klimaatcrisis – De oorzaak en het gevolg die de industrie aan uitsterven koppelen, zou het grootste horrorverhaal ooit moeten zijn. Onze handen zouden moeten zweten terwijl we trillend de pagina’s omslaan.
Als klimaatoververhitting de grootste bedreiging voor het leven op aarde is, zou je verwachten dat progressieve platforms zich overal op dit probleem zouden storten. Van alle grote misdaden van het kapitalisme – oorlog, imperiale verovering, het wegsluizen van kleingeld van werknemers naar opgeblazen kassen van bedrijfsvermogen, het afpersen van gewone mensen voor een valse belofte van gezondheidszorg, het opkopen van huizen met private equity om de huren op te drijven, etc. – springt het bakken van de biosfeer eruit als een daad van ongekende, monsterlijke proporties.
Bedrijfsgretigheid, in zijn bureaucratische, industriële vermogen om sentiment te scheiden van institutioneel momentum, is een domein binnengetreden dat uniek is in de evolutionaire geschiedenis van meercellig leven van een half miljard jaar.
Bedrijfsmenselijkheid, gewapend met technologie, heeft het vermogen om massa-extinctie te versnellen. De oligarchen van onze soort hebben toegang gekregen tot een dimensie die voorheen beperkt was tot geologische processen. Als implosie van de biosfeer altijd een gevolg was van zeldzame vulkanische handelingen – de grilligheid van platentektoniek die zich over eonen ontvouwt – kunnen we nu levende systemen volledig uitroeien in een handomdraai.
Klimaatoververhitting is een episch verhaal, en we weten nog niet hoe we het moeten vertellen.
Progressieve media hebben dus alle reden om volkomen geobsedeerd te zijn door het klimaat: klimaatuitsterving is erger dan oorlog, erger dan racisme, erger dan koloniale expansie, erger dan willekeurige politiemacht, erger dan vakbondsverbreking, erger dan welke bedrijfsmisdaden dan ook, behalve een nucleaire oorlog. Klimaatvernietiging kan inderdaad worden gezien als de pure tint van het kapitalisme, de samengeperste essentie van alle vormen van onrecht.
Klimaat vereist echter dat mensen een andere orde van grootte begrijpen om serieus om te gaan met de dodelijke zekerheid ervan. Hoewel politiegeweld, oorlog, woningtekorten, mensenrechtenschendingen en racisme mogelijk kunnen worden aangepakt met hervormingen, is er geen ruimte voor de destructieve koers van het klimaat. Geen enkele reeks van incrementele beleidsaanpassingen kan Moeder Natuur en haar geplande wraak sussen.
Klimaatsanering vereist revolutionaire verandering: er is geen weg vooruit om, zoals Jeremy Corbin het noemt, “de Titanic om te draaien”, onder onze huidige politieke en economische systemen. Klimaatoververhitting, in tegenstelling tot alle kleinere bedreigingen die onze (en alle andere) soorten teisteren, vereist een bijna onvoorstelbare verschuiving in onze instellingen en denkwijzen: de overgangen die de planeet een vleugje optimisme kunnen geven, moeten wereldwijd plaatsvinden binnen een internationale gemeenschap die hopeloos verslaafd is aan nationalisme.
Een recent stuk van Mark Wilson op de World Socialist Website (WSWS) vat de gigantische taak samen: Wilson, verwijzend naar de rechtszaak van verarmde landen om toegang te krijgen tot klimaatherstelbetalingen via The World Court, stelt:
Wat de uitspraak in deze zaak ook is, de grote kapitalistische machten die verantwoordelijk zijn voor de klimaatcrisis zullen hun beleid niet baseren op wetenschap, mensenrechten of milieubescherming. In plaats daarvan zullen de heersende elites en het grootbedrijf hun berekeningen baseren op winst en op zelfverrijking.
Wat de werkende klasse wereldwijd nodig heeft, is in plaats daarvan een breuk met de instellingen die het kapitalistische systeem verdedigen terwijl het de wereld in ecologische verwoesting stort. De bewuste politieke strijd om het kapitalisme af te schaffen is de noodzakelijke strategische taak waarop alle arbeiders en jongeren zich moeten richten, als het enige pad om de aarde en haar levende bewoners te beschermen.
Als vaste lezer van de WSWS vind ik over het algemeen perspectieven die meer nadrukkelijk gericht zijn op revolutie dan op incrementalisme, maar vreemd genoeg moet je goed naar het aanbod van de WSWS kijken om klimaatgerelateerde analyses te vinden. Ik moest door minstens 30 stukken scrollen om het bovenstaande citaat te vinden. Dat is niet om de focus op internationale arbeidsstrijd, arbeidsrechten, Gaza en marxistische culturele perspectieven te misgunnen, maar het gebrek aan klimaatgerelateerde berichtgeving is niet zozeer een mislukking van de WSWS als wel een universeel probleem dat kenmerkend is voor progressieve platforms in het algemeen.
Een snel persoonlijk en anekdotisch onderzoek van vijf verschillende online, linkse platforms laat zien dat minder dan 10% van de stukken over klimaat gaat, en slechts een klein handjevol gaat in detail in op de meer genuanceerde debatten rond klimaatoververhittingsmitigatie. Bijvoorbeeld, de verkenning van Degrowth — alomtegenwoordig op niche-milieusites zoals Resilience — krijgt bijna nooit gedetailleerde uitleg op algemenere online sites die linkse journalistiek promoten.
Helaas hebben we een slecht geïnformeerd publiek met een ondergrensinvestering in burgerlijke ongehoorzaamheid, en weinig bekendheid met de heersende standpunten — grotendeels voortkomend uit de academische wereld — met betrekking tot de strategieën die dringend en essentieel zullen zijn om de transitie te maken van een politieke cultuur van op hol geslagen ecocide. Velen hebben geklaagd dat de klimaatbeweging geen weerklank vindt bij arme en werkende mensen.
De massale mobilisatie die nodig is om de zesde uitsterving het hoofd te bieden, is afhankelijk van een goed geïnformeerd publiek dat is gewapend met de vereiste narratieve hulpmiddelen.
De problemen waarmee klimaatactivisme te maken heeft, zijn wellicht uniek psychologisch. We zien niet hetzelfde soort directe verband dat daders en slachtoffers bindt op de manier waarop een bebloed kind uit Gaza kan worden herleid tot een bewuste daad van koloniale expansie. Het soort geweld dat zich manifesteert in het gratuite verbranden van fossiele brandstoffen ontgaat het bereik van het publieke begrip.
We zien de vluchteling uit Midden-Amerika gewoon niet als een slachtoffer van bedrijfsontwerpen op dezelfde manier als we een vermoord kind uit Gaza herkennen als een doelwit van Israëlische en Amerikaanse militaire bedoelingen. Toch is dat verband reëel en dringend nodig om te worden gekaderd voor degenen die moeite hebben om de verhaallijn te begrijpen. De oorzaak en het gevolg die de industrie aan uitsterven koppelen, zou het grootste horrorverhaal ooit moeten zijn. Onze handen zouden moeten zweten terwijl we trillend de pagina’s omslaan.
De moord op George Floyd raakte ons collectief hart. Tientallen miljoenen mensen huiverden bij de specifieke, persoonlijke, intieme onthulling van politiegeweld. We reageren vreemd genoeg emotioneel op een enkele daad van onrechtvaardigheid, maar slagen er verdoofd niet in om te resoneren met de naderende dood van miljarden. Misschien is het onze taak als schrijvers om klimaatmisdaden persoonlijk en direct te maken. Klimaatoververhitting is een episch verhaal, en we moeten nog uitvinden hoe we het moeten vertellen. De enorme brug die de grootste wereldwijde catastrofe van de planeet verbindt met het persoonlijke lijden van echte mensen, is voor schrijvers misschien bijna onmogelijk om te overbruggen.
We kunnen ons op zijn minst het lijden van Roger Hallam voorstellen — veroordeeld tot vijf jaar gevangenisstraf voor burgerlijke ongehoorzaamheid aan het klimaat. Misschien kunnen we ook waarderen dat John Mark Rozendaal is bedreigd met een gevangenisstraf van zeven jaar voor het spelen van een Bach Cello Suite buiten Citibank in NYC als onderdeel van het Summer of Heat-protest. Een man die een paraplu boven de cellist hield, riskeerde ook draconische vergelding.
Burgerlijke ongehoorzaamheid is vaak aangewakkerd door collectieve verontwaardiging over staatsgeweld gericht tegen degenen die opkomen voor mensenrechten — denk aan Rosa Parks die het iconische symbool werd van de burgerrechtenbeweging.
Al die dingen die journalistiek levendig en angstig relevant maken, zouden het klimaatverhaal moeten aansturen. De zakenwereld en hun politieke marionetten willen niets liever dan dat lezers op linkse platforms zich vervelen met klimaatverslaggeving.