Uitleg: Pedofiel Marc Dutroux en de horrorzaak die een verdeeld België verenigde

Afgelopen zondag kwamen 400 Belgen bijeen in de straten van Brussel op wat zij de Zwarte Mars noemden – om te protesteren tegen de mogelijke vroege vrijlating uit de gevangenis van pedofiel en kindermoordenaar Marc Dutroux.

De demonstratie was een vage echo van de Witte Mars toen op dezelfde datum in 1996 tussen 275.000 en 350.000 (schattingen variëren) mensen de straat op gingen na de arrestatie van Dutroux om zijn slachtoffers te eren, in wat veruit het grootste protest in de Belgische geschiedenis was.

Acht jaar later, in 2004, werd Dutroux veroordeeld tot levenslang in de gevangenis voor de ontvoering en verkrachting van zes meisjes – in de leeftijd van acht jaar – in 1995 en 1996, en de dood van twee van hen, die hij levend begraven had.

Nog twee stierven toen ze uithongerden in de geïmproviseerde cel die Dutroux in zijn kelder had gebouwd nadat hij vier maanden naar de gevangenis was gestuurd voor diefstal en hen daar achterliet. Zijn toenmalige vrouw, lerares basisschool Michelle Martin, had de opdracht gekregen hen voedsel en water te geven, maar slaagde daar niet in.

Deze meisjes leefden nog toen de politie het huis van Dutroux doorzocht. Officieren hoorden wat zij beschreven als het geschreeuw van kinderen, maar deze werden afgedaan als afkomstig van buiten het huis en niet onderzocht.

De laatste twee slachtoffers werden levend gevonden in dezelfde ondergrondse kamer na de arrestatie van Dutroux.

De organisatoren van de Witte Mars van 1996 riepen ook op tot hervorming van het Belgische reclasseringssysteem en vroegen de wetgevers ervoor te zorgen dat degenen die veroordeeld zijn voor misdaden zoals die van Dutroux nooit in aanmerking komen voor vervroegde vrijlating.

Dutroux was voorwaardelijk vrijgelaten ten tijde van zijn misdaden in 1995 en 1996, nadat hij in 1989 was veroordeeld voor vijf tellingen van kinderverkrachting en drie jaar gevangenisstraf van 13 jaar kreeg voordat hij vroegtijdig werd vrijgelaten voor goed gedrag.

De misdaden van Dutroux getraumatiseerd en – in wat voor België zeldzaam is – de natie verenigden en het vertrouwen van het publiek in het rechtssysteem vernietigden. De zaak wordt in het land algemeen beschreven als het ergste wat er sinds de Tweede Wereldoorlog mee is gebeurd. Meer dan een derde van de Belgen met de achternaam Dutroux heeft verzocht om het tussen 1996 en 1998 te veranderen.

Nu zullen op maandag (28 oktober) drie rechters een beslissing nemen – die unaniem moet zijn – of Dutroux in aanmerking komt voor voorwaardelijke vervroegde vrijlating.

Om dit toe te kennen, zou Dutroux moeten aantonen dat hij in staat zou zijn zich opnieuw in de samenleving te integreren, bevestigen dat hij geen contact zou opnemen met de families van zijn slachtoffers en dat hij niet geacht wordt waarschijnlijk verdere misdaden te plegen.

Marc Dutroux : 💬 « Le fait massif dans ce dossier, c’est qu’il est détenu de 23 ans. (…) C’est une peine exhorbitante ! »
Bruno Dayez, son avocat, s’exprime dans #CàVous ⬇ pic.twitter.com/Rs8QwCKB7X

— C à vous (@cavousf5) October 23, 2019

De misdaden

De advocaat van Dutroux, Bruno Dayez, noemde deze week zijn zin “exorbitant”. Weinigen in België die zich de zomer van 1995 herinneren, zijn het waarschijnlijk eens.

De gezichten van Julie Lejeune en Melissa Russo, acht jaar oude schoolvrienden die op 24 juni verdwenen na een wandeling in een buitenwijk van Luik, achtervolgden het land, glimlachend vanuit autoruiten en lantaarnpalen in een campagne met affiches en folders georganiseerd door de ouders van de meisjes.

Julie en Melissa waren ontvoerd door Dutroux, een werkloze elektricien, en naar zijn huis in de stad Charleroi gebracht, waar ze gevangen zaten in de kerker die hij had gebouwd. Dutroux heeft beide meisjes herhaaldelijk verkracht en pornografische video’s gemaakt van het misbruik.

Twee maanden later in de kuststad Oostende, op 23 augustus, ontvoerden Dutroux en zijn medeplichtige Michel Lelièvre twee tienermeisjes, An Marchal en Eefje Lambrecks, beste vrienden die op vakantie waren en op weg naar huis na een avondje uit in een club.

Na een maand gevangen te zijn gehouden in een slaapkamer in hetzelfde huis als Julie en Melissa, werden de twee levend begraven door Dutroux en een andere medeplichtige, Bernard Weinstein.

In november ontmoette Weinstein hetzelfde lot. Hij werd door de politie gezocht in verband met een gestolen busje en Dutroux besloot hem te vermoorden om te voorkomen dat hij in een onderzoek werd vastgehouden. De volgende maand werd Dutroux gearresteerd voor dezelfde diefstal en kreeg hij een gevangenisstraf van vier maanden.

Het was in deze periode dat Julie en Melissa stierven nadat Martin beweerde dat ze te bang was om naar de kerker te gaan om hen te voeden zoals opgedragen. Dutroux begroef hun lichamen in de tuin van een huis dat hij bezat in het dorp Sars-la-Buissière.

In mei 1996 ontvoerden Dutroux en Lelièvre de 12-jarige Sabine Dardenne terwijl ze met haar fiets naar school reed in de zuidwestelijke stad Doornik, nabij de Franse grens. Sabine werd vier maanden vastgehouden in de kerker van Dutroux, waar ook zij werd uitgehongerd en herhaaldelijk verkracht.

In augustus werd ze vergezeld door de 14-jarige Laetitia Delhez, die werd gekidnapt door Dutroux en Lelièvre terwijl ze naar huis liep vanuit haar plaatselijke zwembad in de zuidelijke stad Bertrix.

Vier dagen later werden Dutroux, Martin en Lelièvre gearresteerd. Een ooggetuige van de ontvoering van Laetitia had de kentekenplaat van het busje van Dutroux aan de politie kunnen geven.

Twee dagen later bekende Dutroux en Lelièvre, en Dutroux leidde de politie naar zijn geïmproviseerde kerker, waar Sabine en Laetitia levend werden gevonden. Twee dagen daarna werden de lichamen van Julie en Melissa en Weinstein opgegraven, en 17 dagen later, die van An en Eefje.

Het onderzoek

De behandeling van Dutroux’s zaak door onderzoekers, vol met fouten en vergissingen, werd door Belgen gezien als een belediging voor letsel en aanleiding tot schreeuwen van corruptie.

Hoewel hij een veroordeelde pedofiel op voorwaardelijke vrijlating was en een verdachte in de verdwijning van Julie en Melissa, heeft de politie het huis van Dutroux vijf maanden na hun ontvoering niet doorzocht. Toen ze dat deden, konden ze de meisjes niet vinden nadat ze ervoor hadden gekozen de kreten die ze hoorden niet te onderzoeken.

Dutroux ontsnapte aan de voogdij tijdens een reis naar een gerechtelijke verschijning in 1998. Hij werd snel heroverd, maar de politiechef, minister van Binnenlandse Zaken en minister van Binnenlandse Zaken namen ontslag na het incident. De advocaten van Dutroux hadden destijds gepleit voor zijn vrijlating en zeiden dat de tijd dat hij zonder proces was vastgehouden, nadat hij in 1996 was gearresteerd, een schending van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens was. Hij werd vervolgens veroordeeld voor zijn ontsnappingspoging, die dit bod dwarsboomde.

In oktober 1996 werd de rechter-commissaris, Jean-Marc Connerotte, uit de zaak ontslagen nadat hij een inzamelingsactie voor de families van de slachtoffers bijwoonde. Connerotte werd gezien als een nationale held nadat hij Dutroux arresteerde en zijn laatste twee slachtoffers bevrijdde en zijn ontslag wekte enorme publieke woede.

Een half miljoen Belgen namen deel aan sit-ins, stakingen en rellen in de drie daaropvolgende dagen. De Witte Mars, een vreedzame demonstratie waarbij mensen wit droegen en in stilte bloemen en ballonnen droegen, was het hoogtepunt van deze protesten.

Er was melding gemaakt van waarnemingen van de acht jaar oude Melissa Russo na de datum van haar ontvoering in verschillende nachtclubs. Deze werden nooit opgevolgd door de politie, die beweerde dat Dutroux een eenzame pedofiel was, in plaats van iemand die jonge meisjes leverde aan een netwerk van mannen, zoals hij beweerde tijdens zijn proces.

De ouders van Melissa, en veel Belgen met hen, geloofden hem, en dat andere mensen toegang hadden tot hun dochter en haar vriend Julie, en dat het verzuim om dit te onderzoeken erop wees dat een bredere pedofiele ring werd bedekt met politieagenten en leden van de vestiging van het land.

Julie’s vader Jean-Denis Lejeune sprak ook over zijn gebrek aan vertrouwen in het onderzoek nadat bleek dat video in beslag was genomen vanuit het huis van Dutroux tijdens het eerste bezoek van de politie, terwijl Julie en Melissa nog in de kelder leefden, dat hij hun cel aan het bouwen was, werd niet bekeken door opsporingsambtenaren.

De rechtszaak

Dutroux, die weigerde dat hij tijdens zijn proces werd gefotografeerd, en sprak vanuit een beschermende glazen doos, ontkende alle aanklachten. Hij beweerde een kleine speler te zijn in een pedofiele ring van de Belgische elite en dat hij was geholpen bij de ontvoering van de meisjes door de politie.

Dutroux noemde de machtige Belgische zakenman Michel Nihoul als zijn link naar deze vermeende onderneming voor kinderhandel en Nihoul was een van de 13 mensen die in de zaak werden aangeklaagd wegens ontvoering, verkrachting, samenzwering en drugsdelicten. Nihoul, die in een kranteninterview zichzelf ‘het monster van België’ noemde, verklaarde ook dat hij ‘informatie had over belangrijke mensen in België die de regering ten val konden brengen’.

Hij werd alleen veroordeeld op beschuldiging van drugshandel en criminele samenzwering, veroordeeld tot vijf jaar en na twee jaar vrijgelaten. Nihoul stierf deze week, op woensdag 23 oktober, op 78-jarige leeftijd, nadat hij een aantal maanden aan gezondheidsproblemen had geleden. Er is nooit bewijs gevonden voor een bredere pedofiele ring.

Dutroux werd in de rechtbank geconfronteerd met zijn jongste slachtoffer, Sabine, die 12 was ten tijde van haar ontvoering. Ze was gedrogeerd, ontdaan en had een ketting om haar nek. Toen ze Dutroux vroeg waarom hij haar niet had vermoord, antwoordde hij koel: “Het was nooit mijn bedoeling haar op enigerlei wijze schade toe te brengen,” en beweerde dat hij haar had gered van “een slechte hoofdman”.

Bij het horen van Sabine’s beschrijvingen van wat Dutroux haar had onderworpen, stortte de vader van een van zijn slachtoffers, Pol Marchal, in de rechtszaal in en moest naar het ziekenhuis worden gebracht.

De voorwaardelijke hoorzittingen

In augustus 2012 kreeg de ex-vrouw en medeplichtige Michelle Martin van Dutroux 16 jaar voorwaardelijke vrijlating in haar 30-jarige straf, een actie die werd ondernomen door protesten. Duizenden marcheerden opnieuw en riepen op tot hervorming van het Belgische rechtssysteem en doodskisten met de naam Martin werden in brand gestoken.

De demonstratie werd georganiseerd door Jean-Denis Lejeune, de vader van Melissa, en werd bijgewoond door een van zijn twee overlevende slachtoffers, Laetitia Delhez, die opriep tot meer aandacht voor slachtoffers in voorwaardelijke beslissingen. Pol Marchal riep ook op tot de betrokkenheid van slachtoffers en hun families in het proces.

Dutroux’s andere medeplichtige Michel Lelièvre, die schuldig werd bevonden aan ontvoering maar niet aan verkrachting of moord, kreeg vorige maand voorwaardelijke vrijlating na 23 jaar van zijn 25-jarige straf. Hij heeft zes maanden de tijd gekregen om een ​​woning te beveiligen en zal worden vrijgelaten als hij succesvol is.

Jean Lambrecks was aanwezig bij de hoorzitting en vertelde de Belgische televisiezender RTBF: “We hebben nooit antwoorden op onze vragen gehad. Wat is er gebeurd met de meisjes, waar zijn ze ontvoerd, hoe en op wiens verzoek? Er zijn veel nummers, maar heel weinig concrete antwoorden . Antwoorden van de heer Lelièvre. “

Vorig jaar schreef de advocaat van Dutroux aan de families van zijn slachtoffers en bood hen antwoorden op deze vragen en de mogelijkheid om “hun wonden te genezen”. Dit aanbod werd afgewezen door de families, die het een cynische zet van Dutroux noemden om zijn vroege vrijlating veilig te stellen. Lambrecks, afkomstig uit Nederlandstalig Vlaanderen, wees erop dat de brief in het Frans was geschreven en niet eens vertaald, en noemde het een publiciteitsstunt. An’s vader Pol Marchal vertelde de Belgische tv: “Na 23 jaar is het tijd dat dit circus gewoon stopt.”

Jean-Denis Lejeune, Julie’s vader, hoorde over de brief op de verjaardag van de begrafenis van zijn dochter en noemde het “mentale marteling”.

Dutroux vroeg voor het laatst om voorwaardelijke vrijlating in 2013. Zijn verzoek werd afgewezen op grond van het feit dat hij niet zou kunnen re-integreren in de Belgische samenleving.

Zijn moeder, Jeannine Dutroux, vertelde de Belgische krant Le Soir in een interview dat uren voor de hoorzitting werd gepubliceerd dat ze geloofde dat hij opnieuw zou beledigen als hij werd vrijgelaten. “Ik weet zeker dat hij opnieuw zal beginnen,” zei ze. “Marc is niet klaar om te worden vrijgelaten, omdat hij nog steeds de verantwoordelijkheid wil toeschrijven aan anderen.”