De seculiere zorgen over door AI gegenereerde kunst eindigen als je sterft. Bij christenen ligt het ingewikkelder.
AI – Voor de seculieren… voor de profanen… voor de gevallenen… is kunstmatige intelligentie een voorbode van een verandering van levensstijl. Het bedreigt de films, het bedreigt de demo’s, het bedreigt de kostbare workflow. Maar voor de christen is AI niets minder dan een crisis van de geest.
Het grote verhaal dat we de laatste tijd hebben gehoord, gaat over ‘Shrimp Jesus’, een door AI gegenereerde figuur bestaande uit schaaldieren. Deze avatar en aanverwante eigenaardigheden hebben Facebook de afgelopen maanden verstopt met enorm virale berichten. Jason Koebler van 404 Media rapporteerde over de situatie , waarin “honderden door AI gegenereerde spampagina’s tientallen keren per dag posten en worden beloond door het aanbevelingsalgoritme van Facebook.”
Spam of oplichting , de Jezus’s leken het bewijs te zijn van wat de theorie van het dode internet wordt genoemd : bots die interactie hebben met andere bots, zichzelf in stand houden en volkomen blij zijn om te evolueren in een zinloos hellandschap van inhoud die onherbergzaam is voor mensen. Dit lijkt op antropocentrische cynisme: als het niet menselijk is, hoeft het ook niet goed te zijn. Ik beschouw de bots die Shrimp Jesus in stand houden graag als digitale extremofielen, vergelijkbaar met de bacteriën die gedijen in de oververhitte vulkanische bronnen op de bodem van de oceaan. Het is niets voor ons, maar het lijkt erop dat we ons prima vermaken.
Dat verhaal, dat overal de ronde deed, leek op het eerste gezicht misschien over AI en religie te gaan. Maar dat is het niet; het gaat over het slecht functioneren van platforms. (Jezus wordt hier niet gebruikt voor enige vorm van spiritueel of politiek commentaar, maar alleen omdat zijn bekende beeltenis klaar is voor virale verspreiding.) Maar er is nog een ander verhaal dat ons een glimp geeft van de moeilijkheden waarmee de gelovigen worden geconfronteerd.
In april lanceerde een christelijke groep genaamd Catholic Answers een geanimeerde chatbot genaamd ‘Father Justin’ die, je weet wel, katholieke vragen beantwoordt. Omdat het breken van chatbots een populair online tijdverdrijf is , gooiden mensen allerlei dingen naar de robo-geestelijke. Pater Justin ging, voorspelbaar, zijwaarts: hij vergaf zonden, keurde het gebruik van Gatorade voor de doop goed en beweerde in Assisi, Italië, te wonen . Religion Unplugged wees erop dat we hier eerder zijn geweest:
Niets van wat er tijdens dit cyberdrama is gebeurd, zou iemand hebben verrast die veel aandacht heeft besteed aan de complexe hightechvragen die tijdens de coronaviruspandemie in oude geloofstradities naar boven kwamen, zoals: telt het kijken naar een online mis als het bijwonen van de mis?
De uitlaat woog vervolgens op de theologische implicaties:
Het creëren van digitale ‘personen’ gaat een uitdaging vormen voor ‘wat katholieken geloven dat technologie wel en niet kan doen’, zegt Brett Robinson van het McGrath Institute for Church Life aan de Universiteit van Notre Dame. “Als je begint te debatteren over wat ‘belichaamd’ is en wat ‘lichaamsloos’ is, brengt dat ons regelrecht op vragen die ons een ongemakkelijk gevoel zullen geven. … Het katholicisme is een vleesgeworden geloof, en daar kunnen we niet omheen.”
Robinson vervolgde met te zeggen dat “als je bang bent om met een echte priester te praten, dat soort menselijk contact precies is wat je misschien probeert te vermijden. Kun je dat probleem oplossen met een app?”
App-ontwikkelaars denken van wel. Blader door het Sodom van de App Store en je zult meerdere aanbiedingen vinden die de tekst van de Bijbel door een groot taalmodel hebben geleid, zodat geestelijk nieuwsgierigen vragen kunnen stellen en ogenschijnlijk bevredigende antwoorden kunnen krijgen. (Je kunt ook met een enkele klik gebeden indienen of voor anderen bidden.) Afgaande op de reacties in de App Store (neem het met een korreltje zout) krijgen gebruikers ‘duidelijke, beknopte antwoorden die worden ondersteund door de Schrift’. Interessant is dat sommige recensenten zeggen dat ze het leuk vinden dat de chatbot vragen beantwoordt die ze te ‘ongemakkelijk’ of ‘beschaamd’ vinden om aan iemand te stellen, waardoor Robinsons bezorgdheid over ‘menselijk contact’ ‘precies datgene is wat je misschien probeert te vermijden’ scherp wordt weergegeven. opluchting.
Hoe kun je kunstmatige intelligentie gebruiken om een spirituele reis te vergroten? Dit is een kernvraag geworden voor de gelovigen. Paus Franciscus, zelf geen onbekende op het gebied van door AI gegenereerde kunst , sprak in een boodschap van januari over het gebruik van kunstmatige intelligentie :
De snelle verspreiding van verbazingwekkende innovaties, waarvan de werking en het potentieel buiten het vermogen van de meesten van ons om te begrijpen en te waarderen, is zowel opwindend als desoriënterend gebleken. Dit leidt onvermijdelijk tot diepere vragen over de aard van de mens, ons onderscheidend vermogen en de toekomst van de soort homo sapiens in het tijdperk van kunstmatige intelligentie. Hoe kunnen we volledig menselijk blijven en deze culturele transformatie begeleiden om een goed doel te dienen? …
Mensen hebben zich altijd gerealiseerd dat ze niet zelfvoorzienend zijn en hebben geprobeerd hun kwetsbaarheid te overwinnen door alle mogelijke middelen in te zetten. Vanaf de vroegste prehistorische artefacten, gebruikt als verlengstuk van de armen, en vervolgens de media, gebruikt als verlengstuk van het gesproken woord, zijn we nu in staat zeer geavanceerde machines te creëren die dienen als ondersteuning voor het denken. Elk van deze instrumenten kan echter misbruikt worden door de oorspronkelijke verleiding om als God te worden zonder God (vgl. Gen 3); dat wil zeggen, door onze eigen inspanning willen begrijpen wat in plaats daarvan vrijelijk zou moeten worden ontvangen als een geschenk van God, waar we van kunnen genieten in het gezelschap van anderen.
De christelijke angst voor AI is analoog aan de ouderwetse seculiere angsten – dezelfde zorgen over hoe de technologie in ons leven past, over wat deze zou kunnen vervangen, over de vraag of en hoe we onze menselijkheid behouden. Maar tenzij je religieus bent (of christelijke media leest), zie je waarschijnlijk niet hoe het gesprek zich in christelijke kringen afspeelt. Die retoriek komt niet voor in de mainstream… hoewel ik graag tech-bros onder de hete lampen van een subcommissie van het Congres zou zien die vragen van senatoren beantwoordt over “de oorspronkelijke verleiding om als God te worden zonder God.”
Niet voor niets, maar Maarten Luther voelde zich ook ongemakkelijk over de paradigma-veranderende technologie van zijn tijd. De christelijke geleerde David Bagchi schrijft dat hoewel “Luther de boekdrukkunst ooit beroemd noemde als ‘het nieuwste en grootste geschenk, waarmee God wil dat het werk van de ware religie over de hele wereld bekend zal worden en in elke taal zal worden vertaald’”, hij ook
had een notoir ambivalente houding ten opzichte van wat nog steeds de nieuwe technologie van de drukpers was. Hij kon het zowel prijzen als Gods hoogste daad van genade voor de verkondiging van Gods Woord, als het veroordelen vanwege zijn ongekende vermogen om hetzelfde onherkenbaar te verminken.
Jij vindt het misschien, net als ik, interessant dat, afgezien van een enkele robotpriester, AI- tekst niet zoveel controverse onder christenen lijkt te veroorzaken (het woord is niet Het Woord) als AI-gegenereerde afbeeldingen .
Krachtige AI-kunstgeneratoren zoals Midjourney hebben het voor gebruikers mogelijk gemaakt om afbeeldingen te maken van een Jezus Christus die veel meer een tussendoortje is dan die in het oude portret dat baptistengrootmoeders ongemakkelijk dicht bij hun bed hielden. Dit zijn niet de Shrimp Jesuses, Lord God van Facebook-bots, maar eerder een moderne incarnatie van vrome kunst. Ze staan overal op Instagram en X en TikTok, samen met andere bijbelse scènes die zijn ontworpen als spektakel – minder Charlton Heston en meer King James Cinematic Universe.
Op TikTok en Instagram presenteert een account genaamd The AI Bible het Goede Boek als Zomerblockbuster. Het knikt ook op een slimme manier naar wat je de beperkingen van de menselijke verbeelding zou kunnen noemen, of gewoon de traagheid van de traditie, wanneer het ‘hoe mensen denken’ dat iets eruit ziet (de Transfiguratie, Mozes die met God praat) vergelijkt met hoe de Bijbel het beschrijft. Er is een hele serie die laat zien hoe Ezechiël de verschijning van engelen beschrijft… welke, snelle zondagsschoolles:
Ezechiël 10:9-10
Ik keek en zag naast de cherubs vier wielen, één naast elk van de cherubs; de wielen fonkelden als topaas. Wat hun uiterlijk betreft leken ze alle vier op elkaar; elk was als een wiel dat een wiel kruiste.
Ezechiël 10:12
Hun hele lichaam, inclusief hun rug, hun handen en hun vleugels, was volledig vol ogen, net als hun vier wielen.
Voorwaar, de AI-bijbel heeft voortgebracht wat commentatoren ‘bijbels nauwkeurige engelen’ noemen als clusters van oogbollen en in elkaar grijpende gouden ringen, bollen en veren en zoiets als hemels prikkeldraad.
Iets minder episch is de uitvoer van een app genaamd BiblePics. In de Selfies-galerij legt Abel zijn laatste momenten vast terwijl hij wegrent voor Kaïn. Daar zijn Jezus en de bende aan het eten, misschien, zo denk je, de laatste keer dat ze elkaar allemaal een tijdje zullen zien. Want ja hoor, hier is er een van Jezus die een (misvormd) kruis draagt naar zijn kruisiging. En dan is er nog een ‘Bijbelcookout’, die ongeveer gaat over wat je je kunt voorstellen (‘Jezus en zijn discipelen steken de grill aan’).
Eerlijk gezegd kan ik niet zeggen of dit een grap is of zo.
In een artikel uit augustus 2023 in The Jerusalem Post wordt gesproken met de Israëlische maker van BiblePics: “Sinai Elihai, een gewaardeerde voormalige Googler, groeimarketingadviseur en trotse vader”, die na met zijn jonge zoon te hebben gesproken over het “gebrek aan visuele aantrekkingskracht en lange tekst,” creëerde een platform “om Generatie Z de Bijbel te laten binge.”
Op X spotten en discussiëren mensen over de spirituele moraliteit van AI-kunst: “AI is categorisch niet in staat heilige kunst te creëren onder invloed van genade, wat behoorlijk gevaarlijk kan zijn”, zegt een gebruiker ; “AI is niet satanisch, het is geen levend wezen en het is niet onderworpen aan Satans misleidingen. Hoewel er geldige argumenten zijn tegen deze verklaring, moet men rekening houden met de goede christelijke kunst die het voortbrengt”, zegt een ander .
Ik word beïnvloed door het perspectief van de in Atlanta gevestigde illustrator Ross Boone:
Eén manier waarop christenen historisch gezien met kunst in aanraking zijn gekomen, is via een spirituele praktijk genaamd Visio Divina. Deze praktijk is een gelegenheid om God uit te nodigen om tot ons te spreken door contemplatief te luisteren naar wat hij zegt terwijl we naar een beeld kijken. Uit eigen ervaring heb ik ontdekt dat het op deze manier kijken naar AI-kunst mij kan ontroeren en een reactie bij mij kan oproepen op manieren die traditionele christelijke kunstwerken en afbeeldingen van de Bijbel niet hebben.
(Heeft hij de kruisigingsselfie gezien?)
Meestal heb ik een idee van wat ik zou kunnen zien als ik Bijbelse thema’s in de AI-generator typ, maar ik word vaak gedreven door ontzag en vraag me af wanneer de software beelden weergeeft die ik zelf niet had doorgrond.
Katholieken lijken – lijken ; dit is anekdotisch – om het meest consequent resistent te zijn tegen door AI gegenereerde beelden, of op zijn minst minder enthousiast over de kracht van computers om eindeloze Jezussen met vierkante kaken weer te geven die absoluut versnipperd zijn .
Het National Catholic Register neigt bijvoorbeeld naar het primaat van menselijke kunstenaars en vraagt zich af: “Waarom is de een veel superieur aan de ander?” De outlet citeert Gwyneth Thompson-Briggs, die ( volgens haar website ) “een heilige kunstenaar in de eeuwige westerse traditie” is:
Heilige kunst is geen samenstelling van populaire afbeeldingen over dit onderwerp. Heilige kunst is het werk van een getrainde kunstenaar die met de gratie van inspiratie samenwerkt om een visuele beschrijving van een bovennatuurlijke realiteit te creëren. Machines zijn puur materieel en kunnen daarom niet reageren op de uitdaging om een bovennatuurlijke realiteit met visuele metaforen te communiceren.
Waar de grootste seculiere zorgen over AI bedreigingen voor de democratie en de beroepsbevolking omvatten, geeft Thompson-Briggs een stem aan een nog ouder gevaar dan baanonzekerheid. “Toestaan dat technologie zo’n zware hand heeft bij het creëren van een beeld, opent de deur naar invloeden die verder gaan dan de sfeer van de leidende hand en geest van de kunstenaar”, vertelde ze aan het Register . “Het is redelijk om te denken dat het demonische dit als een kans zou kunnen gebruiken.”
Kathleen Carr, voorzitter van het Katholieke Kunstinstituut, denkt niet dat door AI gegenereerde beelden zelfs maar kunst zijn, “omdat het de verbeeldingskracht en de hand van de mens ontbeert bij het creëren ervan.” Haar aanklacht is totaal: “Kunstenaars weerspiegelen God door mede-scheppers te zijn en schoonheid en orde in de wereld te brengen in architectuur, schoonheid en kunst.”
Ondertussen gaat Joshua Madden, een katholieke theoloog uit Oxford, nog verder en vraagt zich af : “Is AI ‘heilige’ kunst eigenlijk heiligschennis?” Hij stelt dat het:
Het gebruik van AI lijkt niet te voldoen aan de standaard van de christelijke eredienst – dat deze rationeel en spiritueel moet zijn; en het negeren van de technologisch gesynthetiseerde conglomeraat van gekleurde pixels die we ‘AI-kunst’ zouden kunnen noemen, zou neerkomen op het aanbieden van kunstmatige aanbidding. Het gebruik van AI-kunst in de context van gebed of aanbidding zou deze daad dus onwaardig zijn.
Paus Franciscus van zijn kant lijkt niet zo hard te komen en getuigt van het soort wijsheid en evenwicht dat mij doet hopen dat hij een dispensatie krijgt om voor altijd te leven. In zijn januaribericht schrijft hij:
Een eeuw geleden dacht Romano Guardini na over technologie en menselijkheid. Guardini drong er bij ons op aan om ‘het nieuwe’ niet af te wijzen in een poging ‘een prachtige wereld te behouden die gedoemd is te verdwijnen’. Tegelijkertijd waarschuwde hij profetisch dat ‘we voortdurend in het proces van wording zijn. We moeten dit proces aangaan, ieder op zijn of haar eigen manier, met openheid maar ook met gevoeligheid voor alles wat daarin destructief en inhumaan is.” En hij concludeerde: “Dit zijn technische, wetenschappelijke en politieke problemen, maar ze kunnen niet worden opgelost tenzij we uitgaan van onze menselijkheid. Er moet een nieuw soort mens vorm krijgen, begiftigd met een diepere spiritualiteit en nieuwe vrijheid en innerlijkheid.”
Ik kom steeds terug op het concept van Visio Divina. Ik kan niet spreken over heilige kunst als inspiratie van het goddelijke, of AI-kunst als een voertuig voor demonische inmenging, maar ik heb naar de waanzinnige wervelende oogbollen en in elkaar grijpende gouden ringen van de engelen van The AI Bible gekeken en voelde… iets. Niet de Aanwezigheid die de heilige kunst voorschrijft, maar iets dat meer op afwezigheid lijkt : afwezigheid van het vertrouwde, afwezigheid van gemakkelijke betekenis. Dat wat iemands voorstelling van de werkelijkheid destabiliseert, dat wat de verbinding tussen verwacht en gerealiseerd kortsluit.
Dat klinkt als een Oosters concept: leegte. Het geluid van één hand die klapt. Het ongehouwen logboek. Dood de Boeddha op het kruispunt. Maar het klinkt ook als Romano Guardini en zijn ‘wordingsproces’.
Ik denk niet dat AI-kunst precies het lege vat is. Maar misschien is het de moeite waard om over deze vreemde, onvoorspelbare, onzinnige creaties van ons na te denken, alleen al omdat het ons uiteindelijk dichter bij God zou kunnen brengen, die het snapt.