Wat is artikel 13? Het nieuwe auteursrechtelijk plan van de EU uitgelegd
Indignatie redactie
8 min. lezen
Artikel 13 van de nieuwe auteursrechtenrichtlijn van de EU heeft online tot enorme controverses geleid, waarbij YouTube sterk campagne voert tegen het voorstel. We leggen uit waarom.
Binnen de Europese Unie zijn er grote veranderingen in het online-auteursrecht. Na jaren van debat en onderhandelingen hebben politici ingrijpende veranderingen doorgevoerd na een eindstemming in het Europees Parlement.
De veranderingen zijn controversieel gebleken, waarbij critici gekant zijn tegen twee specifieke delen van de wet: artikel 11 en artikel 13. Ze maken deel uit van de ruimere verordeningen die zijn aangenomen.
De richtlijn van de Europese Unie inzake auteursrechten op de digitale interne markt, om de volledige naam ervan te gebruiken, vereist dat YouTube, Facebook en Twitter meer verantwoordelijkheid nemen voor auteursrechtelijk beschermd materiaal dat illegaal op hun platforms wordt gedeeld.
Het is bekend geworden door het meest controversiële segment, artikel 13, waarvan critici beweren dat ze een nadelige invloed hebben op online makers. YouTube en YouTubers zijn de meest vocale tegenstanders van het voorstel geworden.
Maar ondanks dat artikel 13 en de richtlijn inzake auteursrecht door EU-regelgevers worden aangenomen, zal het nu moeten worden uitgevoerd door de afzonderlijke landen binnen de Unie. Om te helpen verduidelijken, hier is de handleiding van WIRED voor de EU-richtlijn inzake auteursrecht.
Wat is de Richtlijn Auteursrecht?
De richtlijn van de Europese Unie inzake auteursrecht op de digitale eengemaakte markt is een richtlijn van de Europese Unie die is ontworpen om te beperken hoe auteursrechtelijk beschermde inhoud wordt gedeeld op online platforms. EU-richtlijnen zijn een vorm van wetgeving die de lidstaten een doel stelt om te bereiken.
De richtlijn inzake auteursrecht en de meest controversiële component ervan, artikel 13, vereist dat online platforms auteursrechtelijk beschermd materiaal van hun websites filteren of verwijderen. Het is dit artikel waarvan mensen denken dat het kan worden geïnterpreteerd als platforms vereisen om memen te verbieden, maar daarover later meer.
De auteursrechtrichtlijn zou ervoor zorgen dat online platforms en aggregatorsites aansprakelijk worden voor auteursrechtinbreuken en naar verluidt meer inkomsten genereren van technologiereuzen tegenover kunstenaars en journalisten.
Op dit moment zijn platforms zoals YouTube niet verantwoordelijk voor auteursrechtschendingen, hoewel ze die inhoud moeten verwijderen wanneer de rechthebbenden dit vragen.
Voorstanders van de Richtlijn inzake auteursrechten beweren dat dit betekent dat mensen naar auteursrechtelijk beschermd materiaal luisteren, kijken en lezen zonder dat de makers er behoorlijk voor betaald zijn.
Artikel 13 ook bekend als “het meme-verbod” verklaard
Dit is het deel van de auteursrechtrichtlijn waar de meeste mensen zich zorgen over maken. Dit artikel bepaalt dat “aanbieders van online content sharing-diensten en rechthebbenden te goeder trouw samenwerken om ervoor te zorgen dat niet-geautoriseerde beschermde werken of andere zaken niet beschikbaar zijn op hun diensten.” U kunt hier de volledige gewijzigde tekst van de gehele richtlijn lezen .
Dus wat betekent het? Het is een feit dat in dit artikel wordt gezegd dat websites die grote hoeveelheden door gebruikers gegenereerde inhoud bevatten (denk aan YouTube, Twitter en Facebook) verantwoordelijk zijn voor het verwijderen van die inhoud als deze inbreuk maakt op het auteursrecht.
Maar dingen zijn niet zo eenvoudig. Niemand kan het helemaal eens zijn hoe deze platforms naar verwachting deze inhoud zullen identificeren en verwijderen. Een eerdere versie van de richtlijn noemde “technologieën voor de herkenning van proportionele inhoud”, wat heel veel klinkt alsof het platformeigenaren vraagt om geautomatiseerde filters te gebruiken om elk stukje geüploade inhoud te scannen en alles wat mogelijk inbreuk maakt op het auteursrecht te blokkeren.
De huidige Content ID van YouTube geeft eigenaars van auteursrechten het recht om het eigendom van inhoud die al live op YouTube staat te claimen. Het systeem stelt hen vervolgens in staat om de video te blokkeren of om geld te verdienen door er reclame tegen te maken. Het is een al impopulair systeem vanwege de neiging voor valse positieven en misbruik, en dit zou worden verhoogd als potentieel inbreukmakende video’s helemaal niet konden worden geüpload.
De definitieve formulering van artikel 13 zet precies uiteen welke platforms uploadfilters zullen moeten gebruiken en welke niet. De enige manier waarop een site die door gebruikers gegenereerde inhoud host, kan voorkomen dat een uploadfilter wordt geplaatst, is als het voldoet aan alle drie de volgende criteria: het is minder dan drie jaar beschikbaar geweest; het heeft een jaaromzet van minder dan € 10 miljoen; het had minder dan vijf miljoen unieke maandelijkse bezoekers. Zoals je waarschijnlijk wel kunt raden, betekent dit een groot aantal sites – van visserijforums tot nichezekken – die uploadfilters moeten installeren.
De reden waarom dit artikel het “meme-verbod” is genoemd, is dat niemand zeker weet of memes, die vaak gebaseerd zijn op auteursrechtelijk beschermde afbeeldingen, niet in overeenstemming zijn met deze wetten. Voorstanders van de wetgeving beweren dat memes worden beschermd als parodieën en dus niet onder deze richtlijn hoeven te worden verwijderd, maar anderen beweren dat filters geen onderscheid kunnen maken tussen memes en ander auteursrechtelijk beschermd materiaal, zodat ze uiteindelijk worden gepakt in het kruisvuur toch.
Artikel 11 ook bekend als “de link belasting” uitgelegd
Het artikel is bedoeld om nieuwsaggregatorsites, zoals Google Nieuws, aan uitgevers te laten betalen voor het gebruik van fragmenten van hun artikelen op hun platforms. Perspublicaties “kunnen een eerlijke en evenredige vergoeding krijgen voor het digitale gebruik van hun perspublicaties door aanbieders van diensten van de informatiemaatschappij”, aldus de richtlijn.
Niemand weet echt zeker hoe deze zou werken. Hoeveel van een artikel moet worden gedeeld voordat een platform de uitgever moet betalen? De richtlijn stelt dat platforms niet hoeven te betalen als ze alleen ‘hyperlinks’ delen die vergezeld zijn van individuele woorden ‘, maar omdat de meeste links worden vergezeld door meer dan een paar woorden, lijkt het erop dat veel platforms en nieuwsaggregators zouden vallen fout van deze regel.
De richtlijn bevat een uitzondering voor “legitiem privé- en niet-commercieel gebruik van perspublicaties door individuele gebruikers”, dus het ziet er niet naar uit dat individuen die links op sociale platforms delen, in hun portemonnee moeten duiken. Maar zelfs dit staat open voor interpretatie. Is er iemand met een enorme aanhang op sociale media, die advertenties plaatst bij dat publiek, een “private en niet-commerciële” entiteit?
Wat is er nog meer?
Artikel 12a kan iemand die niet de officiële organisator van een sportwedstrijd is, ervan weerhouden video’s of foto’s van die wedstrijd te plaatsen. Dit zou virale sport-GIF’s een halt toe kunnen roepen en zelfs mensen die wedstrijden bijwoonden kunnen stoppen om foto’s op sociale media te plaatsen. Maar net als bij de bovenstaande artikelen hangt dit allemaal af van hoe de richtlijn door de lidstaten wordt geïnterpreteerd wanneer zij het in nationale wetgeving omzetten.
Wie is er voor en tegen de richtlijn?
De auteursrechtenrichtlijn heeft aan beide zijden van het debat vocale kritieken gekregen, maar je kunt verdedigers en tegenstanders in twee categorieën verdelen.
Voorstander van de richtlijn zijn brancheorganisaties die producenten van inhoud vertegenwoordigen. Deze omvatten de Society of Authors en de in het Verenigd Koninkrijk gevestigde Alliance for Intellectual Property and Proponents. In juni 2018 verklaarden 84 Europese muziek- en mediaorganisaties,waaronder Universal Music Group en Waner Music Group, publiekelijk hun steun voor de richtlijn. In het Europees Parlement is de belangrijkste EP-lid die de richtlijn aan het Parlement voorlegt Axel Voss, een Duits EP-lid en lid van de Europese Volkspartij.
Mary Honeyball, een Brits parlementslid van de arbeid die artikel 13 steunt, zegt. “Sommige [online platforms] vrezen dat artikel 13 de implementatie van geautomatiseerde” uploadfilters “vereist, maar artikel 13 maakt geen dergelijke vereiste en stelt in feite dat geautomatiseerde blokkering moet worden vermeden,” zegt Honeyball in een verklaring. “De tekst vereist alleen dat [platforms] licenties verlenen of auteursrechtelijk beschermd materiaal verwijderen.”
De andere kant van het debat, critici van de Richtlijn, is de invloedrijke Silicon Valley-lobbygroep, de CCIA, wiens leden Google, Facebook, eBay, Amazon en Netflix omvatten. Op 12 juni ondertekende een grote groep van internet-groots met inbegrip van Wikipedia-oprichter Jimmy Wales en Tim Berners-Lee een open brief waarin ze de richtlijn betwistten. Het is vermeldenswaard dat ondanks de richtlijn een uitzondering die Wikipedia en GitHub expliciet uitsluit van deze regels, beide bedrijven hun verzet tegen de richtlijn hebben gehandhaafd .
EU developers, don't let THIS happen to you. Tell your MEPs to protect software when they vote on Wednesday.
Learn more 👉https://t.co/Dl1mCdyDuJ pic.twitter.com/NSJ3aHzfZn
— GitHub (@github) September 10, 2018
YouTube is veruit de meest kritische criticus van artikel 13, en het bedrijf doet er alles aan om de oppositie tegen de richtlijn onder de makers en gebruikers te bevorderen. Een popup op de YouTube-website en -app verwijst gebruikers naar een pagina met de titel ” #saveyourinternet “, die een video van YouTube bevat waarin de bezwaren van het bedrijf tegen de richtlijn worden uitgelegd. In de video stelt Matt Koval, een contentstrateeg bij YouTube, dat – in zijn huidige vorm – artikel 13 ‘honderdduizenden makers, kunstenaars en anderen in de creatieve economie bedreigt’.
Naast de officiële YouTube-uitleg biedt de pagina een handvol reactie- en commentevideo’s van prominente YouTubers. In één reactievideo vatte de YouTuber Craig Thompson, die net geen half miljoen abonnees heeft, het als volgt samen: “Gamers zijn dood, jullie zijn dood, ik ben dood, we zijn allemaal dood, laten we gaan drinken.”
Hoewel de campagne #saveyourinternet zich richt op het opwekken van verzet tegen de richtlijn onder YouTubers en gebruikers, zijn de hoogste regionen van het YouTube-management ook in de oppositie terechtgekomen. Op 22 oktober publiceerde YouTube-CEO Susan Wojcicki een blogpostwaarschuwing tegen de impact van de richtlijn. “Artikel 13, zoals geschreven, dreigt het vermogen van miljoenen mensen – van videomakers als jij voor gewone gebruikers – te stoppen om inhoud te uploaden naar platforms zoals YouTube,” schreef ze. “En indien geïmplementeerd zoals voorgesteld, bedreigt artikel 13 honderdduizenden banen, Europese makers, bedrijven, artiesten en iedereen die ze in dienst hebben,” vervolgde ze, voordat ze lezers naar het argument voor sociale media leidde met de hashtag “#SaveYourInternet” .
Sindsdien heeft Wojcicki opnieuw geschreven. In een tweede blogpost op 12 november zei ze dat er “onbedoelde gevolgen” van artikel 13 waren. “De aanpak van het parlement is in veel gevallen onrealistisch omdat auteursrechteigenaren vaak het oneens zijn over wie de eigenaar van welke rechten is”, schreef ze. “Als de eigenaren het niet eens kunnen worden, is het onmogelijk om van de open platforms die deze inhoud hosten te verwachten dat ze de juiste beslissingen nemen over rechten.”
De oppositie tegen de richtlijn inzake auteursrecht binnen het Europees Parlement leidde tot Julia Reda, een lid van het Europees Parlement en lid van de Piratenpartij Duitsland. “De wetgever heeft het auteursrecht voornamelijk bekeken via één zeer specifieke lens: die van grote mediabedrijven, met hun tanende controle over distributiekanalen”, stelde ze in een redactioneel commentaar . “De grootste openbare ruimte die we ooit hebben uitgevonden, mag geen slachtoffer worden van pogingen om de auteursrechtwetgeving te gebruiken om problemen op te lossen die er niet door zijn veroorzaakt.” Onze vrijheid van meningsuiting online is te kostbaar om als munitie in een bedrijf te worden verspild strijd.”
Wanneer gebeurt artikel 13?
Hoewel de stemming in artikel 13 door het Europees Parlement is aangenomen, betekent dit nog niet dat de bepalingen ervan meteen plaatsvinden.
Het is nu aan de EU-lidstaten om artikel 13 en de auteursrechtrichtlijn uit te vaardigen. Elk land binnen de EU kan de wet interpreteren en hoe het op zijn eigen manier moet worden geïmplementeerd. Daarom kan een land besluiten dat “uploadfilters” met één hulpmiddel moeten worden geïmplementeerd, terwijl een ander de wet in een ander kan begrijpen.
