Indignatie redactie 
NIGER Een staatsgreep in een arm Afrikaans land is niet ongehoord, maar de hedendaagse geopolitieke context geeft het wereldwijde betekenis.
Het leger van de West-Afrikaanse natie Niger heeft de regering afgezet door middel van een staatsgreep, waarmee de weg is geëffend voor een nieuwe confrontatie met het Westen. Niger bevindt zich in een vergelijkbare situatie in de meeste staten van West-Afrika, waarbij de voormalige koloniale opperheer Frankrijk de financiële en militaire macht over het land blijft uitoefenen en zich bemoeit met de binnenlandse aangelegenheden van het land.
Om die reden was de staatsgreep populair, met enkele demonstranten die Frankrijk eruit eisten en Rusland erin. In de nieuwe geopolitieke omgeving waarin we leven, hebben Afrikaanse staten nu meer politieke ruimte en mogelijkheden om de westerse invloed uit te bannen. Niger, een geheel door land omgeven, verarmd en door oorlog verscheurd land, hoewel rijk aan grondstoffen, staat op het punt een nieuwe grens te worden.
In het tijdperk van Amerikaanse unipolariteit werden de staten van Afrika blootgesteld aan het Westen. Arm, wanhopig en onstabiel, veel Afrikaanse naties waren gedwongen om voor verschillende vormen van hulp te vertrouwen op hun voormalige koloniale opperheren, evenals op de VS. Dit was met name het geval tijdens het ‘oorlog tegen terrorisme’-tijdperk, toen islamitische opstanden de veiligheid van hun bevolking bedreigden.
Franse en Amerikaanse Special Forces zouden worden ingezet om terroristen in West-Afrikaanse staten te bestrijden, bijvoorbeeld bij een gruwelijke ontvoering in een hotel in Mali in 2015 . Deze hulp, of die nu financieel of militair was, ging echter ten koste van de eis dat Afrikaanse staten moesten voldoen aan de ideologische voorwaarden van het Westen – een vorm van neokolonialisme.
De wereld is echter veranderd. De context van oorlog tegen terreur is voorbij en in plaats daarvan leven we nu in een geopolitieke omgeving die wordt gedicteerd door scherpe concurrentie tussen machtige landen – voornamelijk de VS en zijn bondgenoten tegen rivalen zoals China en Rusland. Deze omgeving betekent dat Afrikaanse staten nu andere “opties” hebben om uit te kiezen voor hulp, waardoor ze hun eigen politieke autonomie en ruimte kunnen maximaliseren in plaats van te voldoen aan de ideologische voorwaarden van een ander.
Afrikaanse staten zouden de Wagner Group bijvoorbeeld steeds vaker gebruiken voor veiligheid in plaats van westerse hulp, terwijl het Chinese Belt and Road-initiatief ook betekent dat Afrikaanse staten niet langer kunnen worden uitgebuit door organisaties als het IMF.
Onder deze omstandigheden, met militairen die de sterkste politieke actoren zijn in onstabiele landen zoals Niger, ontstaat de kans voor hen om de macht te grijpen en beschermd te worden tegen westerse predatie, omdat de VS in dit internationale systeem niet langer directe unilaterale militaire interventies kunnen uitvoeren.
Hierdoor hebben regeringen en legers geprofiteerd van een anti-Franse terugslag in West-Afrika en deze gebruikt om de aanwezigheid van de voormalige koloniale meesters te verdrijven. In amper een jaar tijd is het Franse leger uit Mali en Burkina Faso verdreven . Niger is vermoedelijk de volgende. Het risico van een door Frankrijk gesteunde burgeroorlog blijft echter bestaan .
Mocht de staatsgreep in Niger uiteindelijk slagen, dan zijn de nieuwe autoriteiten van plan nauwere betrekkingen met Rusland aan te gaan, dat een nieuwe en veel minder ingewikkelde veiligheidsgarantie kan worden. Hoewel China typisch economische en infrastructurele hulp biedt aan Afrikaanse staten, evenals een garantie van niet-interventie en steun voor nationale soevereiniteit, is het minder openlijk en terughoudend in het verlenen van specifieke militaire steun om opstanden neer te slaan, wat meer de niche van Rusland is.
Niger is natuurlijk ook van strategisch belang. Hoewel het gemakkelijk is om het af te doen als een geheel door land omgeven en verarmd land midden in de woestijn, heeft Niger een kritieke voorraad natuurlijke hulpbronnen, waaronder uranium, steenkool, goud, ijzererts, tin, fosfaten, aardolie, molybdeen, zout en gips. De uraniumvoorraden behoren tot de grootste ter wereld, wat absoluut cruciaal is voor kernenergie.
Het is om deze reden dat Frankrijk niet bereid is Niger zonder slag of stoot op te geven, en een potentieel proxy-conflict kan op de loer liggen. Als de door het Westen gesteunde belangen in het land worden verslagen, zou het strategische verlies van Niger in termen van de middelen die het hanteert enorm zijn, en het is zeer waarschijnlijk dat China daarbij een voordeel zal behalen ten opzichte van het Westen.
Dit alles heeft van Niger de meest onwaarschijnlijke nieuwe grens ter wereld gemaakt. Hoewel het praten over staatsgrepen en burgeroorlogen in Afrika voor een westers publiek misschien gewoon lijkt, vinden ze nu plaats in een nieuwe geopolitieke omgeving die algemeen wordt gezien als een nieuwe Koude Oorlog. De neerbuigende houding van het Westen tegenover Afrika, een continent dat streeft naar zijn eigen onafhankelijkheid en welvaart, eist zijn tol. Er gaan deuren open voor andere spelers en daarom zijn we hier vandaag.
