2021 is al begonnen op de meest surrealistische en dramatische manieren. Zodra we in afzondering het verstrijken van een moeilijk jaar hadden gevierd, keken we toe hoe Flintstonian Trumpesters de Capitol Hill in Washington bestormden. Hoewel dit theater van het absurde ongetwijfeld zorgwekkend was, was het verre van een staatsgreep, want wat alleen kan worden omschreven als gevaarlijke idioten, onthulde de onnadenkendheid van geweld.
Terwijl de aandacht in de onmiddellijke nasleep steevast uitging naar de roekeloze woorden van de binnenkort vertrokken president, vond er nog een gedenkwaardige ontwikkeling plaats, die effectief werd toegejuicht door bijna iedereen die tegen het Trumpisme en zijn groep van cos-play-volgers was. Besloten om gezamenlijk op te treden om de democratie en misschien de wereld van zichzelf te redden, dus besloten alle grote technologische reuzen samen op te treden en de president van de “vrije wereld” van hun platforms te verbannen.
Laten we ons geen illusies maken dat deze daad een diep symbolisch moment vertegenwoordigt in de geschiedenis van mondiale politieke aangelegenheden. Politieke macht is tenslotte uiteindelijk het vermogen om de circulatie van ervaren vrijheden te reguleren en te controleren. Dit omvat vooral de vrije circulatie van taal, ideeën en de communicatie van gedachten.
Ik twijfel er niet aan dat Trump gevaarlijk is en zich fascistisch heeft gedragen, voortdurend verdeeldheid en rassenhaat heeft aangewakkerd. Ik ben me ook terdege bewust van de gevaren van taal en de noodzaak om het hoofd te bieden aan hatelijke taal.
Maar we kunnen niet onderschatten wat er de afgelopen dagen is gebeurd. Het is de moeite waard eraan te herinneren dat Trump in feite werd gemaakt door deze technologiebedrijven die hem het massale verdeeldheid zaaiende publiek gaven waarnaar hij zo verlangde. Hij beheerste ook als geen ander het spektakel van afleiding dat ze toelieten, en liet daarbij zien hoe sociale media daadwerkelijk medeplichtig kunnen zijn aan de infantilisering van het politieke discours. Dit heeft geleid tot een gebrek aan nuance en een simpele waardering dat het prima en inderdaad gezond is om het echt oneens te zijn en deel te nemen aan het conflict van ideeën, in plaats van terug te vallen op de mentaliteit van een belegering.
Dat elk technologiebedrijf zou kunnen samenwerken om de president van de Verenigde Staten effectief te blokkeren, hoe gevaarlijk hij ook is geworden (of altijd was), is niet iets om lichtvaardig op te vatten. Echte macht ligt tegenwoordig niet bij politici of de banken, maar bij deze nieuwe media en big data-organisaties die de leefomstandigheden op aarde fundamenteel hebben veranderd. Ik waardeer dat technologie altijd bij ons is geweest. Maar vandaag is het anders. Technologie is een nieuwe religie geworden, de ongemiddelde kracht die belooft ons van onszelf te redden. De pandemie bood deze bedrijven al zo’n gedenkwaardige mogelijkheid om de geleefde realiteit van het leven op deze planeet te veranderen.
Dit gaat niet alleen over deelname aan de debatten over “vrijheid van meningsuiting”, die ook medeplichtig zijn geweest aan het creëren van zeer beperkende verhalen met ons of tegen ons. Het is om diepere vragen te stellen over wie uiteindelijk beslist en wie de macht heeft om effectief te zeggen dat iemand geen nut heeft. Want laten we ook duidelijk zijn, Trump was zowel nuttig als volledig wegwerpbaar voor deze bedrijven, die zullen blijven profiteren van divisies.
Er zijn weliswaar oproepen geweest van zowel een aantal bezorgde kritische wetenschappers als zelfs van rechtse conservatoren om meer controle en regulering te bewerkstelligen over het gedrag van deze entiteiten. Terwijl degenen aan de rechterkant de uitdaging zien om de bedrijven terug te brengen in de nationale kudde, hebben de radicalen meer regelgevende macht geëist over zowel hun winstgevendheid, hun status als particuliere entiteiten, en ook om meer zeggenschap te hebben over de ethische aard van hun inhoud. Dit laatste is meer een verlengstuk van de culturele oorlogen en de strijd om toegestane meningsuiting.
Geen van deze heeft echter te maken met het feit dat deze platforms uiteindelijk het politieke landschap van onze tijd echt hebben getransformeerd tot de dominante actoren die vorm geven aan het gedrag van het leven, zijn ontologische en epistemologische claims, zijn technologische visies en zijn nieuwe metafysische oriëntaties. En geen van hen behandelt daarom diepere filosofische vragen over de verbanden tussen leven, technologie en theologie, inclusief hoe we ons volledig hebben overgegeven aan het idee dat het juiste gebruik van technologie (inclusief de ethische regulering van het denken zelf) in staat is om de wereld van zijn kwaad.
Twitter is hier opmerkelijk geworden als een formidabel openbaar forum op zich, wat heeft geleid tot infantilisering, hypermoralisatie, vereenvoudiging en verstikking van de politieke verbeelding. Na een aantal jaren op het podium te hebben gestaan, besloot ik een week voor de verbanning van Trumps te vertrekken. Ik was gaan beseffen hoe het effectief bestaat voor zijn eigen doel, met veel van zijn venijnige inhoud over wat anderen op zijn eigen terrein hadden gezegd – vaak om hun provocaties te bespotten en publiekelijk te beschamen. Drama’s over genoemde getwete drama’s, heksenjachten van vijftig karakters door acteurs die de vrijheid eisen om allemaal hetzelfde te denken, moraliteit afgezien van wat onthuld wordt, is de luxe en het voorrecht van verspilde tijd.
Twitter was niet alleen een zichzelf in stand houdende bewegingsmachine geworden waarvan het enige doel zijn eigen activiteit was. Hoewel het de onverdraagzame politiek van identair rechts heeft aangemoedigd, heeft het ook geresulteerd in een opmerkelijke ineenstorting tussen radicaal en religieus door een nieuwe stam van moreel bepaalde priesters aan de linkerkant, die vermoeide modernistische termen aanriepen (we hadden gehoopt dat studenten van Nietzsche lang geleden geregeld) zoals “progressief”, “rationeel” en “reactionair” zijn een parodie op voorspelbaarheid geworden.
Gewoon weer een persoonlijke observatie, elke keer dat ik een aanhoudende kritiek op technologie op sociale mediaplatforms heb geschreven, heeft het de neiging om gedurende ongeveer 1 uur aanzienlijke interactie te krijgen en op de een of andere manier op magische wijze van een klif te vallen. Ik denk dat de algoritmen deze interventies als minder belangrijk beschouwen of op zijn minst minder uithoudingsvermogen hebben dan afbeeldingen van katten! Maar nogmaals, in een tijd waarin niets zeker is, gaat het er misschien ook om dat iedereen het gevoel heeft dat ze op het punt staan een samenzweerderige mep te worden!
Zoals velen slaakte ik weliswaar een zucht van verlichting, wetende dat er niet nog vier jaar Trump-voorzitterschap zal zijn. Maar de politieke oplossing voor het omgaan met de gevaarlijke verdeeldheid waarmee de planeet nu wordt geconfronteerd, is zeker niet om meer regelgevende macht te geven aan ondemocratische, naamloze en gezichtsloze entiteiten, die al de belangrijkste machtsmakelaars in de wereldpolitiek zijn geworden en zoals alle goede studenten van de politiek, zij hebben geleerd dat soevereine macht begint met één opmerkelijke beslissing: het recht om te verbieden.