De Global Alliance for a Green New Deal wil scherpere emissiereducties, betere klimaatfinanciering van rijke landen, ecologische rechtvaardigheid en meer.
Afgelopen vrijdag ging een video viraal van een verbijsterde Duitse chauffeur die door hoogwater navigeerde, lachend om een drijvende auto voordat hij zich realiseerde dat hij zelf de controle had verloren. Het was een luchthartig moment te midden van overstromingen die minstens 110 doden in Europa hebben veroorzaakt, een verwoestende droogte in Brazilië, dodelijke aardverschuivingen in India en hittegolven en bosbranden in het noordwesten van de Stille Oceaan. We varen allemaal door een klimaatveranderde eeuw in heel verschillende schepen. Eenentwintig wetgevers van over de hele wereld zeggen echter dat er een betere, meer samenwerkingsoptie is.
De Global Alliance for a Green New Deal , die maandag van start gaat, telt tot de eerste groepswetgevers van elk continent behalve Antarctica, die behoren tot zowel oppositie- als regeringspartijen van Tanzania tot de Verenigde Staten, vertegenwoordigd door stichtend lid congreslid Ilhan Omar. Hun doel is om de principes van een Green New Deal centraal te stellen in een wereldwijd herstel van Covid-19, verenigd “in het streven naar economische, sociale, raciale en ecologische rechtvaardigheid en in wereldwijde solidariteit”, aldus de oprichtingsverklaring van de groep . “We zijn één in ons geloof in de noodzaak van een snelle en rechtvaardige overgang naar een economie die binnen planetaire grenzen opereert en menselijke bloei ondersteunt.”
Dat betekent “aanzienlijke” overheidsinvesteringen in schone energie en instandhouding, gekoppeld aan beleid om het gebruik van hulpbronnen in het mondiale noorden te verminderen. Ze zijn ook van plan problemen aan te pakken waarvan ze zeggen dat ze het vermogen van landen om zich aan te passen aan en de klimaatverandering te verminderen, zoals belastingontwijking, vaccinongelijkheid en schuldenlast, belemmeren . Een van de fundamentele oproepen van de alliantie is dan ook om “de systemen van roofzuchtige financiering te ontmantelen die verantwoordelijk zijn voor het op een schuldenbaan houden van regeringen, het ondermijnen van openbare diensten en het bijdragen aan sociale en ecologische vernietiging.”
Ze willen ook druk uitoefenen op de wereldregeringen in de aanloop naar de klimaatbesprekingen van de Verenigde Naties, COP 26, die in november in Glasgow, Schotland, zullen plaatsvinden; een studie die eind vorig jaar werd vrijgegeven, wees uit dat de regeringen van de G20 60 procent meer inzetten voor activiteiten op basis van fossiele brandstoffen dan voor duurzame investeringen in hun Covid-19-reacties.
Het idee “is dat we allemaal vechten op alle niveaus, maar we hebben iets groters voor ons”, oprichter van alliantielid Manon Aubry, een Frans lid van het Europees Parlement dat medevoorzitter is van de Linkse Fractie en medeoprichter zijn Inter-Group over de Green New Deal, vertelde me telefonisch. “Er is een grote kracht van het neoliberalisme die een boot is die in dezelfde richting blijft varen. We moeten onze krachten bundelen om de richting van die boot om te buigen.”
De Global Alliance for a Green New Deal is gedeeltelijk een reactie op een golf van netto nul toezeggingen die de afgelopen jaren zijn voortgekomen uit bedrijven en regeringen. In de Europese Unie zijn politici bezig met het uitrollen van een “Green Deal”, waarvan de details vorige week werden aangekondigd. Naast andere maatregelen zal het plan “Fit for 55” (percentage emissiereducties tegen 2030) nieuwe koolstofmarkten creëren voor koolstofintensieve sectoren, steenkool uitfaseren en de verkoop van voertuigen met fossiele brandstof tegen 2035 beëindigen.
Voor waarnemers in de VS – vooral degenen die aandacht besteden aan de trage voortgang van infrastructuuronderhandelingen – klinken deze Europese beleidsvoorstellen en toezeggingen misschien geweldig. Maar linkse continentale wetgevers wijzen er snel op dat de lat lang niet zo laag zou moeten zijn.
“Ze zijn geen uitdaging … ons landbouwbeleid dat zeer koolstofintensief en vervuilend is”, zei Aubry over de klimaatvoorstellen vanuit Brussel, en merkte op dat het plan niet voldoet aan de 65 procent reducties die nodig zijn om het blok zijn deel te laten doen om de opwarming beneden te houden 1,5 graden Celsius (2,7 graden Fahrenheit) . “Ze dagen het bezuinigingsbeleid niet uit dat het vermogen van staten om te investeren in hernieuwbare energie of isolatie beperkt. Ze volgen dezelfde logica van vrijhandel”, voegde ze eraan toe, gedeeltelijk verwijzend naar het Energiehandvestverdrag dat investeringen in fossiele brandstoffen beschermt.
De Alliantie biedt andere modellen om uit te putten. Costa Rica is een van de weinige plaatsen op aarde met een nationaal decarbonisatieplan in de boeken, aangenomen door de regerende Citizens Action Party in 2019. Momenteel krijgt het land ongeveer 99 procentvan zijn elektriciteit uit hernieuwbare bronnen. Paola Vega Rodriguez, een van de oprichters van de alliantie en congreslid van de Citizens Action Party, is voorzitter van de milieucommissie van de wetgevende macht. Ze drong er bij andere landen op aan om hun plan als inspiratiebron te zien, maar wees op de uitdaging om het klimaat in het algemeen centraal te stellen in een economisch en ontwikkelingsbeleid. “Hongerige mensen zullen het klimaatprobleem geen prioriteit maken, maar ze zullen er een prioriteit van maken als het klimaatbeleid hen een baan biedt. Ik denk dat het de grote uitdaging is die we hebben, en de Alliantie kan ons daarbij helpen’, zei ze aan de telefoon.
Afgezien van het feit dat het een relatief nieuwe unie is van wetgevers uit het mondiale noorden en het mondiale zuiden, vertegenwoordigt de Global Alliance for a Green New Deal een nieuw soort “rood-groen” pact dat jonge kiezers, waardoor de gelederen van linkse en groene partijen in veel landen mogelijk hebben gemaakt. In de afgelopen jaren zijn milieuactivisten en democratisch socialisten (of andere linksen) zich gaan verenigen naarmate het weer en de kiesdistricten beginnen te veranderen.
Caroline Lucas is een oud parlementslid van de Groene Partij in het Verenigd Koninkrijk en medevoorzitter van de All Party Parliamentary Group on the Green New Deal. In 2007 werd ze een van de oprichters van de Britse Green New Deal Group, een groep denkers die een van de eerste onderzoeken hebben gedaan naar hoe een ecologisch duurzaam herstel eruit zou kunnen zien. “Er is een kans om veel groter te denken dan we in 2007 deden, want wat we hebben geleerd is dat regeringen grote dingen kunnen doen”, zei ze, en merkte op dat de regeringen uitgebreid reageren – vooral in het VK – op Covid-19. In het elfde jaar van de Tory-regering proberen de Groene Partij en de Labour-partij hun krachten te bundelen, zowel in formaties als de All Party Parliamentary Group die zij voorzit met Labour-parlementslid en medeoprichter van de alliantie, Clive Lewis, als bij verkiezingen. “Wat hier zo vaak gebeurt, is dat de meer progressieve partijen allemaal strijden, dus we splitsen de stemmen en de conservatieven gaan door het midden en winnen de zetel. Er is een toenemende erkenning dat dat niemand dient.”
Linkse wetgevers hebben te maken met een enigszins vergelijkbare situatie in Ecuador, dat eerder dit jaar de rechtse president Guillermo Lasso koos. Esther Cuesta, lid van de Nationale Assemblee, diende tien jaar in de Pink Tide-regering van Rafael Correa en vertegenwoordigt Ecuadoraanse migranten in het buitenland. Nu ze in de oppositie zit, zou ze graag zien dat de Union for Hope – de grootste parlementaire oppositiegroep – een gemeenschappelijke zaak vindt met de Pachakutik, de op een na grootste oppositiegroep en de electorale arm van de gespierde inheemse federatie, CONAIE, na een omstreden geschiedenis . “Ik denk dat het mogelijk is om een minimale consensus te bereiken over wetgeving die een rechtvaardig herstel, een groenere economie, een duurzamere economie kan bevorderen”, vertelde ze me. “We delen veel visies.”
Internationaal wil Cuesta graag zien dat de samenwerking van het noorden en het zuiden multilaterale instellingen transformeert die landen als Ecuador hebben verstrikt in het straffen van schuldenregelingen; de Global Alliance for a Green New Deal roept op tot zowel een wijdverbreide schuldverlichting als de democratisering van de Bretton Woods-instellingen, dwz het Internationaal Monetair Fonds en de Wereldbank. ‘Het is goed om een bondgenoot in Washington te hebben. Het is goed om een bondgenoot te hebben die veranderingen kan voorstellen in de enorme schuld die we bij het IMF hebben’, zei Cuesta. “Door deze samenwerking en samenwerking met wetgevers in het Noorden kunnen we lobbyen bij instellingen waarin het Zuiden anders veel minder een stem zou hebben.”
De Alliantie biedt ook een aanvulling op de Overeenkomst van Parijs inzake klimaatverandering – momenteel het belangrijkste internationale kader voor dit onderwerp. De Overeenkomst van Parijs moedigt landen individueel aan om met hun eigen plannen te komen om te voldoen aan hun “gemeenschappelijke maar gedifferentieerde verantwoordelijkheid” om de wereldwijde emissies te verlagen, via nationaal of blokwijd (in het geval van de EU) nationaal vastgestelde bijdragen. Deze NDC’s zijn allemaal bedoeld om op te tellen om de opwarming “ruim onder” twee graden Celsius te houden. Wat de verdiensten van die aanpak ook zijn, velen zien ook de noodzaak in van aanvullende vormen van samenwerking om de brede transformatie te helpen beheersen die zowel een wereldwijde energietransitie als klimaatadaptatie vereist. Ontoereikende toezeggingen over klimaatfinanciering vanuit het noorden van de wereld – met andere woorden, een onwil om een eerlijk deel te betalen gezien de onevenredige bijdrage aan de opwarming van de aarde – altijd een belangrijk knelpunt geweest in de VN-klimaatbesprekingen, maar hebben het afgelopen jaar een koortspiek bereikt, ontstoken door de rampzalig ongelijke wereldwijde uitrol van vaccins en daardoor uiteenlopende vooruitzichten voor economisch herstel.
De proliferatie van groene energie in het mondiale noorden is ook gebaseerd op de winning van meer mineralen. Dat gebeurt volop in het Zuiden, en hoewel er momenteel geen tekort is aan technologische metalen zoals lithium – gebruikt om batterijen te maken die elektrische auto’s van stroom voorzien – zou dat binnenkort kunnen gebeuren . Alliantieleden wijzen erop dat communicatielijnen tussen vraag- en aanbodbronnen voor lithium uitbuiting kunnen voorkomen door consistente arbeidsnormen en vermindering van het gebruik van hulpbronnen in het noorden te ondersteunen, terwijl ze aantonen dat decarbonisatie een grondig internationaal proces is dat niet alleen binnen de nationale grenzen.
“Een transformatie in het ene land kan niet worden gebouwd op de winning van hulpbronnen en de uitbuiting van mensen in andere landen”, zei Caroline Lucas. “Een echte Green New Deal die de naam waardig is, zou de koloniale geschiedenis van het VK en de klimaatschuld aan het mondiale zuiden erkennen. Een deel daarvan zou moeten gaan over het overdragen van technologie, het kwijtschelden van schulden en leren van inheemse gemeenschappen in het mondiale zuiden”, bijvoorbeeld als het gaat om landbeheer en biodiversiteit.
“Inheemse volkeren beschermen de koolstof uit bossen effectiever dan wie dan ook in de Amazone”, voegt Joenia Wapichana toe, een mede-oprichter van de Alliantie die lid is van de Wapixana-stam in het noorden van Brazilië en de eerste inheemse vrouw die is gekozen in het federale parlement van Brazilië. Ze heeft geholpen de Alliantie op te richten, zei ze, “om de krachten te bundelen zodat mijn werk in het parlement kan bijdragen aan de versterking van het wetgevingsproces ter verdediging van collectieve rechten, het milieu en ter verdediging van inheemse volkeren.”
Terwijl de Amerikaanse politieke klasse zich deze week concentreert op de infrastructuurstrijd op de heuvel, biedt het Bondgenootschap een broodnodige herinnering aan de internationale context van klimaatverandering. Zelfs de progressieve rand van de klimaatpolitiek in de VS kan een beetje kleingeestig zijn, waarbij vragen over klimaatfinanciering, schulden en historische verantwoordelijkheid worden weggelaten die in de VN-klimaatbesprekingen en andere multilaterale instellingen rondspoken. Terwijl het Congres kibbelt over de details van een norm voor schone energie en opladers voor elektrische voertuigen, kan het gemakkelijk zijn om te vergeten dat de VS in feite niet het centrum van het universum is. In het belang van de planeet is dat vrijwel zeker een goede zaak.