij er onderzoek gaande is, moeten operators gebruikers op de hoogte stellen wanneer ze hun inhoud hebben verwijderd. In dat geval zijn er ook bezwaarmogelijkheden.

De vereisten zijn in principe van toepassing op alle online diensten die in Europa actief zijn en waarop gebruikers inhoud kunnen achterlaten. Dit omvat diensten zoals sociale netwerken of websites met een commentaarfunctie. De aanbieders moeten contactpunten of een vertegenwoordiger benoemen om de verwijderingsopdrachten te kunnen uitvoeren. De eerste keer heb je hiervoor twaalf uur de tijd.

Als aanbieders niet voldoende voldoen aan de eisen, kunnen ze boetes krijgen. Bij systematische of voortdurende overtredingen kunnen deze tot vier procent van de jaaromzet uitmaken. Bij de beoordeling van de boete moet er rekening mee worden gehouden of er onzorgvuldig of opzettelijk is gehandeld en hoe groot het bedrijf is. Dit is om te voorkomen dat kleine en middelgrote diensten in de ondergang worden gedreven.

Onschadelijk gemaakt wet met problemen

Het wetsontwerp dat oorspronkelijk door de Europese Commissie was ingediend, was veel agressiever. Hij voorzag onder meer het gebruik van uploadfilters om terroristische inhoud automatisch uit te sluiten. Naast de bindende verwijderingsbevelen werd ook voorzien in de wettelijke verankering van eenvoudige ‘rapportages’ om het werk van de opsporingsautoriteiten te vergemakkelijken.

Het EU-parlement heeft deze slagtanden verwijderd tijdens de trialoogonderhandelingen, die over het algemeen als een succes worden beschouwd . Desalniettemin beschouwt het piratenparlementariër Patrick Breyer, die een doorslaggevende rol had gespeeld bij het opstellen van de wet voor de Groenen, de ‘ultrasnelle grensoverschrijdende verwijderingsbevelen zonder voorbehoud van de rechter’ als een bedreiging voor de vrijheid van meningsuiting en persvrijheid op internet.

De EU-landen kunnen zelf beslissen welke autoriteit ze toevertrouwen om orders te verzenden. Dit kunnen ook bestuurlijke instellingen zijn waarop de betreffende overheid indien nodig enige druk kan uitoefenen. Vooral Hongarije en Polen, die de rechtsstaat en democratie in het afgelopen decennium hebben ontmanteld en nu inbreukprocedures voeren, kunnen gevaarlijk zijn, zei Breyer.

“Het feit dat Viktor Orbán in de toekomst internetpagina’s rechtstreeks in Duitsland kan laten verwijderen, opent de deur naar politiek gemotiveerde internetcensuur – vooral omdat de term terrorisme alarmerend breed is en vatbaar voor misbruik”, zegt Breyer. Antiterreurwetten worden herhaaldelijk voor totaal andere doeleinden gebruikt, bijvoorbeeld tegen de Catalaanse onafhankelijkheidsbeweging en Spaanse muzikanten, tegen sociale protesten in Frankrijk, tegen klimaatbeschermers en immigranten, aldus Breyer. “Vrijheid van meningsuiting in Europa is geharmoniseerd tot de kleinste gemene deler”. Bij de beslissende LIBE-stemming stemde Breyer daarom tegen de wet en zou dat ook hebben gedaan in de plenaire stemming.

Showdown is geannuleerd

Deze eindstemming moest een symbolische krachtmeting zijn. Vooraf riep een brede alliantie van 78 maatschappelijke organisaties, waaronder de Chaos Computer Club, Wikimedia Duitsland en Amnesty International, parlementsleden op om tegen de wet te stemmen .

Het gebrek aan onafhankelijk toezicht door rechters: interne, grensoverschrijdende verwijderingsbevelen en de prikkel voor dienstverleners om vanwege de korte verwijderingsperiode meer op uploadfilters te vertrouwen, vormen een bedreiging voor de grondrechten in de EU en zouden een precedent voor de regulering van internetinhoud wereldwijd ‘, schreef de alliantie in een open brief.

Maar aangezien de tegenstanders van het wetsvoorstel niet tijdig om een ​​stemming in de plenaire vergadering hebben verzocht, zal er niets van terechtkomen – ook al was er nooit twijfel over de uitkomst van de stemming. De overweldigende meerderheid die in de commissie LIBE voor de wet stemde, zou waarschijnlijk in de plenaire vergadering tot uiting zijn gekomen. Het waren vooral christen-democraten, sociaal-democraten, liberalen en vertegenwoordigers van rechtse externe partijen die stemden, terwijl linkse en groene parlementsleden tegen stemden.

De sociaal-democratische Europarlementariër Birgit Sippel onderschrijft de wet, maar had graag “meer mogelijkheden voor lidstaten om in te grijpen om bezwaar te kunnen maken tegen individuele verwijderingsverzoeken” gewenst. Het compromis dat tijdens de “zware onderhandelingen” is bereikt, is daarom niet perfect. “Daarom is het des te belangrijker om kritisch toezicht te houden op de uitvoering van de verordening, ook wat betreft de naleving van de onderliggende definitie van terroristische misdrijven”, zegt Sippel.

Dat deze mogelijk baanbrekende wet niet meer in het EU-parlement wordt behandeld, is “schokkend en teleurstellend”, zegt Chloé Berthélémy van de Europese digitale ngo European Digital Rights (EDRi), die de open brief ondertekende. “Europese burgers zijn beroofd omdat ze niet weten of hun parlementsleden voor of tegen een nieuwe staat zouden hebben gestemd en dat de privatisering van de censuur betekent”, zegt Berthélémy.

Update , 14:45 uur: sectie over oppositie-opties uitgebreid en een citaat van Birgit Sippel toegevoegd.