
"Border Czar" Tom Homan (left center) and ICE Chicago Special Agent in Charge Sean Fitzgerald (right) were part of an enhanced enforcement operation Jan. 26, 2025 in Chicago. Photo credit: U.S. Immigration and Customs Enforcement / Flickr (PD)
Trump Uiteindelijk draait autoritarisme om regeren zonder verantwoording af te leggen. Stel je nu eens voor wat mensen als Stephen Miller of Tom Homan zouden doen als ze wisten dat hun daden geen consequenties zouden hebben. Het is een angstaanjagende gedachte!
In het eerste deel van deze serie keken we naar verschillende typen Trump MAGA-aanhangers en vergeleken we ze met soortgelijke groepen en individuen in het Derde Rijk. We kwamen tot de conclusie dat ze uitstekende nazi’s zouden zijn geweest.
Dat wil niet zeggen dat ze daadwerkelijk nazi’s zijn. Het betekent alleen dat ze het soort mensen zijn dat enthousiast een regime zou steunen dat echt slechte dingen doet.
Hoe erg?
In het geval van de nazi’s waren het niet alleen maar slechte daden, maar ook onvoorstelbare wreedheden. Het zijn misschien wel de ergste misdaden tegen de menselijkheid die ooit zijn begaan.
In de VS is de uitslag nog niet bekend. Het hangt er allemaal vanaf hoe effectief de regering-Trump haar macht kan consolideren… en hoe slecht de mensen zijn die de leiding hebben over de meest wrede delen ervan.
Maar we komen zo meteen bij Stephen Miller.
Laten we eerst eens kijken hoe we hier zijn gekomen en hoe Duitsland in 1933 van een parlementaire democratie naar een totalitaire dictatuur is overgegaan.
De wegen naar autoritarisme zijn vaak vrijwel gelijk. Daarom zijn er zoveel overeenkomsten tussen het Derde Rijk en de Verenigde Staten van vandaag.
Om van democratie naar fascisme te gaan, heb je een ontevreden bevolking nodig, een gevoel van economische tegenspoed, effectieve propaganda, verzwakte instellingen, een charismatische leider die belooft de grootheid van het land te herstellen en een minderheid om de schuld te geven.
Nazi-Duitsland was een extreme versie hiervan. Begin jaren dertig voelde het land nog steeds de pijn van de nederlaag van de Eerste Wereldoorlog; het werd bijzonder hard getroffen door de Grote Depressie en hyperinflatie; de democratie was nog maar net tien jaar oud en veel mensen verlangden nog steeds naar de sterke hand van een charismatische leider – iemand die (met de hulp van bekwame propagandisten) niet alleen beloofde Duitsland zijn grootsheid te herstellen, maar de Duitsers ook vertelde dat ze een superieur volk waren. En om de overgang naar de dictatuur te vergemakkelijken, was er een eeuwenoude zondebok om alles op af te schuiven.

De huidige situatie in de VS is een ‘light’ versie hiervan. Volgens de meeste maatstaven presteert het land economisch gezien behoorlijk goed en zou het zelfs nog beter gaan als gewone Amerikanen ooit zouden beseffen dat hun problemen vooral voortkomen uit ongebreideld kapitalisme. Bovendien beschikken de Verenigde Staten over een democratie die de tand des tijds heeft doorstaan en instellingen die veel sterker zijn dan die van de Weimarrepubliek in de jaren twintig en dertig.
De maatschappelijke en demografische veranderingen die in 2008 leidden tot de verkiezing van een zwarte president, hebben de blanke meerderheid (die naar verwachting nog maar zo’n twintig jaar een echte meerderheid zal blijven) het gevoel gegeven dat zij niet langer de touwtjes in handen hebben in het land.
Daarom is een demagoog die een terugkeer naar grootsheid belooft, dat wil zeggen een tijd waarin al die ‘anderen’ hun plaats nog kenden, zeer aantrekkelijk voor tientallen miljoenen mensen, vooral als die leider kan vertrouwen op een propagandamachine die een versie van de werkelijkheid presenteert die niet op feiten is gebaseerd en die die Amerikanen gewoon juist vinden.
Ten slotte, net zoals antisemitisme eeuwenlang een vast onderdeel was van Europa voordat Adolf Hitler aan de macht kwam, kan Donald Trump bogen op een lange geschiedenis van racisme en xenofobie in de Verenigde Staten. Het was voor beiden gemakkelijk om groepen mensen te identificeren om alles op af te schuiven.
En hier zijn we dan.
De overeenkomsten houden niet op bij Trumps tweede presidentschap en zijn partij die de controle heeft over beide Kamers van het Congres. Sterker nog, dat is het moment waarop de reis naar autoritarisme echt begint.
In Hitlers geval was de laatste stap naar een dictatuur vrij kort. Hij verleende zichzelf noodbevoegdheden en riep zichzelf binnen 18 maanden uit tot Führer. Toen de nazi’s de volledige macht hadden, begonnen ze aan hun terreurbewind. Met behulp van intimidatie en geweld schakelden ze snel elke politieke oppositie uit, d.w.z. communisten en socialisten (wat u alles zou moeten vertellen wat u moet weten over de positie van de nazi’s op het politieke spectrum).
De meeste Duitsers steunden Hitler echter ook enthousiast vanwege zijn vroege successen. De economie verbeterde, hij intimideerde andere Europese landen door openlijk het Verdrag van Versailles te schenden, en Duitsland herwon zijn internationale status door de Olympische Spelen van 1936 te organiseren en een indrukwekkende show neer te zetten (gefilmd in betoverend zwart-wit door de getalenteerde documentairemaakster Leni Riefenstahl).
Hitler herbouwde ook het leger en herwon grondgebied dat na de Eerste Wereldoorlog verloren was gegaan.
Met andere woorden: de Duitsers hadden het gevoel dat hij hun land weer groot maakte .
Uiteraard deden de nazi’s dit ten koste van ‘ondermensen’, dat wil zeggen ‘niet-Ariërs’, en de ergste handlangers van Hitler, deels openlijk en deels achter de schermen, streefden een geheel andere agenda na.
En dat brengt ons, op een indirecte maar belangrijke manier, bij het onderwerp van het hoofdredactioneel artikel van vandaag: de breinen achter Donald Trump.
Autoritarisme kan vele vormen aannemen, waarvan sommige relatief onschuldig zijn.
Hongarije opereert bijvoorbeeld in een systeem dat bekendstaat als ‘competitief autoritarisme’. Dat betekent dat er verkiezingen worden gehouden en oppositiepartijen bestaan, maar dat de regerende regering massaal haar stempel drukt op de weegschaal door de controle over het rechtssysteem, de media, de universiteiten, culturele instellingen, enzovoort, over te nemen.
Als je hebt opgelet, klinkt dit je vast bekend in de oren, aangezien dit allemaal momenteel in de VS gebeurt. Het land beweegt zich razendsnel richting een “competitieve autoritaire” staat.
In Hongarije bestaat er geen twijfel over dat Victor Orbán een autoritaire leider is. Zijn motivatie ligt echter niet zozeer in sociopathische wreedheid, maar vooral in zijn streven om aan de macht te blijven, een rechtse regering te leiden en geld in de zakken van zijn aanhangers te pompen.
Sterker nog, hij is zo “goedaardig” autoritair dat Hongarije in de Europese Unie mag blijven (wat waarschijnlijk een vergissing is). Bovendien is zijn land klein en tamelijk onbeduidend, dus zelfs als hij ambities had voor grotere onheil, heeft hij niet de middelen om die uit te voeren.
De ambitie van de nazi’s was echter om de wereld over te nemen en degenen die zij als ondermensen beschouwden, uit te roeien en tot slaaf te maken. En ze beschikten over de middelen om beide doelen te bereiken.
Met andere woorden: er is een breed scala aan autoritaire regimes, en het huidige Hongarije en het Derde Rijk bevinden zich aan de uiteinden van dat spectrum.
En dat brengt ons bij de centrale vraag voor de wereldpolitiek in de komende jaren: waar zal de VS terechtkomen op dat continuüm?
Gezien het pure vermogen om wreedheden te begaan, is het vooruitzicht van een autoritaire Verenigde Staten angstaanjagend. Deze zal de Sovjet-Unie uit de Koude Oorlog en het huidige China vervangen als de machtigste autoritaire staten in de menselijke geschiedenis.
Het enige dat in het voordeel zou werken van pro-democratische (met een kleine “D”) krachten in de VS is dat de omstreden instellingen van het land vrij stevig verankerd zijn, en dat de regering misschien niet snel genoeg kan handelen vóór de tussentijdse verkiezingen, wanneer het politieke landschap in de VS een grote verschuiving zou kunnen ondergaan.
Maar hoe zit het met motivatie en kwade wil?
Dat hangt ervan af wie de beslissingen neemt.
Uiteindelijk draait autoritarisme om een gebrek aan verantwoording, en dat is precies wat mensen zoals Donald Trump of Elon Musk nastreven. Ze willen niet dat iemand hen vertelt wat ze moeten doen.
Terwijl de leiders van functionerende democratieën verantwoording moeten afleggen aan kiezers en gelijkwaardige overheidsinstanties, worden autoritaire regimes, afhankelijk van hun positie op de schaal van het politieke spectrum, minder beperkt door de publieke opinie en de rechtsstaat of helemaal niet.
Voor iemand als Orbán zijn die dingen (en de officiële goedkeuring van de Europese Unie) nog steeds van belang, wat betekent dat hij niet betrapt kan worden op iets heel ergs.
Hitler en de nazi’s hadden daar geen last van.
Ze wisten dat de instellingen binnen de grenzen van Duitsland geen enkele macht meer hadden om hen tegen te houden. Om hun volledige macht te behouden, hoefden ze alleen maar een revolutie te voorkomen (en, zoals later bleek, hoefden ze daarbij niet de hele wereld in de weg te zitten).
Dit alles roept de vraag op: wat zouden Amerikaanse leiders, vanaf Trump tot en met de rest, doen als ze wisten dat niemand keek en dat hun daden geen consequenties zouden ondervinden?
Het antwoord laat zien dat de president hier niet echt het probleem is (en we komen daar in het derde deel van deze serie op terug). Trump zou zichzelf alleen maar verrijken, wat, op de schaal waar we het over hebben, vrij onschuldig is.
Als je de lange lijst van nazimisdaden doorneemt, zijn de plundering van eigendommen van rijke mensen die hij deporteert en het afpakken van de gouden tanden van vermoorde niet-Ariërs waarschijnlijk de meest aantrekkelijke voor Trump.
Musk zou waarschijnlijk het meest geïnteresseerd zijn in eugenetica -experimenten en andere maatregelen om de zuiverheid van het blanke ras te behouden en het geboortecijfer te verhogen onder degenen die hij waardig acht.
Elon Musk really doesn’t like that women have access to birth control and abortions. pic.twitter.com/T4NnYs1VYS
— Paris Marx (@parismarx) April 19, 2023
Maar denk eens aan Stephen Miller of Tom Homan. Wat zouden die kerels doen als ze wisten dat ze overal mee weg konden komen ?
Het was iets heel ergs.
Hen over immigranten horen praten is als nazi’s over Joden horen praten. We twijfelen er niet aan dat mensen van kleur die vanuit de rest van de wereld naar de Verenigde Staten komen om hun levensomstandigheden te verbeteren, voor hen “ondermensen” zijn.
Wij zijn ervan overtuigd dat Miller en Homan perfect zouden passen als ze in een SS-uniform zouden passen of in een planningscomité voor vernietigingskampen en de ‘Endlösung’.
Ze lijken allebei bijna gestoord als ze praten over hoe ze immigranten willen straffen voor het feit dat ze het lef hebben gehad om een beter leven te zoeken in de VS.
Zelfs binnen de beperkingen van het huidige systeem betekent dit dat gemaskerde criminelen opdracht krijgen om criminelen in het volle daglicht te ontvoeren ,
dat ze een eerlijk proces wordt ontzegd ,
dat ze worden opgesloten op afgelegen en soms onbekende locaties ,
dat moeders van in de VS geboren kinderen met kanker worden gedeporteerd ,
dat gerechtelijke bevelen worden genegeerd
En dat gedocumenteerde inwoners van de VS worden gestuurd naar buitenlandse concentratiekampen voor de “misdaad” van het uiten van meningen waar Miller en Homan bezwaar tegen hebben.
Stel je nu eens voor wat mensen als Miller en Homan zouden doen als er geen regels waren, zoals in Nazi-Duitsland nadat Hitler de macht had geconsolideerd.
Het is een enge gedachte.
De meeste Amerikanen geloven dat de wreedheden die in het Derde Rijk zijn begaan, nooit in hun land zouden kunnen gebeuren. Wij geloven dat dat wel degelijk zou kunnen… als het aan mensen als Miller en Homan ligt.