Indignatie redactie 
De aanval op Zuid-Israël heeft de realiteit van het Palestijnse conflict blootgelegd.
Wat er nu in Israël gebeurt , tart bijna elke verbeelding.
Van de ene op de andere dag lanceerden Hamas-strijders een ongekende invasie over de zuidelijke grens van Israël met Gaza, waarbij Israëlische steden werden bestormd en zowel Israëlische soldaten als burgers omkwamen. Duizenden raketten werden afgevuurd op Israëlisch grondgebied, en minstens honderd Israëli’s zijn dood . Een hoge functionaris van de Knesset zei dat de aanvallen tot de meeste burgerdoden op één dag in de hele geschiedenis van het land hebben geleid.
from a senior Knesset source: "We haven’t got control of all the places in the south yet. The number of people murdered has exceeded 100 and injured above 1000. It’s the most Israeli civilians killed in one day in our history. Inexplicable."
— Jennifer Truth Over Phony Balance Rubin 🇺🇦🇮🇱 (@JRubinBlogger) October 7, 2023
De gevechten in het zuiden van Israël zijn aan de gang, met berichten dat Hamas Israëlische gijzelaars terugbrengt naar Gaza. Bij de vergeldingsluchtaanvallen van Israël zijn al bijna 200 Palestijnen om het leven gekomen, een cijfer dat waarschijnlijk alleen maar zal groeien, zoals de Israëlische premier Benjamin Netanyahu zaterdag zei dat “onze vijand een prijs zal betalen die hij nooit heeft gekend.”
161 Palestinians killed so far, says Health Ministry https://t.co/ksSVyaAfUd
— Dalia Hatuqa🪬🤌 (@DaliaHatuqa) October 7, 2023
Zoiets is niet gebeurd in de moderne geschiedenis van het Israëlisch-Palestijnse conflict; Zelfs tijdens de bloedige Tweede Intifada begin jaren 2000 was er nooit sprake van een dergelijke massale invasie op Israëlisch grondgebied. Nu is er een regelrechte oorlog tussen Israël en Hamas begonnen, waarvan we de gevolgen voor het conflict en het bredere Midden-Oosten slechts vaag kunnen voorzien. Het enige wat we zeker kunnen zijn over de toekomst is dat heel veel mensen op het punt staan te sterven.
Hoe kunnen we aan zo’n nachtmerrie gaan denken?
We kunnen beginnen met het onderzoeken van de omstandigheden die dit mogelijk hebben gemaakt. Hoewel we er niet zeker van kunnen zijn waarom Hamas ervoor heeft gekozen deze aanval nu te lanceren, weten we wel dat er een aantal achtergrondomstandigheden zijn – waaronder niet alleen de aanhoudende bezetting, maar ook recente uitbarstingen van conflicten in Jeruzalem en de Westelijke Jordaanoever, een verre rechtse Israëlische regering en Israëlisch-Saoedische onderhandelingen over het normaliseren van de betrekkingen – die de situatie bijzonder brandbaar maakten.
En dit leidt tot een tweede, fundamenteler punt: het conflict is niet, zoals sommigen hebben gesuggereerd, ‘stabiel’ – en kan dat waarschijnlijk ook nooit worden.
Zolang Israël over de Palestijnse bevolking regeert, zal het geweld voortduren en is escalatie onvermijdelijk. De enige echte manier om dit soort dingen te voorkomen is dat de twee partijen tot een wederzijds aanvaardbare oplossing komen die de diepere oorzaken van het geweld aanpakt .
Behalve vandaag lijkt elke oplossing verder weg dan ooit.
Hoe Israël en Gaza aan de rand kwamen
In 2005 trok Israël eenzijdig zijn troepen en kolonisten terug uit de Gazastrook – een beleid dat ‘terugtrekking’ werd genoemd en dat in theorie bedoeld was om Israël te onttrekken aan het directe beheer van het door Palestijnen bevolkte gebied. Maar in 2007 nam de militante factie Hamas, na spanningen met het officiële Palestijnse leiderschap, de controle over de strook met geweld over. Sindsdien zijn de zaken erger geworden voor de Israëliërs en (vooral) de Palestijnen.
Israël legde een strikte blokkade op aan Gaza, waardoor de stroom van goederen en mensen in en uit het gebied streng werd beperkt, waardoor de militaire bezetting werd verankerd. Hamas maakte een tunnel onder de grensmuur om grensoverschrijdende aanvallen uit te voeren en vuurde raketten af op Israëlisch grondgebied. Israël zou Gaza periodiek aanvallen met luchtaanvallen, vaak gericht op agenten van Hamas en andere militante groeperingen – maar onvermijdelijk burgers in de drukke Gazastrook treffen.
De voortdurend gespannen situatie escaleerde minstens vier keer tot een regelrechte oorlog sinds de terugtrekking voorafgaand aan het huidige conflict. Deze eerdere conflicten waren gruwelijk voor burgers (en wederom vooral voor de Palestijnen), maar er was nooit sprake van enige vorm van strijd op de schaal van vandaag op Israëlisch grondgebied.
Hoe brandbaar deze opzet ook was, de Israëlische leiders zagen het in wezen als de beste regeling die voor hen beschikbaar was. Ze geloofden dat ze het raketvuur tot een acceptabel niveau konden terugbrengen, vertrouwend op het Iron Dome-raketafweersysteem. Israëlische troepen en grensveiligheidsmaatregelen zouden grote grensoverschrijdende invallen kunnen voorkomen.
Gerichte moordpartijen en machtsvertoon zouden Hamas zelf ervan kunnen weerhouden om te veel te escaleren, omdat zij in een echte oorlog altijd de dupe zouden zijn van het lijden. Deze periodieke aanvallen worden eufemistisch ‘ het gras maaien ‘ genoemd, een verwijzing naar het idee dat de terroristische dreiging niet kan worden geëlimineerd, maar kan worden teruggebracht tot een aanvaardbaar niveau.
De gebeurtenissen van vandaag hebben aangetoond dat deze veronderstellingen ernstig verkeerd waren.
Hamas werd er niet van weerhouden Israël aan te vallen, noch werd het tegengehouden door de grensbeveiliging. Het drong Israëlisch grondgebied binnen via land, zee en lucht; Toen de troepen eenmaal binnenkwamen, raasden ze door het zuiden van Israël. De straten van Sderot, een grensstad, zijn momenteel een oorlogsgebied.
De voortdurende instabiliteit van het conflict
Waarom ging alles zo vreselijk mis? Het is nog te vroeg om definitieve antwoorden te geven, maar er zijn een paar belangrijke factoren waarmee u rekening moet houden.
Volgens Hamas zelf werd de aanval uitgelokt door recente gebeurtenissen rond de Tempelberg, een plek in Jeruzalem die heilig is voor zowel joden als moslims. De afgelopen week zijn Israëlische kolonisten de al-Aqsa-moskee bovenop de berg binnengegaan en hebben gebeden, wat Hamas ‘ ontheiliging ‘ noemde in een verklaring over hun offensief (dat zij Operatie Al-Aqsa Storm hebben genoemd).
Het is, op zijn zachtst gezegd, onwaarschijnlijk dat Hamas eenvoudigweg verontwaardigd was over deze gebeurtenissen en daarnaar handelt. Aan dit soort complexe operaties moesten maanden worden gewerkt; het feit dat het een dag na de vijftigste verjaardag van de Jom Kippoer-oorlog begon, een verrassende Arabische invasie van Israël, is vrijwel zeker geen toeval.
Maar tegelijkertijd vertelt Hamas’ keuze voor casus belli ons iets belangrijks.
De Palestijnse politiek wordt voor een groot deel bepaald door de manier waarop zijn leiderschap reageert op de voortdurende bezetting van Israël – zowel zijn fysieke aanwezigheid op de Westelijke Jordaanoever als zijn economisch verwoestende blokkade van de Gazastrook. De strategie van Hamas om zijn rivalen, waaronder de Fatah-factie die momenteel de leiding heeft over de Westelijke Jordaanoever, te verslaan, is het kanaliseren van de Palestijnse woede over hun lijden: om de authentieke stem van het verzet tegen Israël en de bezetting te zijn. Hoe bozer de Palestijnen op Israël zijn, hoe groter de politieke prikkels van Hamas voor geweld.
En de afgelopen maanden hebben zich tal van gewelddadigheden voorgedaan, die nog belangrijker zijn dan de gebeurtenissen in Jeruzalem. De huidige extreem-rechtse regering van Israël, gedomineerd door facties die zich verzetten tegen een vredesakkoord met de Palestijnen, voert de facto een annexatie van de Westelijke Jordaanoever uit . Zij heeft een oogje dichtgeknepen voor het geweld van kolonisten tegen burgers op de Westelijke Jordaanoever, waaronder de rampzalige gebeurtenissen in februari in de stad Huwara .
De Israëlische focus op de Westelijke Jordaanoever heeft mogelijk ook een operationele kans voor Hamas gecreëerd. Volgens Uzi Ben Yitzhak , een gepensioneerde Israëlische generaal, heeft de Israëlische regering de meeste reguliere IDF-troepen naar de Westelijke Jordaanoever gestuurd om de situatie daar onder controle te houden – waardoor er slechts een skelet aan de grens met Gaza overblijft. De poging om de permanente Israëlische controle over de Westelijke Jordaanoever veilig te stellen, creëerde volgens deze inschatting de omstandigheden waarin een Hamas-verrassingsaanval daadwerkelijk zou kunnen slagen.
אבא שלי, תא"ל עוזי בן יצחק, שהיה רמ"ט פיקוד מרכז, ביקש ממני לשאול למה לא אומרים את האמת: 26 גדודים, כמעט כל צה"ל הסדיר נמצא בשטחים. אין צבא כמעט בדרום. כל זה בהחלטת ממשלה ימנית וקיצונית.
צריך לומר את זה ברור.
צריך להעביר כוחות מהגדה לעזה ולסגור בכל מחיר את הגדר ולא לתת להם…
— Gonen Ben Itzhak גונן בן יצחק (@GONENB1) October 7, 2023
Er zijn ook geopolitieke zorgen aan het werk. Israël bevindt zich momenteel midden in door de VS bemiddelde onderhandelingen om de betrekkingen met Saoedi-Arabië te normaliseren , een belangrijk vervolg op de Abraham Accord-overeenkomsten die tijdens de regering-Trump met verschillende Arabische landen zijn gesloten . Normalisatie wordt onder de Palestijnen algemeen gezien als een manier waarop de Arabische wereld hen in de steek laat en ermee instemt Israël als een normaal land te behandelen, zelfs als de bezetting zich verdiept.
Hamas zou heel goed kunnen proberen de Saoedische deal te torpederen en zelfs proberen de bestaande Abraham-akkoorden ongedaan te maken. Een woordvoerder van Hamas zei zelfs dat de aanval “ een boodschap ” was aan de Arabische landen, waarin hij hen opriep de banden met Israël te verbreken.
Hamas Spox Ibrahim Hamad confirms to Al Jazzera that the assault is “absolutely a message” to Arab governments that have normalized with Israel. They must immediately sever ties, absolve themselves of”this shame.”
— Amberin Zaman (@amberinzaman) October 7, 2023
Oplopende spanningen in Jeruzalem en op de Westelijke Jordaanoever, zwakkere grensbeveiliging, een Arabische politieke situatie die steeds ongunstiger wordt voor de Palestijnen – dit zijn allemaal omstandigheden waarin het strategisch gezien zinvoller is voor Hamas om zo’n groot risico te nemen.
Voor alle duidelijkheid: zeggen dat het van strategisch belang is dat Hamas wreedheden begaat, rechtvaardigt niet het doden van burgers. Er is een verschil tussen verklaring en rechtvaardiging: de redenering achter de aanval van Hamas kan verklaarbaar zijn, ook al is deze moreel onverdedigbaar.
We zullen de komende weken en maanden meer te weten komen over welke van deze omstandigheden, indien aanwezig, doorslaggevend bleken te zijn in de analyse van Hamas. Maar ze vormen de noodzakelijke achtergrondcontext om zelfs maar te proberen de gruwelijke gebeurtenissen van vandaag te begrijpen.
Het is op dit moment onmogelijk te zeggen waar deze situatie naartoe gaat. De gevechten in het zuiden van Israël zijn aan de gang; Het Israëlische tegenoffensief in Gaza moet nog echt op gang komen. Het is mogelijk dat de gevechten andere krachten aantrekken, zoals Hezbollah in Libanon; er wordt gespeculeerd dat ze betrokken waren bij de aanval. Dit kan en zal vrijwel zeker nog veel erger worden.
Maar wat op dit moment duidelijk is, is dat de situatie nooit echt stabiel kan zijn.
De aard van de huidige situatie, waarin Israël regeert over de Palestijnse bevolking, creëert krachtige prikkels voor radicale groeperingen als Hamas om zich bezig te houden met brute terreurdaden. Zowel Hamas als de huidige Israëlische regering zijn ideologisch geneigd tot geweld in plaats van vrede, en tot conflicten in plaats van tot samenwerking. Zonder enige vorm van radicale politieke verandering is er geen echte oplossing in zicht.
Ondertussen is het duidelijk wie de grootste gevolgen ondervindt: niet de extremistische leiders aan beide kanten, maar zowel gewone Israëli’s als Palestijnen.
