Terugkoop eigen aandelen teken van een ernstige crisis

We zitten middenin een financiële crisis. Dat zien we niet alleen wat centrale banken doen (en niet wat ze zeggen), maar ook wat beursgenoteerde ondernemingen doen. Massaal eigen aandelen inkopen, dankzij – alweer – de centrale banken. De kwartaalcijfers van de banken komen eraan. Het wordt oppassen!

De megabanken op Wall Street melden deze week hun kwartaalcijfers, met JPMorgan Chase, Goldman Sachs, Citigroup en Wells Fargo die vandaag het spits afbijten.

Eén van de aandachtspunten in de schriftelijke presentatie van JPMorgan Chase was dat het in het afgelopen derde kwartaal $ 6,7 miljard heeft uitgegeven om zijn eigen aandelen op te kopen en zo zijn aandelenkoers kunstmatig te verhogen, buiten de vraag van beleggers. De inkoop van eigen aandelen in het derde kwartaal kwam bovenop de besteding van $ 5 miljard in het tweede kwartaal en $ 4,7 miljard in het eerste kwartaal, waardoor de netto terugkoop van eigen aandelen tot dusver dit jaar op maar liefst op $ 16,4 miljard uitkomt – geld dat anders had kunnen worden verstrekt voor leningen aan kleine bedrijven, om innovatie en banengroei in Amerika op gang te brengen.

Aanstaande donderdag zal de subcommissie voor beleggersbescherming, ondernemerschap en kapitaalmarkten van het House Financial Services (House Financial Services’ Subcommittee on Investor Protection, Entrepreneurship and Capital Markets) een hoorzitting houden over de terugkoop van aandelen door beursgenoteerde ondernemingen. Tijdens de hoorzitting zullen de volgende punten behandeld worden: er is niets normaals aan bedrijven die hun aandelenkoers oppompen door terugkoop – in feite was de praktijk illegaal in de Verenigde Staten vóór 1982. Het tweede punt is dat terugkoop ten koste gaat van legitiem gebruik van contant geld van bedrijven, zoals het verhogen van stagnerende lonen, investeringen in nieuwe apparatuur of onderzoek en ontwikkeling.

Terugkoop van eigen aandelen wordt ook gezien als een vorm van aandelenkoersmanipulatie en de SEC heeft geen zinvolle programma’s om te controleren hoe en wanneer deze transacties plaatsvinden. Het subcomité merkt op dat de terugkoop is gestegen van minder dan $ 200 miljard in 2000 tot een record van $ 811 miljard vorig jaar. De megabanken op Wall Street zijn verantwoordelijk voor een groot deel van die dollars.

Een ander gek aspect van deze uniek corrupte periode in het Amerikaanse bankwezen is dat de beursvennootschappen en investeringsbanken van Wall Street gecombineerd zijn met depositohoudende, federaal verzekerde banken – waardoor de zogenaamde “universele” banken het potentieel krijgen om spaargelden van cliënten te gebruiken om hun eigen voorraad kunstmatig op te blazen via deze terugkoop. Dat is echt gek. Maar wat nog gekker is, is dat de SEC deze megabanken óók toestaat hun eigen aandelen in hun eigen Dark Pools te verhandelen, het equivalent van een interne effectenbeurs. Hierover hebben wij eerder enkele onthutsende artikelen geschreven.

Een ander ongekend en volkomen gek aspect van de hedendaagse bankwereld is dat criminele misdrijven er niet langer toe doen. Je kunt een bank zijn zoals JPMorgan Chase, die $ 1,6 miljard aan deposito’s voor risicovolle spaarders aanhoudt, terwijl je ook regelmatig wordt aangeklaagd voor misdaden. Je hoeft als bank zijnde nooit “het spijt me” te zeggen tegen de aandeelhouders, want het enige waar ze om lijken te geven is hun aandelenkoers….. en het bedrijf steunt dat met teruggekochte aandelen.

JPMorgan Chase is een criminele organisatie die drie aanklachten aan de broek heeft gehad. Zware bewoordingen? Vorige maand werd één van zijn handelsbureaus door het Amerikaanse ministerie van Justitie bestempeld als een criminele onderneming. Op dezelfde dag werden drie van zijn handelaren in edele metalen aangeklaagd wegens RICO-aanklachten, een statuut dat doorgaans voorbehouden is aan georganiseerde misdaad.

Gedurende het afgelopen decennium van flink wat misdrijven en $ 36 miljard aan boetes voor het wangedrag plushet verliezen van $ 6,2 miljard aan spaardersgeld in een gek derivatenplan in Londen (het London Whale-debacle) heeft de voorzitter en CEO van de bank, Jamie Dimon, zijn baan behouden, en hebben zijn behulpzame mainstream media hem op het schild gehesen als één van de succesvolste ceo’s.

En als je denkt dat het ècht niet gekker kan worden dan dit alles – dan blijkt het toch te kunnen.

Ondanks herhaalde waarschuwingen van het bureau dat is opgericht onder de Dodd-Frank financiële hervormingswetgeving van 2010, die volgde op de grootste crash van Wall Street sinds de Grote Depressie, zijn deposito’s en risico’s nu geconcentreerd bij slechts vijf banken in de VS – van de meer dan 5.000 banken en spaarverenigingen die zijn gevestigd in de VS.
Het Office of Financial Research (OFR) waarschuwde herhaaldelijk dat het met de concentraties van risico’s bij deze vijf banken slecht zou eindigen – een uitspraak die gedaan werd voordat het budget en het personeel door de Trump-administratie werden uitgeput.

Volgens OFR-onderzoek (PDF) in 2015:

The larger the bank, the greater the potential spillover if it defaults; the higher its leverage, the more prone it is to default under stress; and the greater its connectivity index, the greater is the share of the default that cascades onto the banking system. The product of these three factors provides an overall measure of the contagion risk that the bank poses for the financial system. Five of the U.S. banks had particularly high contagion index values — Citigroup, JPMorgan, Morgan Stanley, Bank of America, and Goldman Sachs.

Hoe groter de bank, hoe groter de potentiële overloop als deze standaard wordt gebruikt; hoe hoger de hefboomwerking, hoe gevoeliger het is om in gebreke te blijven onder stress; en hoe groter de connectiviteitsindex van de bank, des te groter is het aandeel van de problemen die in het banksysteem stromen. Het product van deze drie factoren biedt een algehele maat voor het besmettingsrisico dat de bank voor het financiële systeem vormt. Vijf van de Amerikaanse banken hadden bijzonder hoge besmettingsindexwaarden: Citigroup, JP Morgan, Morgan Stanley, Bank of America en Goldman Sachs.

De risico’s zijn sinds 2015 niet verdwenen, ze zijn exponentieel groter geworden. Volgens het meest recente kwartaalrapport (PDF) van het Office of the Comptroller of the Currency (OCC), de federale toezichthouder van nationale banken, bedraagt de totale kredietblootstelling van Goldman Sachs van derivaten naar kapitaal 372%. Voor JPMorgan Chase is dat 150%, terwijl Citigroup 132% noteert. Niet om het een of ander, maar Citigroup blies zichzelf, nog maar tien jaar geleden, op met derivaten en giftige tijdbommen – buiten de balanstelling – en ontving het grootste reddingsplan voor banken in de geschiedenis van het wereldwijde bankwezen.

Dit is wat nodig was om Citigroup te reanimeren, een bank die geen enkele buitenstaander, inclusief de toenmalig zittend president Barack Obama, wilde reanimeren: Citigroup ontving een overheidsgarantie op meer dan $ 300 miljard van zijn activa; een injectie van $ 45 miljard aan geld van de belastingbetaler in eigen vermogen; de Federal Deposit Insurance Corporation garandeerde $ 5,75 miljard van haar senior ongedekte schuld en $ 26 miljard van haar commercial paper en interbancaire deposito’s; en de Federal Reserve, de centrale bank van het land, heeft in het geheim meer dan $ 2,5 biljoen doorgesluisd in doorlopende leningen aan Citigroup, van december 2007 tot ten minste juli 2010. Belangrijke delen van de geheime leningen van de Fed aan Citigroup vonden plaats op een moment dat de bank duidelijk insolvent was. De Federal Reserve is het wettelijk niet toegestaan leningen te verstrekken aan insolvente instellingen.

Dat brengt ons bij de allerlaatste, gekste aflevering in dit uniek corrupte tijdperk van bankieren in de Verenigde Staten. Sinds 17 september van dit jaar heeft de Federal Reserve opnieuw zijn geheime geldsluizen naar Wall Street opengezet. Het pompt elke week honderden miljarden dollars naar bedrijven in Wall Street die in aandelen handelen (geen commerciële banken) zonder autorisatie of hoorzittingen in het Congres. Dit is de eerste keer dat de Federal Reserve op deze manier handelt sinds de epische financiële crash van 2008, maar dit nieuws haalt de voorpagina’s en de nieuwskanalen van de mainstream media in Amerika niet, waardoor de zakelijke media feitelijk samenzweerders worden met de centrale VS bank en Wall Street.

Het “universele bank” -model is zó doordrenkt met moreel risico en belangenconflicten en quid-pro-quo transacties dat de kernfuncties van Wall Street – van voorzichtige kapitaalallocatie en het toestaan van vrije markten om te dienen als een prijsmechanisme – meer kapot zijn dan ooit. We hadden eerder geschreven over dat gekke bedrijf WeWork die dit jaar probeert een eerste openbare aanbieding (beursintroductie) te doen en zij kreeg in eerste instantie een waardering van $ 50 tot $ 60 miljard. Uiteindelijk lukte het niet om het zelfs voor $ 12 miljard te realiseren. We zeggen dat het bedrijf gek is omdat het $ 47 miljard aan langetermijnhuurcontracten heeft, terwijl het zijn toekomstige winsten en inkomsten èn voortbestaan riskeert op basis van korte termijnhuurcontracten, waarvan vele voor jonge startups en freelancers die zeer waarschijnlijk de benen nemen bij de volgende crisis.
O ja, natuurlijk waren JPMorgan Chase en Goldman Sachs graag bereid om de leidende underwriters te zijn in deze zeer dubieuze IPO, die nu is opgegeven, gewoon omdat verslaggevers de tijd namen (wat zij behoren te doen) om in het prospectus te duiken.

Pogingen om te herstellen van de epische financiële crash van Wall Street in 2007-2010 zònder het corrupte bankmodel op Wall Street te herstructureren, hebben wereldwijd geleid tot slechte economische resultaten. Volgens de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling is de wereldwijde overheidsschuld tussen 2007 en 2019 verdubbeld, waarbij de schuld/bbp-ratio omhoogschoot van 49,5% naar 72,6%. De schuldenquote overschrijdt nu 100% in Japan, Griekenland, Italië, Portugal, België, Frankrijk, Spanje, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten.
De Verenigde Staten registreerden een staatsschuld gelijk aan 106,10% van het bruto binnenlands product van het land in 2018. De overheidsschuld ten opzichte van het bbp in de Verenigde Staten bedroeg van 1940 tot 2018 gemiddeld 62,31%, en bereikte in 1946 een recordhoogte van 118,90% (tengevolge van de Tweede Wereldoorlog) en een recordlaagtepunt van 31,80% in 1981.

Onderzoek van de Wereldbank toont aan dat landen die met een schuld/bbp-ratio op de lange termijn boven de 77% blijven, hun economische groei aanzienlijk zien vertragen. De Verenigde Staten zitten sinds de financiële crisis vast met een jaarlijkse groei van 2% of minder.

Het gebrek aan verantwoordelijkheidsbesef van Wall Street en de Federal Reserve begint zo langzamerhand door te dringen in de hoofden van beleggers. Volgens een verslag van CNBC op 12 oktober maken investeerders een sprong naar de liquiditeit van geldmarktfondsen “op het hoogste niveau sinds de ineenstorting van het financiële crisis-tijdperk van Lehman Brothers in 2008.” Volgens het verslag zijn de geldmarktbalansen de afgelopen zes maanden met $ 322 miljard gestegen.

We zitten dus midden in een existentiële crisis. Kan niet anders. Dat is wat het beleid van de centrale banken ons vertelt. De ECB heeft de rente immers tot de laagste ooit verlaagd met een balans die zich uitbreidde tot recordhoogte. De centrale bank van Australië verlaagde zo’n twee weken geleden de tarieven naar hun laagste niveau ooit. Dit is een vorm beleid van absolute paniek.
De Fed grijpt elke dag in op repomarkten en is nauwelijks in staat de effectieve koers van de Fed-fondsen op peil te houden. Ze hebben de tarieven al twee keer verlaagd en breiden hun balans al uit. Zonder deze interventies zouden markten en de economie uiteenvallen.
Dat is de – verhulde – boodschap. In elke andere tijd in de geschiedenis zouden al deze beleidsmaatregelen en hun niveaus worden beschouwd als tekenen dat zich een grote crisis aan het ontvouwen is.

We stellen hier dus dat als het eruit ziet als een eend, loopt als een eend en kwaakt als een eend, het een eend is. Centrale bankinterventies die verder gingen dan de initiële noodinterventies hebben nooit de organische groei geïnspireerd, alleen schulden hebben groei mogelijk gemaakt en alles wat de centrale bankiers deden is een zeepbel blazen, en nu die groei vertraagt, is hun enige oplossing gericht op het verder opblazen van de zeepbel.
Kijk naar de cijfers. Recente PMI-cijfers in de VS en Europa waren rampzalig. 47 in de VS, 45,7 in Europa…. dat is een recessie. Maar niemand geeft er iets om en de activaprijzen blijven toch wel stijgen. Tot de zeepbel barst.

Waarom reageren aandelen over het algemeen niet op slecht nieuws? Het is een vraag die je altijd kunt overpeinzen aan het einde van een zeepbel, want het is in het verleden verschillende keren is gebeurd. Aandelenkoersen zullen blijven stijgen en alle slechte gegevens negeren en de zeepbel blijft groter worden totdat hij barst.
Maar we hebben een paar nieuwe elementen in de huidige zeepbel. Eén is eigenlijk niet nieuw, het gebeurde ook in 2007, maar het gebeurt nu agressiever, de enorme omvang van de terugkoop van aandelen (waarmee we dit artikel begonnen), de belangrijkste voorbode van een crisis:

$ 15 biljoen aan terugkoop van eigen aandelen, bijna $ 17 biljoen aan interventies van de centrale banken. Je kunt redelijkerwijs niet zeggen dat dit geen kunstmatige inflatoire impact heeft op de activaprijzen.

Hoewel de groei van de terugkoop is vertraagd, zijn 2018 en 2019 jaren van biljoen-dollar-grote liquiditeitsprogramma’s die door de markten lopen, programma’s (logaritmen) die hoe dan ook kopen. Geen mens die er aan te pas komt.
Deze investeerders weten niet echt wat ze bezitten of interesseert ze niet wat de koersen of waarderingen zijn. Ze blijven maar contant geld toewijzen aan een steeds kleiner wordend universum van aandelen en floats, omdat de terugkoop van aandelen de beschikbare aandelen vermindert en te verwachten valt dat het rendement altijd positief zal zijn. Nadat alle aandelen tien jaar achter elkaar zijn gestegen, waarom zou dat dan ooit veranderen? De centrale banken staan toch achter ons en blijve de zeepbel opblazen? Trouwens, waar anders om ons geld te zetten? Contant geld?
Aangezien de tarieven ofwel negatief zijn of op zeer lage niveaus, en zelfs geen reëel rendement genereren vóór inflatie, blijven mensen zich te goed doen aan aandelen.

Centrale banken doen alsof er geen crisis is. Maar ze doen wel zeker alsòf er een crisis is. Misschien moeten beleggers eens denken aan “geen woorden maar daden”. Beoordeel mensen niet op wat ze zeggen, maar wat ze doen.

We blijven de effectiviteit van dit alles in twijfel trekken en nu centrale banken hebben gecapituleerd en de volgende interventiecyclus volledig omarmen, blijven we zoeken naar signalen dat de effectiviteit afneemt en dat centrale banken de controle verliezen.

We houden u op de hoogte.