Trump eist Trudeau’s politieke hoofd op en maakt de weg vrij voor een extreemrechts regime in Canada

Justin Trudeau maakte maandag bekend dat hij zal aftreden als premier van Canada, zodra zijn Liberale Partij een opvolger heeft gekozen.

Trudeau’s aftreden is onderdeel van een gewelddadige ruk van burgerlijke politiek naar rechts over de hele wereld. De rivaliserende imperialistische heersende klassen herstructureren de politiek in overeenstemming met het oligarchische karakter van de hedendaagse kapitalistische maatschappij en hun drang om de wereld te herverdelen door middel van een wereldoorlog.

De terugkeer van de fascist en mislukte couppleger van 6 januari 2021, Donald Trump, is niet alleen een voorbeeld van dit proces, maar versnelt het ook.

Trudeau’s aftreden volgt op de ineenstorting van regeringen in Duitsland, Frankrijk en nu ook Oostenrijk. De Europese bourgeoisie heeft gereageerd op Trumps verkiezing door snel gehoor te geven aan zijn eis dat Europa meer lasten van de door de NAVO aangewakkerde oorlog met Rusland op zich moet nemen en door aan te dringen op een enorme intensivering van de aanval op de arbeidersklasse.

Trumps dreigementen met een handelsoorlog, zijn herhaaldelijke bespotting van Trudeau als ‘gouverneur’ – de titel van de uitvoerende macht van een Amerikaanse staat – en zijn herhaalde suggesties dat Canada de 51e staat zou moeten worden, hebben het Canadese imperialisme enorm gedestabiliseerd en nu het politieke lot van Trudeau bezegeld.

Trudeau reageerde op Trumps dreigement om vanaf ‘dag één’ 25 procent invoerrechten op te leggen aan Canada en Mexico, tenzij ze zich volledig zouden integreren in zijn oorlog tegen immigranten en plannen om de buiten- en binnengrenzen van Noord-Amerika te militariseren, door zich naar Mar-a-Lago te haasten.

Zijn ruggengraatloze knieval voor de fascistische would-be dictator kon Trump echter niet paaien. Gisteren eiste hij gretig Trudeau’s politieke scalp op en herhaalde hij zijn effectieve oproep tot annexatie van Canada. Dit plaatste hij bovendien in de context van het strategische conflict van het Amerikaanse imperialisme met Rusland en China en zijn streven naar een Fort Noord-Amerika.

“Veel mensen in Canada”, verkondigde Trump op zijn Truth Media social media platform, “HOUDEN ERVAN om de 51e staat te zijn. De Verenigde Staten kunnen niet langer lijden onder de enorme handelstekorten en subsidies die Canada nodig heeft om het hoofd boven water te houden. Justin Trudeau wist dit en trad af.

“Als Canada zou fuseren met de VS, zouden er geen tarieven meer zijn, zouden de belastingen enorm dalen en zouden ze VOLLEDIG VEILIG zijn voor de dreiging van de Russische en Chinese schepen die hen constant omringen. Samen, wat een geweldige natie zou het zijn!!!”

De weg vrijmaken voor een extreemrechtse Conservatieve regering

Het directe gevolg van Trudeaus vertrek is dat het de weg vrijmaakt voor vervroegde verkiezingen en dat in Ottawa een conservatieve regering in de stijl van Trump aan de macht komt, onder leiding van de extreemrechtse demagoog Pierre Poilievre. Deze regering is bereid autoritaire methoden in te zetten en fascistische, buitenparlementaire krachten te mobiliseren tegen de arbeidersklasse.

Hoewel Trudeau herhaaldelijk had beloofd zijn partij naar de volgende verkiezingen te leiden, was zijn aftreden aan het begin van het tiende jaar van zijn premierschap voor niemand een verrassing.

Hij had de steun verloren van beslissende delen van Canada’s zakelijke elite, die met toenemende heftigheid aandrongen op een veel agressievere nastreven van hun roofzuchtige belangen in het buitenland en aanvallen op de werkende klasse in eigen land. En de afgelopen maanden is zijn steun onder de parlementaire fractie van de liberalen uiteengevallen in het licht van een reeks nederlagen bij tussentijdse verkiezingen en opiniepeilingen die een naderende historische verkiezingsuitslag voorspelden.

Trudeau’s positie werd onhoudbaar nadat vicepremier en minister van Financiën Chrystia Freeland vorige maand de regering verliet, precies op de dag dat ze de economische najaarsupdate zou presenteren. Om ervoor te zorgen dat haar ontslag Trudeau de meeste schade zou berokkenen, kondigde ze het aan via een openbare brief aan de premier waarin ze hem berispte omdat hij het Canadese imperialisme niet goed had omkaderd om de uitdaging van Trumps America First-agenda het hoofd te bieden.

De financiële oligarchie van Canada schreeuwt om een ​​regering die Canada’s gunst in Washington veiligstelt door een nog grotere rol te spelen op drie fronten van haar wereldwijde oorlog – tegen Rusland, China en Iran en haar bondgenoten in het Midden-Oosten – en honderden miljarden meer toevoegt aan de enorme militaire uitgavenverhogingen die al zijn doorgevoerd onder Trudeau. Ze dringen er ook op aan dat Ottawa Trumps belastingverlagingen evenaart en de sociale uitgaven uitholt om de “concurrentiekracht” van het Canadese kapitalisme te waarborgen.

Poilievre is klaargestoomd om deze agenda uit te voeren. Als leider van de officiële oppositie Conservatieven kwam hij eerst in de politieke belangstelling als aanvalshond van de neoconservatieve premier van Canada, Stephen Harper, en vervolgens als de meest stridente woordvoerder van het door fascisten geïnitieerde “Freedom” Convoy, dat begin 2022 het centrum van Ottawa meer dan een maand lang op dreigende wijze bezet hield met de steun van substantiële delen van de heersende klasse.

De liberalen doen op hun beurt hun best om te laten zien dat zij het beste instrument zijn om de agenda van de heersende klasse op te leggen. Volgens de corporate media zijn Chrystia Freeland en Mark Carney de koplopers om Trudeau als leider van de liberalen te vervangen. De voornaamste anti-Russische oorlogshavik in de regering van Trudeau tot haar aftreden vorige maand, Freeland belichaamt de decennialange alliantie tussen het Canadese imperialisme en het Oekraïense fascisme. Als hoofd van eerst de Bank of Canada en de Bank of England is Carney’s naam synoniem met bezuinigingen voor de arbeidersklasse en “goedkoop geld” in de vorm van recordlage rentetarieven en kwantitatieve versoepeling voor de financiële elite.

Dat de heersende klasse de vrije hand heeft om een ​​regering te vormen die gebaseerd is op klassenstrijd en dat Poilievre een demagogische maatschappelijke oproep doet tot woede van de massale arbeidersklasse over dalende reële lonen, de ineenstorting van de publieke dienstverlening en een epidemie van dakloosheid, is geheel te danken aan de onderdrukking van de klassenstrijd door de vakbonden, de sociaaldemocratische NDP (Nieuwe Democratische Partij) en hun pseudo-linkse aanhangers.

De door de vakbonden gesponsorde NDP heeft de afgelopen vijf jaar de liberale minderheidsregering in het parlement gesteund, onder meer door middel van een formele ‘vertrouwens- en leveringsovereenkomst’ die net niet leidde tot een coalitieregering.

Sinds het najaar van 2021 wordt Canada geteisterd door een stakingsgolf waarbij alle lagen van de arbeidersklasse betrokken zijn. De vakbonden hebben er echter alles aan gedaan om de strijd van de arbeiders te verdelen door hen op te sluiten binnen het pro-werkgevers collectieve onderhandelingssysteem, door uitverkoopcontracten op te leggen en bovenal door een politieke uitdaging van de arbeidersklasse aan de regering-Trudeau te blokkeren, aangezien deze de stakingen brak en steeds verder naar rechts afweek.

Op 16 december gaf de Canadese Postvakbond (CUPW) eenzijdig opdracht aan de 55.000 werknemers van Canada Post, onder wie massaal protest, om zich te onderwerpen aan een duidelijk illegaal stakingsverbod van de overheid. Dit gebeurde zelfs toen de overheid door het aftreden van Freeland op het punt van instorten stond.

De overgave van CUPW betekende niet alleen een omweg naar de strijd van de postbodes, maar zorgde er ook voor dat de partij niet de katalysator werd voor een bredere mobilisatie van de arbeidersklasse. Die mobilisatie had Trudeau van zijn troon kunnen stoten en de beste omstandigheden kunnen scheppen om de plannen van de heersende klasse om Poilievre en zijn Conservatieven aan de macht te brengen, te dwarsbomen.

Is Canada voor Trump wat Oostenrijk was voor Hitler?

Het lijdt geen twijfel dat Trump het toejuicht als er in Ottawa een verwante extreemrechtse geest aan de macht komt in de vorm van Poilievre, althans op de korte termijn.

Zijn provocerende beweringen dat een land dat door Washington al lang als zijn ‘naaste bondgenoot’ wordt gezien, door de VS zou moeten worden overgenomen, mogen echter niet worden afgedaan als een onderhandelingsstrategie of zelfs maar als een loutere manifestatie van de honger van het Amerikaanse imperialisme naar overheersing.

Trump roept op om Canada de 51e staat van Amerika te maken, maar doet dat tegelijkertijd met zijn oproep aan Denemarken om Groenland aan Washington te verkopen en zijn dreigement om het Panamakanaal in beslag te nemen.

De Canadese heersende klasse, zoals gemanifesteerd in haar omarming van Poilievre, deelt grotendeels Trumps agenda. Ze is voorstander van een sociaal beleid langs Amerikaanse lijnen. Dat wil zeggen, de vernietiging van de openbare gezondheidszorg en wat er nog over is van de verzorgingsstaat, verdere enorme belastingverlagingen voor het grootbedrijf en de rijken, en de eliminatie van alle milieu- en andere regulerende beperkingen op kapitaal. Ze wil ook de Amerikaanse imperialistische hegemonie herstellen, die al meer dan driekwart eeuw het kader biedt voor het bevorderen van haar eigen roofzuchtige belangen en om te delen in wereldwijde plundering.    

Het is duidelijk dat de dominante fractie van de Canadese bourgeoisie op dit moment haar federale staat, de heerschappij over het op één na grootste land ter wereld en haar enorme rijkdom aan grondstoffen wil behouden. Op die manier wil ze de meeste invloed verwerven bij het onderhandelen over haar plek in het door de VS geleide Fort Noord-Amerika.

Maar Trumps dreigement met een tarievenoorlog en andere eisen verergeren de diepgewortelde regionale conflicten binnen de Canadese bourgeoisie, omdat verschillende facties van de heersende klasse in regio’s die verschillende rollen spelen in de door de VS gedomineerde continentale economie, met elkaar concurreren om hun respectieve belangen te verdedigen.

Toen Trudeau en premier Doug Ford van Ontario de mogelijkheid opperden om te reageren op Trumps dreigementen met tarieven door een exportbelasting op te leggen aan Canadese olie, aardgas en uraniumexport naar de VS, waarschuwden de extreemrechtse premiers van Alberta en Saskatchewan, de provincies waar deze grondstoffen zich bevinden, onmiddellijk dat dergelijke actie een crisis van “nationale eenheid” zou veroorzaken. Danielle Smith, de premier van Alberta, wiens export goed is voor meer dan 20 procent van de dagelijkse Amerikaanse olieconsumptie, heeft zichzelf nu uitgenodigd voor Trumps inauguratie.

Trump zal, zoals hij dat gewend is, proberen deze verdeeldheid uit te buiten.

Gezien dit alles en de inmiddels vaak herhaalde oproep van de aankomende fascistische president voor Canada’s “fusie” met de VS, volgt logischerwijs een kritische vraag: is Canada voor Trump wat Oostenrijk was voor Hitler? In maart 1938, in naam van de Anschluss (toetreding) van Oostenrijk en als onderdeel van zijn voorbereidingen voor de Tweede Wereldoorlog, viel Hitler Oostenrijk binnen, wierp de extreemrechtse regering van dat land omver en maakte het een integraal onderdeel van het Duitse Derde Rijk.

Wat er de komende maanden ook gebeurt, Trumps behandeling van de Canadese junior partners van het Amerikaanse imperialisme onderstreept dat de wereldkaart opnieuw zal worden getekend naarmate de machtigste imperialistische staten proberen de tegenstelling op te lossen tussen een steeds meer geïntegreerde wereldeconomie en de verdeling ervan in concurrerende natiestaten die strijden om de wereldhegemonie.

De vraag is of de wereld verenigd zal worden door een derde imperialistische wereldoorlog – die de mensheid in de afgrond zou sleuren – of van onderaf door de gezamenlijke actie van de arbeidersklasse om een ​​einde te maken aan de overheersing van de kapitalistische oligarchie, uitbuiting en oorlog.

Bij het mobiliseren van de arbeidersklasse tegen de roofzuchtige agenda van de heersende klasse, haar handels- en schietpartijen, zijn de vakbonden en de linkse partijen van het establishment erger dan nutteloos. Ze dienen alleen als rekruteringssergeanten voor hun respectievelijke bourgeoisieën.

De vakbonden aan beide kanten van de grens tussen Canada en de VS en de NDP werken systematisch aan het verdelen van Canadese, Amerikaanse en Mexicaanse arbeiders, terwijl ze de oorlogsagenda van het Amerikaanse en Canadese imperialisme ondersteunen. De met vlaggen zwaaiende Canadese vakbondsbureaucratie pleit tegen Trumps tarieven en voor het Canadese imperialisme om een ​​bevoorrechte positie te hebben binnen een Fort Noord-Amerika op basis van het feit dat Canadese export van staal en aluminium en zijn zeldzame aardmetalenreserves essentieel zijn voor de Amerikaanse oorlogsproductie.

Werknemers in Canada kunnen zich alleen verzetten tegen de liberale regering, Poilievre, de verschillende rechtse vertegenwoordigers van de concurrerende regionale facties van de bourgeoisie van Quebec’s Legault tot Alberta’s Smith, en last but not least tegen Trump, door de klassenstrijd tegen de Canadese bourgeoisie te intensiveren en door eenheid te smeden met werknemers in de VS en Mexico in de strijd voor een socialistisch Noord-Amerika als onderdeel van een wereldwijde socialistische federatie van staten.