De EU bevindt zich duidelijk op een diplomatiek oorlogspad ten opzichte van China. Tijdens de meest recente (1 april 2022) virtuele EU-China-top, vertelden de Europeanen Peking duidelijk dat de steun van laatstgenoemde aan Rusland in zijn lopende militaire operatie in Oekraïne ernstige kosten met zich mee zal brengen, namelijk een breuk in de economische banden tussen de EU en China.
China, aan de andere kant, benadrukte de noodzaak om de banden tussen de EU en China apart te behandelen van de crisis die is ontketend door de onverantwoordelijke druk van de VS op de uitbreiding van de NAVO naar het oosten om Rusland te omsingelen. Peking heeft ook benadrukt dat de EU een onafhankelijk buitenlands beleid moet voeren. De EU heeft echter weinig strategische autonomie om een onafhankelijk buitenlands beleid te ontwikkelen in de nasleep van de aanhoudende crisis in Europa. Het is ironisch dat, terwijl het strijdtoneel Oost-Europa is, het de VS is, in plaats van Rusland, Grote Europese landen investeren ofwel meer in hun defensiesysteem dat aan de NAVO is gekoppeld, of overwegen lidmaatschap van de NAVO. De VS kunnen alles halen uit deze verschuiving in het Europese denken.
Dit is hoe de VS de EU manipuleren ten opzichte van China. Twee weken geleden ‘informeerde’ de Amerikaanse inlichtingendienst de EU over China’s bereidheid om Rusland militaire hulp te bieden. Hoewel Peking duidelijk elke betrokkenheid bij de aan de gang zijnde Russische operatie in Oekraïne heeft ontkend, is de informatie die aan de EU-diplomaten wordt verstrekt giftig genoeg om China voor te stellen als een partij in het conflict. Voor Washington vormt het cultiveren van een anti-China-perceptie in de EU niet alleen een aanvulling op het algemene beleid om de exclusieve controle over het Europese continent te behouden, maar stelt het ook in staat Rusland en China te combineren als twee zogenaamde ‘revisionistische’ staten die de trans-Atlantische eenheid en belangen.
In dezelfde gedachtegang heeft de EU China op de top van 1 april gevraagd ‘Rusland niet te helpen’. Charles Michel, voorzitter van de Europese Raad, zei dat elke poging van China om “sancties te omzeilen of hulp aan Rusland te verlenen, de oorlog zou verlengen”. Het is duidelijk dat de EU, die de lijn van de VS volgt, niet onder de indruk was van Xi’s oproep aan de EU om “haar eigen perceptie van China te vormen, een onafhankelijk China-beleid te voeren en met China samen te werken voor de gestage en aanhoudende groei van de betrekkingen tussen China en de EU”. .”
De VS daarentegen zien China’s aanmoediging van een onafhankelijk Europees beleid als een poging van Peking om de trans-Atlantische eenheid te doorbreken. Zoals onlangs in een New York Times-rapport werd gepropageerd: “China heeft regelmatig geprobeerd de nauwe betrekkingen van de Europese Unie met de Verenigde Staten te verbreken, die alleen maar zijn versterkt door de oorlog in Oekraïne.” Het voegde eraan toe dat “China er altijd op gebrand is geweest om de landen van de Europese Unie te scheiden van de Verenigde Staten en zelfs van elkaar.”
Voor de EU wordt China dus een vijandige staat die betrokken is bij een oorlog in Europa wanneer het informatie, of ’tips’, van de VS verwerkt. De reactie van de EU weerspiegelt dus de belangen van Washington; vandaar de aanhoudende patstelling tussen de EU en China, die de bestaande patstelling tussen de VS en China weerspiegelt.
Voor de EU – en de VS – is de enige manier waarop China voor hen acceptabeler kan worden, als het zich publiekelijk distantieert van Rusland. Voor zowel de EU als de VS staat China’s evenwichtsoefening – die respect inhoudt voor de legitieme veiligheidsbelangen van de betrokken landen en de noodzaak om de oorlog via onderhandelingen te beëindigen – neer op openlijke steun aan Rusland.
China daarentegen maakt bezwaar tegen een beleid van ‘kant kiezen’. China’s verklaring in de vergadering van de VN-Veiligheidsraad van 25 februari noemde dit beleid de ” koude oorlogsmentaliteit “.
Nu de EU haar autonomie ten opzichte van zowel China als Rusland aan de VS heeft verloren, is haar vermogen om haar strategische belangen op de best mogelijke manier te verwezenlijken ernstig beperkt geworden.
Het feit dat de EU bijvoorbeeld gedachteloos handelt naar ’tips’ van de VS, heeft haar verhinderd de hulp van China in te roepen om bemiddeling tussen Rusland en Oekraïne te vergemakkelijken om een militair conflict in Europa te beëindigen. De EU is bijna volledig blind voor het feit dat China een land is dat diepe economische banden heeft met zowel Rusland als Oekraïne. Peking is ook een land dat meer directe economische banden heeft met het Europese continent – hun bilaterale handelsvolume is 2 miljard USD per dag – dan enig ander land. Met andere woorden, Peking bevindt zich in een zeer unieke positie om gelijktijdig te kunnen samenwerken met alle partijen – Rusland, Oekraïne en Europa – die direct betrokken zijn bij en getroffen zijn door de oorlog.
Hoewel het militaire conflict zich beperkt tot Rusland en Oekraïne, valt niet te ontkennen dat Europa erdoor wordt getroffen. Vluchtelingen stromen toe en de gas- en olieprijzen zijn op een historisch hoog niveau. Europa moet daarom dringend een einde maken aan deze oorlog. Maar het feit dat het het mechanisme ontbeert, namelijk een onafhankelijk buitenlands beleid, betekent dat het niet echt zinvolle stappen kan ondernemen om China te coöpteren en te helpen bemiddelen.
Europa heeft zich gecoöpteerd in de ‘Koude Oorlog-mentaliteit’ en is een gevangene geworden van de mondiale geopolitiek van ‘blokken’. Het heeft China ternauwernood in het keurslijf van een Russische bondgenoot geplaatst, niet beseffend hoe groot de Chinese belangen in Europa zijn en hoe deze op een positieve manier kunnen worden gebruikt om dit conflict te beëindigen en/of te voorkomen dat dit conflict zich verspreidt.
Hoewel dit nog steeds mogelijk is, moet Europa in de eerste plaats zijn op de VS gerichte lens van mondiale geopolitiek laten varen en de noodzaak inzien om als een blok op zich te handelen in plaats van als een ondergeschikte partner in de door de VS geleide anti-Rusland en anti- – Chinees blok. De VS zullen er natuurlijk alles aan doen om een dergelijke paradigmaverschuiving in Europa te voorkomen.