Trump liegt aan de lopende band, en over de meest onbenullige dingen.

Nog voor de verkiezingen bracht hij de term ‘alternative facts‘ tot leven, en direct doken zijn tegenstanders er bovenop, want een feit is een feit. En elke zichzelf respecterende propaganda-roeptoeter zette een ‘Fact Checker‘ aan het werk, die inmiddels bijna overal weer gestopt zijn. Zoals de ombudsman van NRC meldde zagen redacteuren van de krant het als strafwerk. Of, om het feitelijk juist te houden, als ‘corvee‘.

De tegenstanders van Trump begrijpen niet hoe het mogelijk is dat iemand die aan de lopende band, en open en bloot, liegt over van alles en nog wat, ‘hun‘ Hillary aan de kant schoof. Ze zullen het niet snel herhalen, omdat dat stemmen kost, maar ze begrijpen Hillary volkomen waar die de aanhang van Trump wegzette als ‘boerenpummels‘ cq ‘uitschot‘ (‘deplorables‘). Hier op dit blog voorspelde ik een overwinning voor Trump, en niet omdat ik ‘wist‘ dat ‘de Russen‘ hem de overwinning gingen bezorgen. Want dat hele verhaal over die ‘Russen‘ is een leugen. Feitelijk onjuist, en tevens de reden waarom Trump niet aan populariteit inboet.

Wetenschappers maken tegenwoordig onderscheid tussen leugens (‘lies‘), en ‘gelul‘ (‘bullshit‘). Overigens staat die sectie van wetenschap zelf ook in een bedenkelijke reuk, omdat veel als feitelijk juist aangenomen conclusies in ‘Peer Reviewed’ publicaties ‘niet reproduceerbaar‘ zijn. Leugens, dus. Of ‘gelul‘. In de praktijk is het verschil niet altijd even helder, maar mensen herkennen ‘gelul‘ als de lijm die binnen een verhaal de losse feiten met elkaar verbindt. Wat fascinerend is aan Trump, is dat hij ‘gelul‘ gebruikt om chaos te stichten in het kamp van de systematische leugenaars. Hij vertelt geen eigen verhaal, maar zet aan de lopende band iedereen op het verkeerde been, met inbegrip van zijn eigen aanhang, en ‘vrienden‘ in binnen- en buitenland. Zijn opponenten daarentegen gebruiken leugens om chaos te stichten, terwijl ze druk zijn met het ‘opschonen‘ van het internet dat ‘open source‘ is, of onder hun controle staat, op een extreem bedenkelijke wijze. Je mag straks nog blij zijn als je een heuse encyclopedie in gedrukte vorm in huis hebt, want ‘Wiki‘ wankelt.

Het epische gevecht dat nu gaande is, is tussen de leugenaars, en Trump. Om dat te begrijpen is het onontbeerlijk dat je beseft dat we geen ‘logische‘ wezens zijn, maar een ‘soort‘ binnen het dierenrijk die elkaar verhalen vertelt. Die verhalen zitten ‘logisch‘ in elkaar. Geselecteerde feiten worden door verhalenvertellers ‘logisch‘ geordend, waarna uit die ‘construct‘ lessen worden getrokken voor de toekomst. Als ik hierboven schrijf dat sprake is van een strijd tussen de leugenaars en Trump, dan impliceert dat niet dat hij alleen staat, en de enige opponent is, die een massa ‘simpele geesten‘ achter zich aan sleurt, als ware hij de ‘Rattenvanger van Hamelen‘. Wat ik er slechts mee wil aangeven, is dat degenen die hem steunen, hem niet zien als hun ‘Grote Leider‘, afgezien van enkele excentriekelingen.

De aanhang van Trump valt uiteen in een zeer kleine groep ‘devoten‘, en een veel grotere groep die in hem de ‘Bullshitter-in-Charge‘ zien. Die laatste groep valt vervolgens uiteen in een groep die erop gebrand is de leugenaars uit de vergelijking te halen, in de hoop dat we daarna terug kunnen keren naar een minder ambitieus, en minder kostbaar, minder verkwistend politiek programma, en aanvullend een groep die de politiek is gaan zien door de lens van ‘Netflix‘. Als theater, met Trump als acteur in de ‘Real Life Soap‘ die ‘Washington‘ voor hen is.

Die laatste groep haakt af als de economie de geest geeft. Wat echter niet betekent dat ze dan hun toevlucht zullen zoeken bij de leugenaars. Of mensen die alom worden geassocieerd met die bevoorrechte kaste binnen de maatschappij. En waar ik al veel langer stel dat de Amerikaanse economie, en bij associatie de Europese, een ‘Alles Bubbel’ is, opgeblazen met ‘Monopoly-geld‘, realiseer ik mij dat we in een licht ontvlambare wereld verkeren, met niet overdreven veel hoop op een terugkeer naar een bestuurlijke mores die dichter bij de feiten blijft, waarbij de leugenaars een schop krijgen.

In bijdragen waarin ik schrijf over de situatie in China en Rusland, of Iran, probeer ik ook duidelijk te maken waarom de leiders in die landen wél met respect worden bejegend door het overgrote gedeelte van de bevolking. Ze herkennen in Poetin en Xi, en in Rouhani, mensen die niet onfeilbaar zijn, maar die niet liegen (tegen de eigen bevolking). Die de strijd aanbinden tegen (morele) corruptie en snode plannetjes van systematische leugenaars in andere landen. En zeker als de economie niet op een hoop stort, is er voor hen geen vuiltje aan de lucht. Economische tegenwind, zeker als de feiten uitwijzen dat de leugenaars elders daarachter zitten, middels sancties, handelsoorlogen, embargo’s, tarieven, en het opstoken van binnenlandse conflicten, zal geen kentering teweeg brengen. Grootschalige surveillance in China zien de Chinezen niet als een probleem, als daardoor corrupte bestuurders, en voortvluchtige mensensmokkelaars, of (potentiële) terroristen uit de vergelijking worden gehaald.

Vooral dat laatste is omstreden in ons deel van de wereld, waar Amnesty inmiddels met een campagne is begonnen tegen Chinese kampen waar Oeigoeren massaal opgesloten zouden zitten, zonder valide reden. Puur en alleen omdat ze Moslim zijn. In hoeverre dat het product is van de leugenaars, die de regie hebben over ‘het verhaal‘, of dat er daadwerkelijk sprake is van repressie, kan ik niet overzien. Dat Oeigoeren betrokken zijn bij terreur, binnen en buiten China, is een feit. Hoe daarmee om te gaan? Zweden ziet brood in terreur als exportproduct. Nederland hield terroristen van eigen bodem ook niet tegen, maar probeert nu Irak zo gek te krijgen dat ze hen daar houden, waar er inmiddels rond de vijftigduizend in kampen zitten, waaronder liefst 300 Nederlanders. China tracht die ontwikkeling in de kiem te smoren. En ook Rusland bestrijdt hen niet alleen in Syrië, maar ook in eigen land.

Waar de leugenaars, die wanhopig de controle over het verhaal in ons deel van de wereld proberen terug te krijgen, dergelijke extremistische groeperingen vrij openlijk steunen, waardoor sinds de ‘War on Terror‘ het aantal terroristen fors is gegroeid, raken ze verstrikt in hun eigen ‘gelul‘. Dito in tal van andere dossiers. Het tragische, vanuit mijn perspectief, is dat je niet blij naar de toekomst kunt kijken, terwijl je het glas heft op de wijsheid die ons vertelt: ‘Al is de leugen nog zo snel, de waarheid achterhaalt haar wel!‘ Deze strijd is, in ons deel van de wereld, niet tussen de waarheid, en de leugen. Maar tussen de leugen en ‘Bullshit‘, en dat maakt het précair.