Het gerapporteerde bevel van president Donald Trump om bijna 10.000 Amerikaanse troepen uit bases in Duitsland terug te trekken, heeft tot ongerustheid geleid over de toekomst van de NAVO, de transatlantische relatie en de Europese veiligheid. De meest belachelijke reactie kwam van Amerikaanse en Europese veiligheidsfunctionarissen die de verhuizing een ‘geschenk aan Poetin’ noemden .
Alle media-opwinding is gezond en woede betekent weinig. Trumps opname van troepen is geen geschenk aan Rusland. Het is eerder een uiting van scheuring en een driftbui door Trump, met weinig beoogd strategisch gevolg.
Om te beginnen werd het nieuws over het terugtrekken van Amerikaanse troepen uit Duitsland – ongeveer een derde van het huidige totaal van 35.000 – niet officieel aangekondigd door het Witte Huis en het Pentagon. Het werd voor het eerst gerapporteerd op 5 juni door de Wall Street Journal toegeschreven aan administratieve bronnen. Het heeft met andere woorden het kenmerk van een lek met een politieke of persoonlijke agenda. Dat suggereert dat het ‘nieuws’ afkomstig was van president Trump en zijn kliek, waaronder de ondeugende voormalige Amerikaanse ambassadeur in Duitsland, Richard Grenell.
Het is ongelofelijk dat noch het Pentagon, noch de Duitse regering officieel werden geïnformeerd over wat een enorme troepenbeweging zou zijn, aangezien er sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog Amerikaanse troepen in Duitsland zijn gestationeerd. Het land herbergt de grootste Amerikaanse bases in Europa. Het is daarom een hoeksteen van de NAVO-alliantie.
Het gebrek aan formele communicatie geeft aan dat de beweerde orde van Trump meer gemotiveerd was door piqué en gretigheid dan een strategische verschuiving betekende van de Amerikaanse strijdkrachten weg van Europa, of, zoals de president zelf al meerdere keren heeft gedreigd, om weg te lopen van de NAVO. Het laatste idee dat Trump aanbeveelt in zijn obsessie om de Europese militaire begrotingen te drukken, is niets anders dan bombast en bluf, gezien het structurele belang van de NAVO voor de Amerikaanse machtsprojectie. Door transacties geobsedeerd door geld begrijpt Trump waarschijnlijk niet eens het strategische beeld van hoe de NAVO en Duitsland een essentiële Europese brug vormen voor het VS-imperialisme.
Ten tweede laat het record van Trump zien dat hij alleen maar praat en geen actie onderneemt als het gaat om het verwijderen van troepen. Hij maakte grote ophef over Amerikaanse soldaten die uit Syrië en Afghanistan naar huis kwamen, maar bijna een jaar na die beloften waren er geen waarneembare nadelen.
Zelfs als er een geloofwaardig plan was om Amerikaanse troepen uit Duitsland te halen, betekent dat niet dat Amerikaanse troepen hun voetafdruk in heel Europa verkleinen. Onder Trump is er een voortdurende opbouw van Amerikaanse troepen in de Baltische staten met meer nadruk op de roterende aanwezigheid van brigades. Zijn gezanten in Europa hebben ook het idee om Amerikaanse troepen van Duitsland naar Polen te verplaatsen, bengeld. Gezien de russofobe politiek van Polen en de Baltische staten, zou de ogenschijnlijke terugtrekking van de troepen uit Duitsland nauwelijks een “geschenk” aan Rusland zijn.
Dus wat is er aan de hand?
Trump lijkt een stunt te geven aan de Duitse bondskanselier Angela Merkel en aan zijn eigen chefs van het Pentagon.
Verschillende rapporten geven aan dat Trump woedend was over het besluit van Merkel om een G7-top over te slaan die later deze maand door de Amerikaanse president in Washington wordt georganiseerd. Haar besluit dat vorige week werd gemeld, zou zijn genomen in het licht van de bezorgdheid over het coronavirus en ook vanwege Merkel’s twijfels over het eerdere bevel van Trump om Amerikaanse financiering van de Wereldgezondheidsorganisatie te trekken. Een paar dagen na Merkels gemelde terughoudendheid om de G7-top bij te wonen, meldde de WSJ vervolgens het nieuws van het uittrekkingsplan van Trump uit Duitsland. Het gevoel van vergelding werd nog versterkt door het verbazingwekkende feit dat Berlijn niet van tevoren was geraadpleegd of geïnformeerd. Dat suggereert dat het de bedoeling was om Berlijn zoveel mogelijk te kleineren.
Het tweede front van de boosaardigheid van Trump betreft het Pentagon. Zoals Associated Press deze week meldde, zijn de betrekkingen van de president met zijn militaire leiders bijna “breekpunt”. De bitterheid is te wijten aan de terugdringing door huidige en voormalige Pentagon-functionarissen over de dreigementen van Trump om het leger in te zetten om massaprotesten tegen politiegeweld en de moord op de Afro-Amerikaanse man George Floyd vorige maand in Minneapolis tegen te gaan.
Minister van Defensie Mark Esper en voorzitter van de gezamenlijke stafchefs Mark Milley hebben allebei gereageerd op de oproep van de president om gevechtstroepen naar de straten van de hoofdstad en andere steden te sturen om de protesten te onderdrukken. Trump is naar verluidt bezig geweest met het ‘schreeuwen van wedstrijden’ met zijn hoge militaire functionarissen over hun weigering om troepen in grote aantallen in te zetten. De terughoudendheid van het Pentagon is ongetwijfeld ingegeven door de vrees dat een dergelijke beweging een toch al volatiele situatie zou kunnen aanwakkeren en een massale opstand zou kunnen veroorzaken.
Kennen de beruchte dunne huid en het onverzadigbare ego van Trump, de waargenomen afwijzing door Merkel tijdens de voorgestelde G7-top, gevolgd door het Pentagon-koper dat zijn binnenlandse uitvoerende machtsdisplay een schouder aan schouder gaf, die het gecombineerde effect had van het haastige lek van Trump over het weghalen van Amerikaanse troepen van Duitsland. De zet gaat er dus allemaal om dat Trump de Amerikaanse vazal probeert te rangschikken en de Amerikaanse generaals in de ogen prikt.
Het valt te betwijfelen of de kniebeweging een beoogde strategische betekenis heeft. Het is zeker geen “geschenk” aan Rusland, zoals sommige Trump-tegenstanders hebben gehyperventileerd.
Kijk maar naar de intensivering van de strijd tegen sancties onder Trump tegen Rusland over het Nord Stream 2 aardgasproject, en de aanhoudende door de VS geleide NAVO-opbouw tegen Moskou. De nieuwste strubbeling over Trump die naar verluidt troepen uit Duitsland zou halen, is slechts reactionaire wielen-binnen-wielen van een grotere en systematisch vijandige Amerikaanse houding tegenover Rusland.