VS en EU dringen er bij hen op aan om ‘hun invloed te gebruiken’ om Israëlische naleving van het ICJ-bevel af te dwingen

Israël – “Regeringen moeten hun invloed – inclusief wapenembargo’s en gerichte sancties – gebruiken om Israël onder druk te zetten om hieraan te voldoen”, aldus de directeur Israël en Palestina van Human Rights Watch.

De uitspraak van het Hof is een tussenvonnis in de zaak die tegen Israël werd aangespannen door Zuid-Afrika. Die laatste beschuldigt Israël in de zaak van genocide. Het is al de 3e uitspraak van de rechtbank in enkele maanden tijd, maar de kans dat Israël zich aan het vonnis zal houden, lijkt onbestaande. Het land zei voor de uitspraak van de rechtbank al dat het een eventuele veroordeling naast zich zou neerleggen.

Terwijl ze het bevel van het Internationaal Gerechtshof van Vrijdag aan Israël verwelkomden om zijn Rafah-offensief ‘onmiddellijk stop te zetten’, benadrukten mensenrechtenverdedigers over de hele wereld de noodzaak van een staakt-het-vuren voor heel Gaza en dat de internationale gemeenschap instrumenten moet gebruiken, waaronder sancties en wapenembargo’s Israëlische naleving afdwingen.

Israël Het Hooggerechtshof van de Verenigde Naties heeft met 13-2 geoordeeld dat Israël de ‘humanitaire catastrofe’ die het in Rafah heeft veroorzaakt, moet aanpakken door zijn aanval op de stad te stoppen en ‘andere acties die de Palestijnse groep in Gaza kunnen treffen levensomstandigheden die kunnen leiden tot de fysieke vernietiging ervan, geheel of gedeeltelijk” – taal ontleend aan de wettelijke definitie van genocide op grond van artikel II van het Verdrag inzake de voorkoming en bestraffing van genocide .

Het bevel riep niet op tot een staakt-het-vuren in heel Gaza, zoals gewenst door Zuid-Afrika, dat meerdere noodverzoeken heeft ingediend bij het Internationaal Gerechtshof sinds het een bredere genocidezaak tegen Israël lanceerde, gesteund door meer dan dertig landen.

While we welcome the new provisional measures order issued today by the International Court of Justice, we reiterate that the only way for Israel to fully comply with the orders issued on 26 January, 28 March and today is the immediate cessation of hostilities in all of #Gaza. https://t.co/ha4OD4rxS2

— Al-Mezan الميزان (@AlMezanCenter) May 24, 2024

Nu het dodental als gevolg van de 231 dagen durende aanval van Israël op Gaza de 36.000 Palestijnen nadert, terwijl meer dan 80.000 anderen gewond raken, minstens 11.000 mensen vermist worden en vermoedelijk dood zijn en begraven liggen onder het puin, bijna 9 op de 10 Gazanen gedwongen ontheemd zijn, en de wijdverbreide hongersnood een dodelijke omvang aanneemt De zware tol die sommige van de meest kwetsbare mensen in de belegerde enclave eisen, onderstreepten voorstanders van Palestina de noodzaak van een staakt-het-vuren en Israëlische naleving van het bevel van het Internationaal Gerechtshof.

“Israëls meedogenloze bombardement op Gaza heeft 5% van de gehele bevolking gedood of gewond – voornamelijk vrouwen en kinderen – en de rest op de rand van hongersnood gebracht”, zei het Britse Oxfam International in een verklaring na de beslissing van het Internationaal Gerechtshof. “De Israëlische regering moet de uitspraak van de rechtbank onmiddellijk naleven en haar brutale offensief tegen Rafah en de rest van Gaza stopzetten.”

Human Rights Watch Israel and Palestine-directeur Omar Shakir zei op sociale media dat “regeringen hun macht moeten gebruiken – inclusief wapenembargo’s en gerichte sancties – om Israël onder druk te zetten om hieraan te voldoen.”

Nowhere in Gaza is safe. The @CIJ_ICJ's order underlines the gravity of the situation in Gaza, where civilians are facing famine.

Yet the Israeli government continues to flout the World Court’s binding orders by obstructing the entry of lifesaving aid and services. pic.twitter.com/eHcPcqDHre

— Human Rights Watch (@hrw) May 24, 2024

Matt Carthy, een Sinn Féin-lid van Dáil Éireann, het lagerhuis van de Ierse wetgevende macht, noemde het ICJ-bevel “een welkome ontwikkeling die een voorbeeld is van het internationale rechtssysteem en het multilateralisme dat werkt zoals bedoeld.”

Maar als we willen dat dit bevel wordt gehandhaafd en dat er hulp wordt geboden aan het Palestijnse volk van Gaza, dan moeten we de vloedgolf zien van mondiale steun voor een staakt-het-vuren, gecombineerd met betekenisvolle diplomatieke en economische sancties tegen Israël, totdat deze in overeenstemming worden gebracht met de grondwet. internationaal humanitair recht”, benadrukt Carthy.

“Te veel wereldleiders, ook binnen de Europese Unie, hebben tot nu toe geen bereidheid getoond om Israël ter verantwoording te roepen – waar Europa weigert op te treden, moet Ierland het voorbeeld van Zuid-Afrika volgen en leiders worden”, voegde hij eraan toe, wijzend op de officiële steun van Ierland voor het geval van Zuid-Afrika.

Josep Borrell, hoofd van het buitenlands beleid van de EU, verwoordde het dilemma waarmee het blok van 27 landen wordt geconfronteerd: ‘Wat zal het antwoord zijn op de uitspraak van het Internationale Gerechtshof die vandaag is uitgevaardigd, wat zal ons standpunt zijn? We zullen moeten kiezen tussen onze steun aan internationale instellingen voor de rechtsstaat of onze steun aan Israël.”

Now that Israel's guilt is beyond reasonable doubt, the West is lost for words. US and EU leaders are struggling to convince us that the situation may be hopeless but it is not… serious! Time to call time on them. https://t.co/5dQPmudhhr

— Yanis Varoufakis (@yanisvaroufakis) May 24, 2024

Veel waarnemers riepen de Verenigde Staten – die Israël miljarden dollars aan militaire hulp bieden , evenals diplomatieke dekking in de vorm van veto’s van de VN-Veiligheidsraad en ontkenning van genocide – op om Israël onder druk te zetten om zich te houden aan het bindende bevel van het Internationaal Gerechtshof.

“Terwijl de regering-Biden alleen staat in het blijven bieden van volledige steun aan de genocide van Israël in Gaza, verzet de internationale gemeenschap zich steeds meer tegen de slachtingen, gedwongen hongersnood en etnische zuiveringen die de extreemrechtse regering van Israël het Palestijnse volk aandoet”, zei Nihad. Awad, uitvoerend directeur van de Council on American-Islamic Relations, in een verklaring.

“Israël probeert duidelijk Gaza onbewoonbaar te maken. Het moet worden tegengehouden dit monsterlijke doel te verwezenlijken,” voegde Awad eraan toe. “President [Joe] Biden moet deze belangrijke uitspraak eren door onmiddellijk alle militaire hulp aan de genocide van Israël te beëindigen.”

Progressieve Amerikaanse wetgevers herhaalden deze gevoelens.

“Je vertrouwt de internationale wetshandhaving en rechtbanken of je vertrouwt ze niet, maar de internationale rechtbank heeft [Israëlische premier Benjamin] Netanyahu bevolen zijn invasie van Rafah in Gaza te stoppen”, zei vertegenwoordiger Mark Pocan (D-Wis.) sociale media. “Volgen landen normen en standaarden, of niet? En kunnen leiders als Netanyahu veroordeeld worden voor oorlogsmisdaden als hij ze negeert?”

The whole world is taking action to stop the genocide of Palestinians, including the International Court of Justice.

Where is President Biden’s “red line”? https://t.co/D1wpE3BTbP

— Congresswoman Rashida Tlaib (@RepRashida) May 24, 2024

Tal van belangrijke belanghebbenden in de zaak van het Internationaal Gerechtshof hebben ook hun mening gegeven over de uitspraak van vrijdag.

Zuid-Afrika juichte wat directeur-generaal Zane Dangor van het ministerie van Buitenlandse Zaken het “baanbrekende” bevel noemde.

Hamas-functionaris Basem Naim drong er bij de internationale gemeenschap op aan om “deze eis van het Wereldgerechtshof onmiddellijk in praktische maatregelen om te zetten” om de Israëlische naleving af te dwingen.

Israëlische functionarissen zeiden echter dat ze niet van plan waren het bevel op te volgen. De Nationale Veiligheidsraad en het Ministerie van Buitenlandse Zaken hebben een gezamenlijke verklaring uitgegeven waarin zij de “valse, schandalige en moreel weerzinwekkende” genocide-aanklachten tegen Israël vernietigen . De extreemrechtse Israëlische minister van Nationale Veiligheid, Itamar Ben-Gvir, plaatste op sociale media een citaat van David Ben-Gurion, de eerste Israëlische premier, die zei dat “onze toekomst niet afhangt van wat de heidenen zullen zeggen, maar van wat de Joden zullen het doen.”

Verwijzend naar de Palestijnen merkte Ben-Gurion ook vooruitziend op dat “een volk dat vecht tegen de usurpatie van zijn land niet zo snel moe zal worden”, en de verdedigers van Rafah bleven vrijdag vechten terwijl Israëlische troepen hun aanval op de stad escaleerden. Volgens agentschappen van de Verenigde Naties en de Amerikaanse regering zijn onlangs ruim 900.000 mensen – waaronder veel vluchtelingen uit andere delen van de omstreden Gazastrook – Rafah ontvlucht .

ICC arrest warrant applications for Netanyahu on Monday, ICJ rulings against Israel's attack on Rafah by Friday. Multiple European nations recognize Palestine in between. Has there ever been a week of such international rejection of Israel's oppression of Palestinians?

— Yousef Munayyer (@YousefMunayyer) May 24, 2024

Het bevel van vrijdag komt dagen nadat aanklager van het Internationaal Strafhof, Karim Khan, aankondigde dat hij arrestatiebevelen zoekt voor Netanyahu en de Israëlische minister van Defensie Yoav Gallant, evenals voor Hamas-leiders Yahya Sinwar, Ismail Haniyeh en Mohammed Deif.

Het World Food Program kon bijvoorbeeld al dagenlang de eigen opslaglocatie niet bereiken. “En de grensovergang naar Egypte, waar broodnodige hulp doorheen kwam, zit ook dicht.” Het gerechtshof gebruikte het woord ‘desastreus’ voor de huidige situatie in Rafah en heeft Israël ook opgelegd dat die grensovergang open moet. “Deze uitspraak zal niet direct iets veranderen voor de 1,4 miljoen Palestijnen die nu in Rafah zitten”, zegt Nagtzaam. “Het zal weinig verlichting bieden. Toch is dit een grote uitspraak die uiteindelijk iets kan veranderen.”

“Deze uitspraak komt niet helemaal onverwacht”, zegt advocaat en strafrechtdeskundige Geert-Jan Knoops. “Vanwege de internationale druk om de operatie in Rafah te stoppen. Die was er al en de rechters zijn daar niet ongevoelig voor. Probleem blijft dat het voor het ICJ uitermate moeilijk is om vanuit Den Haag te oordelen over internationale kwesties zoals Gaza.”

Als eerste reactie op de uitspraak van vandaag zegt het kantoor van de premier Netanyahu dat de militaire campagne in Rafah niet tot de ‘hele of gedeeltelijke vernietiging’ van de Palestijnse burgerbevolking leidt of zal leiden en noemt de beschuldigingen ‘vals, walgelijk en schandalig’.

Dit bevel van het ICJ is onderdeel van de grotere rechtszaak waarin Zuid-Afrika het land aanklaagt voor genocide. “Met zo’n tussentijdse uitspraak zeggen de rechters: de situatie is te ernstig, we kunnen niet wachten tot we een eindoordeel kunnen maken, we moeten nu alles doen om de mensen te beschermen”, zegt Iva Vukušić, expert op het gebied van oorlogsmisdaden bij de Universiteit van Utrecht.

“Het feit dat deze uitspraak is bereikt door een overweldigende meerderheid van 13 tegen 2, betekent dat het een ferme uitspraak is en dat de rechters het grotendeels eens zijn”, zegt Vukušić. “Dat geeft het legitimiteit.” Daarentegen noemt Knoops het een opvallend detail dat de vicepresident tegen heeft gestemd.

Niet bindend, maar ook niet vrijblijvend

Het ICJ is een gerechtshof van de Verenigde Naties. Alle landen die daar lid van zijn, dus ook Israël, zijn automatisch gebonden aan de uitspraken van het ICJ. Maar Netanyahu had van tevoren al gezegd zich niets van de uitspraak te zullen aantrekken. Het hof heeft geen middelen om naleving af te dwingen.

Knoops noemt het dan ook ‘een papieren werkelijkheid’. Maar, Zuid-Afrika heeft aangegeven dat ze met deze uitspraak naar de VN Veiligheidsraad zullen stappen. “Die kunnen de uitspraak gebruiken om in te grijpen”, zegt Knoops. “Het punt is dat Amerika ook in de VN Veiligheidsraad zit en die kan een veto uitspreken om juist niet in te grijpen.” Ondanks dit alles, noemt Knoops de uitspraak toch ook niet vrijblijvend. “Het komt van het hoogste juridische orgaan dat we in de wereld hebben.”

En dat brengt ook een verantwoordelijkheid met zich mee voor andere landen, benadrukt Vukušić “Zij hebben wel middelen om druk te zetten op Israël. Deze uitspraak isoleert Israël nog meer.”

“Het is makkelijk om te zeggen: Israël legt het toch naast zich neer, dus het maakt niets uit”, zegt Vukušić. “Als iemand een beter idee heeft dan internationaal recht en de diplomatie die daarop volgt, dan hoor ik dat graag. Apartheid in Zuid-Afrika is ook beëindigd nadat andere staten druk zetten, na allerlei rechtszaken. Voor zoiets zijn miljoenen stappen nodig, en de uitspraak van vandaag is een hele grote stap.”

Internationale druk op Netanyahu

En die druk lijkt inderdaad steeds meer toe te nemen. Afgelopen week zijn er meerdere belangrijke momenten geweest: de openbaar aanklager van het Internationaal Strafhof (ICC) heeft een aanvraag ingediend voor een arrestatiebevel voor Netanyahu, Palestina werd erkend door drie Europese landen en nu is er deze bindende uitspraak dat Israël het offensief moet stoppen.

“Daarnaast was er een paar weken geleden ook nog een resolutie in de VN-Veiligheidsraad die Israël opriep Rafah niet in te vallen”, zegt Nagtzaam. “Drie van de hoogste instanties die we hebben in de internationale gemeenschap zeggen: er gaat iets gruwelijk mis en het kost veel te veel mensenlevens. Dat moet de diplomatieke druk op Israël vergroten.”

Vukušić noemt het van vitaal belang dat landen die zeggen te staan voor de democratie en rechtsstaat, zich nu uitspreken. “Op het moment dat er een arrestatiebevel voor Poetin uitgaat, benadrukken Westerse landen dat het ICC boven alles staat. Nu is het akelig stil. De hypocrisie is pijnlijk om te zien en het is duidelijk dat er dubbele standaarden zijn.”

Want, benadrukt Vukušić, het punt van internationaal recht is juist dat het hetzelfde zou moeten zijn voor iedereen. Wat er de komende weken zal gebeuren, hoe Westerse landen en bondgenoten van Israël gaan reageren, vindt Vukušić lastig in te schatten. “We bevinden ons in een unieke situatie waarin rechtsinstituten relatief snel uitspraken doen. Voor het eerst wordt een westerse bondgenoot door het ICC onder de loep genomen. Dat is historisch en laat zien: niemand staat boven de wet, zelfs niet als je machtige vrienden hebt. Het is nu aan Westerse landen om principieel te zijn en het internationaal recht te respecteren.”