Er is plotselinge haast door landen voor eilandvastgoed. Een deel van deze ‘eilandkoorts’ wordt veroorzaakt door wereldwijde klimaatverandering. Sommige landen zijn op zoek naar strategische voordelen in een nieuwe geopolitieke orde, waar de Amerikaanse invloed drastisch is verdwenen.
Terwijl Donald Trump de wereld schokte door toe te geven dat hij het leuk vindt om ’s werelds grootste eiland, Groenland, uit Denemarken te kopen, ongeacht het feit dat het niet te koop is, vinden er andere eilandbewegingen plaats in het Midden-Oosten, Indische Oceaan, Zuid Pacific en elders. Wat de obsessie van Trump uniek maakt, is dat Trump lijkt te denken dat een eiland als Groenland dat onder druk staat van de opwarming van de aarde, primair is voor een vijandig overnamebod. Hoewel dat een bedrijfsstrategie kan zijn in Trump’s moordende wereld van luxe onroerend goed, is het niet acceptabel in de wereld van diplomatie en internationale betrekkingen.
Wanneer een hotel in Manhattan wordt verkocht, omvat de koopovereenkomst niet alle inzittenden van het hotel. De bevolking van Groenland is 57.000, van wie 88 procent afkomstig is uit Inuit. Er is weinig kans dat de Inuit-burgers van Groenland deel willen uitmaken van een land waarvan de president herhaaldelijk een Amerikaanse senator ‘Pocahontas’ noemt en de verdragsrechten van inheemse Amerikaanse stammennaties in diskrediet brengt. Evenmin zouden de Inuit, evenals de etnische Deense minderheid, hun eersteklas nationale gezondheidszorg willen opofferen voor een van de ergste in de geïndustrialiseerde wereld.
Een ander strategisch eiland, Socotra, dat aan een belangrijk scheepvaartkanaal in de Golf van Aden ligt, is momenteel een zeer omstreden prijs tussen de Verenigde Arabische Emiraten, de internationaal erkende regering van de Arabische Republiek Jemen – verbannen in Riyad, Saoedi-Arabië, de Zuid-Jemenitische secessionistische Southern Transition Council (STC) – die wordt gesteund door de VAE en streeft naar herstel van de voormalige onafhankelijke status van Zuid-Jemen, en de Britse koloniale tijd Mahra State of Qishn en Socotra, die wordt ondersteund door Oman, waar de pretentie voor de troon van Qishn en Socotra, Sheikh Abdullah Al Afrar, heeft zijn hoofdkantoor als hij niet aanwezig is in Socotra. Socotrans zijn de aanwezigheid van Emirati en Saoedische troepen op hun ongerepte eiland moe geworden, de “Galapagos van de Indische Oceaan” genoemd vanwege de aanwezigheid van flora en fauna die nergens anders ter wereld voorkomt. Gedurende de laatste 75 jaar van de Mahra-staat regeerden de Mahra-sultans over hun Britse protectoraat vanuit Hadiboh, de hoofdstad van Socotra.
Er zijn belangrijke historische banden tussen de sultans Mahra en Omani en Omani Sultan Qaboos bin Said heeft deelname aan de door Saoedi geleide coalitie vermeden, die vecht tegen door Houthi geleide rebellen die de controle over een groot deel van Noord-Jemen hebben overgenomen. De VAE, die de controle over de luchthaven en de zeehaven van Socotra overnam, ziet Socotra als een belangrijke schakel tussen de VAE, de Hoorn van Afrika en de Rode Zee. Er wordt al 99 jaar gesproken over de VAE die Socotra leaset. Net zoals Groenland en Denemarken Washington echter hebben verteld dat Groenland niet te koop is, hebben de staat Socotrans en Mahra, gesteund door Oman, Abu Dhabi verteld dat Socotra niet te huur is.
In het zuiden in de Indische Oceaan heeft de Algemene Vergadering van de VN op 22 mei 2019 gestemd om een termijn van zes maanden vast te stellen voor het Verenigd Koninkrijk om zich terug te trekken uit de Chagos-archipel, die wordt beweerd door Mauritius. In 1967 verdreven de Britten de inheemse Chagossians uit de archipel om plaats te maken voor een belangrijke Amerikaanse militaire basis op Diego Garcia. Mauritius, dat de thuisbasis was van veel Chagossiaanse vluchtelingen, wil dat de oorspronkelijke inwoners zich op hun eilanden vestigden. Londen en Washington proberen zo’n idee te onderdrukken.
Terwijl Borneo, het op twee na grootste eiland ter wereld na Groenland en Nieuw-Guinea, deel uitmaakt van Indonesië, zal de aankondiging van de Indonesische president Joko Widodo dat Indonesië zijn hoofdstad van Jakarta naar het noordoostelijke deel van Borneo zal verplaatsen, de aard van Borneo voor altijd veranderen. De helft van Jakarta ligt momenteel onder zeeniveau, een situatie die is veroorzaakt door een combinatie van uitputting van grondwater en stijgende zeespiegel als gevolg van klimaatverandering. De huidige plannen zijn om de hoofdstad van Indonesië te verplaatsen naar een bosrijk gebied tussen de steden in de provincie Oost-Kalimantan, Balikpapan en Samarinda.
De nieuwe hoofdstad zal dichtbij de staten Sabah en Sarawak van Oost-Maleisië en het Sultanaat van Brunei liggen. Net als het Amazonebekken hebben de regenwouden van de provincie Oost-Kalimantan het ook de titel ‘longen van de wereld’ opgeleverd. Milieuactivisten maken zich zorgen over het effect dat de nieuwe hoofdstad zal hebben op de vernietiging van bossen, een kwestie die momenteel de Maleisische staat Sarawak plaagt . Borneo is de thuisbasis van drie secessionistische bewegingen. De Kalimantan Dayaks en Maleisiërs geven de voorkeur aan onafhankelijkheid of eenwording met Maleisië. Er zijn echter ook ontluikende secessionistische bewegingen in Sarawak en Sabah die een volledige breuk met Peninsular Maleisië zoeken. Het valt nog te bezien hoe de nieuwe hoofdstad van Indonesië zal worden bekeken door Kalimantaanse secessionisten.
Twee onbewoonde eilanden in de Rode Zee tussen Saoedi-Arabië en Egypte, Tiran en Sanafir, zijn het onderwerp geweest van een virtueel touwtrekken tussen de Saoedi’s en Egyptenaren. In 2016 zei de Egyptische president Abdel-Fattah El-Sisi tijdens een persconferentie met een bezoek aan Saoedische koning Salman dat de twee eilanden naar Saoedi-Arabië zouden worden overgebracht. De Saoedi’s drongen erop aan dat zij het bestuur van Tiran en Sanafir in 1950 slechts tijdelijk overdroegen aan Egypte om de eilanden te beschermen tegen bezetting door Israël. In 1956 bezet Israël de eilanden, maar ze werden teruggebracht naar Egypte na het Camp David-akkoord van 1978 tussen Israël en Egypte.
Als reactie op de overdracht van de eilanden, eisten Egyptische demonstranten dat de Egyptische regering de deal niet zou voortzetten omdat deze de voorwaarden van de Egyptische grondwet schond, waarvoor een nationaal referendum vereist is voordat er een wijziging van de grenzen van Egypte plaatsvindt. De Saudiërs zijn van plan een verhoogde weg te bouwen via de twee eilanden die Saoedi-Arabië verbinden met het Sinaï-schiereiland in Egypte. Veel Egyptenaren zijn zich er terdege van bewust dat het Saoedische leger de Saoedische weg met Bahrein is overgestoken om een populaire opstand door Bahreinse burgers op brute wijze te helpen neerzetten. Ze vrezen dat hetzelfde zal gebeuren met de Saoedische weg naar Egypte.
Wereldwijde klimaatverandering heeft er ook toe geleid dat één regering, die van de stijgende zeespiegel de Zuid-Pacifische natie Kiribati bedreigde, land kocht op het Fijische eiland Vanua Levu dat in de toekomst de thuishaven zou worden voor Kiribati’s vluchtelingen voor klimaatverandering en een ex- zou worden. situ regeringszetel voor Kiribati. De 6.000 hectare gekocht in 2014 door de toenmalige president van Kiribati, Anote Tong, werd gezien als een model voor hoe andere bedreigde landen, waaronder Tuvalu, Nauru en Maldiven, hun identiteit en onafhankelijkheid zouden kunnen behouden lang nadat ze onder de golven verdwenen. Tong noemde het project ‘migratie met waardigheid’. De opvolger van Tong, Taneti Mamau, veranderde de plannen van Tong. In plaats van naar hoger gelegen gebied op Vanua Levu te gaan, is Mamau nu voorstander van het omgaan met klimaatveranderingseffecten in Kiribati. Hij zei dat hij er voorstander van is om de toekomst van Kiribati en het I-Kiribati-volk in Gods handen te laten. Dat biedt de inwoners van de drukke Kiribati-hoofdstad in South Tarawa, Abaiang en andere eilanden even weinig comfort als het gaat om de gevolgen van zoutwaterverontreiniging met zoet grondwater, verwoeste gewassen en ondergelopen huizen.
Van Washington en Jakarta tot Kopenhagen en Abu Dhabi-eilandkoorts heeft zich vastgehouden met nieuwe plannen voor de ontwikkeling van onroerend goed in de voorhoede van belangrijke politieke en financiële beslissingen.