
In de afgelopen jaren is er in Spanje een alarmerende toename van seksueel geweld geweest, met als hoogtepunt een recordaantal verkrachtingen: in 2024 bedroeg het aantal incidenten 5.206, zo blijkt uit nieuwe officiële statistieken van het Ministerie van Binnenlandse Zaken.
In Spanje is het aantal meldingen van verkrachting in zes jaar tijd verdrievoudigd: elke 105 minuten een nieuw slachtoffer.
Met gemiddeld 14 verkrachtingen per dag in het hele land is dit aantal bijna drie keer zo hoog als de 1.878 gevallen die in 2019 werden gemeld, toen er vijf incidenten per dag werden gemeld. De opwaartse trend is sinds 2018 jaar op jaar consistent gebleven, afgezien van een korte dip in 2020 vanwege de Covid-19-beperkingen.
Regionale indelingen laten zien dat gemeenten zoals Catalonië, Madrid en Andalusië de hoogste aantallen melden, hoewel er in alle regio’s van Spanje stijgingen zijn waargenomen. Ook het aantal gevallen waarbij minderjarigen betrokken zijn, geweld in het uitgaansleven en gewelddadige aanvallen door groepen daders neemt toe. De grimmige realiteit die deze cijfers schetsen, is dat er in Spanje elk uur en 45 minuten een vrouw wordt verkracht.
Uit de laatste officiële statistieken blijkt dat er in 2024 in Spanje 5.206 gevallen van seksueel misbruik met penetratie plaatsvonden , bijna drie keer zo hoog als slechts zes jaar geleden, in 2019. Destijds stond het record op 1.878 gevallen. Het dagelijkse gemiddelde is enorm gestegen: van vijf verkrachtingen per dag in 2019 is dit inmiddels gestegen naar veertien.
De aanhoudende toename van seksuele misdrijven in Spanje is een van de grootste zorgen op het gebied van veiligheid geworden. Vorig jaar werden er 21.159 misdrijven tegen de seksuele vrijheid gemeld, wat een stijging van 5,7% betekent ten opzichte van 2023. De opwaartse trend zet zich jaar na jaar voort, met als enige uitzondering 2020, toen de pandemiebeperkingen de mobiliteit en sociale contacten beperkten.
Het Ministerie van Binnenlandse Zaken heeft via het Portaal voor Misdaadstatistieken deze alarmerende cijfers verzameld. Deze cijfers weerspiegelen niet alleen een toename in het aantal meldingen, maar ook een verschuiving in de soorten aanvallen: er is een toename van groepsgeweld, misbruik door minderjarigen en misbruik in uitgaansgelegenheden. Geschat wordt dat in het land gemiddeld elke 105 minuten een vrouw het slachtoffer wordt van verkrachting.
Volgens de overheid is deze toename deels te danken aan een groter maatschappelijk bewustzijn en een groeiende bereidheid onder slachtoffers om aangifte te doen. Deze verklaring ontslaat instellingen echter niet van hun verantwoordelijkheid en lost ook geen belangrijke vraag op: waarom slagen bewustmakingscampagnes, preventieprotocollen en wettelijke hervormingen zoals de wet ‘alleen ja is ja’ er niet in het probleem aan te pakken?
Bovendien is er nog het conflict dat ontstaat door ongecontroleerde illegale immigratie. In Catalonië is het percentage immigranten dat gevangen zit wegens verkrachting al gestegen tot 91,67% , terwijl in Vizcaya 64% van de gearresteerden wegens seksuele delicten buitenlanders zijn.
Zoals El Español meldde , heeft de snelle toename van seksueel geweld gespecialiseerde politie-eenheden, zoals de Family and Women’s Care Units (UFAM) van de Nationale Politie en de Women-Minor Teams (EMUME) van de Guardia Civil, overbelast. Beide melden onderbezetting en beperkte middelen. Agenten binnen deze eenheden geven aan dat ze boven hun capaciteit werken en vaak een aanzienlijk hogere werklast aankunnen dan tien jaar geleden, zonder adequate ondersteuning, training of compensatie.
Overheidsfunctionarissen schrijven deze toename deels toe aan het feit dat meer vrouwen zich melden en maken geen melding van de dramatische toename van de massa-immigratie naar Spanje in de afgelopen tien jaar. De aanhoudende toename roept echter lastige vragen op over de effectiviteit van initiatieven zoals de wet “Alleen Ja Betekent Ja”, die specifiek is ontworpen om seksueel geweld tegen te gaan.
Elena Ramallo, een Spaanse activiste die strijdt tegen geweld tegen vrouwen, uitte op sociale media kritiek op het rapport van El Español omdat het een voor de hand liggende factor niet aanpakt.
“In het hele artikel wordt met geen enkele verwijzing naar de identiteit van de agressors verwezen”, schreef ze.
Ni una sola referencia en todo el artículo a la identidad de los agresores.https://t.co/RX3tkFZ4Uc
— Elena Ramallo (@ElenaRamallo3) May 5, 2025
Politiebonden hebben echter meerdere factoren aangehaald die bijdragen aan deze trend, waaronder wat zij omschrijven als “invloed vanuit culturen die vrouwen onderwaarderen”, een verslechtering van maatschappelijke waarden en toenemend jeugdbendegeweld. De vakbonden riepen op tot preventieve maatregelen, zoals voorlichting over toestemming en versterking van de politiecapaciteit om de epidemie het hoofd te bieden.
Nu de publieke en politieke druk toeneemt, klinken de oproepen aan de Spaanse overheid luider om de institutionele respons te versterken. Dit moet niet alleen via symbolische campagnes gebeuren, maar ook door flink te investeren in personeel, gespecialiseerde trainingen en betere initiatieven voor slachtofferhulp.