Toename gewelddadige aanvallen op moskeeën en moslims in Duitsland

Tussen januari 2014 en juni 2021 waren er in Duitsland in totaal 768 gewelddadige aanvallen op moskeeën en moslims. Vooral de jaren 2020 en 2021 vallen op met meer dan 140 aanslagen, al zal het aantal niet-gemelde daden van dit soort – waaronder vandalisme, aanzetten tot haat, brandstichtingen en lichamelijk letsel – waarschijnlijk beduidend hoger zijn.

moslims Er zijn dit jaar al talloze aanslagen geweest op moskeeën. In januari meldde de media dat vanuit een appartement op het Islamisches Kulturcenter Halle Saale eV is geschoten met een luchtbuks.

De cijfers zijn gepubliceerd door Brandeilig.org, het eerste landelijke meldpunt voor anti-moslim racisme. De onafhankelijke antidiscriminatievereniging Federatie tegen Onrecht en Racisme e. V. (FAIR), gevestigd in Keulen, lanceerde een initiatief om de samenleving te sensibiliseren voor anti-moslim racisme.

Volgens het ministerie van Binnenlandse Zaken wonen er tussen de 4,4 en 4,7 miljoen moslims in Duitsland, wat overeenkomt met iets meer dan 5 procent van de totale bevolking. De meesten van hen komen uit Turkije, en elke tweede moslim komt nu uit een ander land. Er zijn ook ongeveer 2.350 moskeeën in het hele land. Duitsland heeft na Frankrijk de grootste moslimbevolking in West-Europa.

Met jaarverslagen wil Brandeilig.org nu bestaande informatielacunes met betrekking tot moskee-aanvallen en geweld tegen moslims dichten. Het initiatief publiceerde afgelopen mei het eerste #Incendiary Report voor 2018, omdat er voor dit jaar voor het eerst een betrouwbare hoeveelheid informatie was; verdere verslagen volgen.

Er werd informatie vastgelegd over het aantal aanslagen, de deelstaten waarin ze plaatsvonden, de aanleiding voor de aanslag, het verloop en de soorten aanslagen.

Voor 2018 registreerde Brandeilig.org in totaal 120 gewelddadige aanvallen van angstaanjagende proporties. In totaal werd in 84 procent van de gevallen in wisselende mate geweld gebruikt en was er ook sprake van aanzienlijke materiële schade en persoonlijk letsel. In vier procent van de gevallen lieten de daders de ledematen van varkens achter op het moskeeterrein – een bijzonder weerzinwekkende praktijk omdat veel moslims om religieuze redenen geen varkensvlees eten.

In Beieren ging het bij 25 aanslagen, wat overeenkomt met 21 procent, meestal om het gebruik van geweld tegen moslims of moskeeën. Noordrijn-Westfalen volgt op de voet met 23 aanslagen (19 procent). Er waren 14 aanslagen in Nedersaksen en 12 in Baden-Württemberg, elk overeenkomend met ongeveer een tiende van het totale aantal.

Ook in tien andere deelstaten was er geweld tegen moslims en moesten mensen voor hun leven vrezen. Alleen in Brandenburg en Saarland werden in 2018 geen aanvallen op moslims of moskeeën geregistreerd door Brandeilig.org.

In totaal zijn 54 aanslagen en daarmee bijna de helft van alle incidenten toe te wijzen aan het extreemrechtse spectrum. In zeven gevallen werd de daad gekenmerkt door racistische woordenschat of racistische symboliek (bijvoorbeeld het bekladden van hakenkruizen op gevels).

Vijftien gevallen zijn terug te voeren op een buitenlandse ideologie (gedefinieerd als “alle buitenlandse niet-religieuze ideologieën”). Tekenen die verwijzen naar de Koerdische nationalistische Partiya Karkerên Kurdistanê (PKK) of duidelijke verantwoordelijkheidsclaims zijn volgens het rapport aanwijzingen hiervoor.

Er zijn 16 gevallen van tegenstrijdige omstandigheden in het buitenland (zonder voldoende aanwijzingen voor een ondubbelzinnige toewijzing aan een buitenlandse ideologie). Het aantal incidenten dat aan geen enkele politieke motivatie kan worden toegeschreven, is 28.

Het meest voorkomende type aanval, met 44 procent, is vandalisme in verschillende mate. Denk aan graffiti, het achterlaten van een kadaver of kapotte ruiten, waarbij de gebeurtenissen van het misdrijf aan een breed spectrum onderhevig zijn. Er zijn ook negen brandstichtingen geweest, b.v. B. door zelfgemaakte molotovcocktails te gebruiken tegen moskeeën. Twee mensen raakten gewond.

Andere soorten geregistreerde aanvallen zijn haatzaaiende uitlatingen (21), belediging (7) of bedreiging (7). Twee mensen raakten gewond door het gebruik van luchtgeweren. Ook ruimtes die verbonden zijn met een moskee – zoals bibliotheken, evenementenruimtes of wooneenheden – werden aangevallen.

In Beieren vond een bijzonder weerzinwekkende daad plaats, die volgens het rapport niet in een categorie kan worden ingedeeld maar kennelijk een extreemrechtse achtergrond heeft. Op de bouwplaats van een moskee in Regensburg werden kruisen geplaatst met daarop de namen van de slachtoffers van de terroristische aanslagen van 2016 in Brussel. Destijds had de “Beierse Identitaire Beweging” het feit erkend. Ook al wordt het niet in het rapport uiteengezet, het doel hiervan is om de oorzaak van dergelijke gewelddaden toe te schrijven aan leden van de religieuze moslimgemeenschap en hen te stigmatiseren.

Met een aanvullend onderzoek onder 68 van de 120 getroffen gemeenschappen kon het Brandeilig-initiatief ook een gedetailleerder beeld schetsen van de enorme omvang van het geweld tegen moslims.

77 procent van de ondervraagden gaf aan de schade zelf te hebben gerepareerd omdat de verzekering de kosten niet wilde dekken. Door middel van donaties werd ongeveer 211.230 euro opgehaald. Hoewel het rapport de financiële omvang van de materiële schade niet beschrijft, geven de fondsen die zijn opgehaald om het op te ruimen op zijn minst een vaag idee van de omvang van de schade. In één geval heeft de verzekeringsmaatschappij het contract voor de betreffende gemeente opgezegd nadat de kosten waren gedekt.

Het is ook verontrustend dat ongeveer de helft van de ondervraagden “ja” antwoordde op de vraag of er eerder aanslagen waren geweest. Bovendien werd de politie in sommige gevallen pas ingeschakeld als de aanvallen frequenter werden. Dit onderstreept de veronderstelling dat er in werkelijkheid veel meer vijandelijkheden waren dan gedocumenteerd door Brandeilig.org.

Terwijl het #Brandeilig-Rapport de aanslagen op moskeeën en moslims in Duitsland tot in detail beschrijft en daarmee een belangrijke bijdrage levert aan het onderzoek, is de oorzaak van deze geweldsgolf slechts oppervlakkig aangegeven en grotendeels verhuld.

Wel stellen de auteurs van het rapport dat de “rechts-populistische vleugel in het partijpolitieke landschap in Duitsland aan het versterken is en dat ook buitenparlementaire rechts-extremistische en islamofobe groeperingen” zorgen baren. Het rapport stelt echter ook dat er nauwelijks sprake is van “maatschappelijk besef van de ernst van de situatie”.

De belangrijkste verantwoordelijkheid voor het toenemende geweld tegen moslims ligt bij de heersende klasse, die de laatste jaren steeds verder naar rechts opschuift. Het creëerde het ideologische klimaat en de politieke structuren waarin geweld tegen moslims en andere minderheden nu plaatsvindt.

Vooraanstaande vertegenwoordigers van alle reguliere partijen en de media hebben deelgenomen aan de anti-moslim lastercampagne. Tegelijkertijd namen de federale en deelstaatregeringen de facto het vluchtelingenbeleid van de AfD over. Sinds de toetreding tot de Bondsdag in 2017 is de extreemrechtse partij door alle daar vertegenwoordigde partijen betrokken bij het parlementaire werk in de Bondsdag.

Extreemrechtse krachten en terroristische structuren – vaak met nauwe banden met het staatsapparaat – voelen zich hierdoor aangemoedigd en nemen steeds vaker hun toevlucht tot dodelijk geweld. De afgelopen jaren waren het bloedbad in Hanau, de aanslag op de synagoge in Halle en de moord op CDU-politicus Walter Lübcke drie van de ergste rechts-extremistische terroristische aanslagen in Duitsland sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog. Het rechtse geweld kan alleen worden gestopt door de onafhankelijke tussenkomst van de arbeidersklasse, die rechts-extremisme, militarisme en oorlog fel afwijst.