Er wordt in de media al volop gespeculeerd hoe de economie er uit zal zien als Corona definitief is verslagen. Analisten en bankeconomen vallen over elkaar heen. Het ene na het andere doemscenario passeert de revue, terwijl de optimisten sterk in de minderheid zijn. Van een paar procent krimp tot aan krimpcijfers van meer dan 10 procent. Per saldo is de verwachte krimp overigens behoorlijk sterker dan de voorspellingen die men deed in 2008 voor de recessie t/m 2012. De aanstormende crisis lijkt echt niet best. Maar dat wisten wij hier op Biflatie al. Regelmatig heb ik gewezen op het naderende gevaar van een schuivende lawine van onze (mondiale) schuldenberg. Deze zag ik oorspronkelijk als trigger die de hele mondiale economie omver zou duwen ergens in het decennium vanaf 2020. Maar wie zag vorig jaar Corona aankomen? Niemand, behalve Bill Gates. Dat is dus altijd het voorbehoud dat economen inbouwen in hun macro-economische voorspellingen. Als er onvoorspelbare rampen plaatsvinden dan kunnen alle cijfermatige berekeningen de prullenbak in. Bij deze dus.
Economische schade is onmetelijk
Gaandeweg het tijdpad van het virus krijgen we een beter beeld over de aangerichte economische schade. Om over het menselijk leed maar niet te spreken. Wat een ‘onmenselijk’ virus kan aanrichten in een geavanceerde economie, daar hebben we nooit over nagedacht. De Spaanse Griep(1918 – 1919) heerste een eeuw geleden en overtrof, met naar schatting 20 tot 100 miljoen doden, ruimschoots het totale dodental van de eerste wereldoorlog. Misschien dat de COVID-19 minder dodelijke slachtoffers kent vanwege de betere voorzieningen maar het is zeer aannemelijk dat de economische schade groter zal zijn dan in 1919. Simpelweg vanwege de enorme verliezen in de luchtvaart, in het toerisme, de evenementenbranche, en andere aanverwante sectoren die we 100 jaar geleden nauwelijks of helemaal niet kenden. De langdurige stilstand door de opeenvolgende lockdowns is desastreus doordat de afgrendeling opeenvolgend en met overlappingen onze aardkloot bestrijkt.
Waar is het “grote” geld?
Na de ontgrendeling krijgen we het domino-effect van omvallende bedrijven. Eerst gestut door ondersteuning van overheden om daarna achter elkaar om te vallen. Overheid en centrale banken spannen zich in om bedrijven en bevolking van geld te voorzien. Ineens blijkt dat na maanden zonder verdiensten er onvoldoende gereserveerd is voor mindere tijden. Hoe is dat mogelijk in onze hoogontwikkelde maatschappij in deze 21ste eeuw met geavanceerde online betaalsystemen en met de grootste banken ooit in de monetaire geschiedenis. Waar is dan het grote geld gebleven dat rondtolde bij het machtige bankenkartel? Hoe is dan het verdienmodel ingericht van ons bankenkartel in deze tijd van schuldopstapeling? Precies zoals ik het verwoord. Er is veel geld verdiend door de uitgifte van krediet. Het verdienmodel bij uitstek in de financiële markten. Spaargeld inlenen zonder rentevergoeding en uitlenen voor een lage rente. Bankrekeninghouders hebben niets in te brengen, behalve hun spaargeld.
Pepernoten voor de massa, dollars voor elite
Wereldwijd is de grootste kredietberg gecreëerd met de omvang van tweemaal het mondiale BBP. Wat dan als er een pandemie uitbreekt? Een paar maandjes leven op een kredietberg is hetzelfde als de oversteek van de Middellandse zee op een lekke kano. Gaat niet lukken tenzij er geld ter reparatie uit de hemel valt. Gelukkig zijn de wonderen de wereld nog niet uit. In de VS strooit Trump pepernoten uit over armlastige Amerikanen en doet de FED hetzelfde, maar dan met biljoenen dollars voor de financiële markten. Dat geld bereikt dus niet de massa in de samenleving maar circuleert onder de superrijken. Daarnaast blijft de monetaire stimulering(QE) hangen in het bankenkartel. Snoeihard nodig om de afschrijvingen op hun uitstaande krediet te compenseren. In het monetaire tijdperk van de 21ste eeuw leven we op een kredietberg en zijn we vergeten dat je reserves moet opbouwen voor slechte tijden.
Eindspel
Oké, de slimmeriken onder ons hebben wat opgebouwd bij pensioenfondsen, banken en/of verzekeraars die hun beloftes en kwaliteiten niet meer waar kunnen maken. Sparen deden we ooit met een rentevergoeding maar het renteverdienmodel is afgeschaft ten gunste van het grootkapitaal. De elite belegt hun kapitaal op de financiële markten die worden geïnjecteerd door de centrale banken. Het klootjesvolk mag sparen door simpelweg meer geld in te leggen dan op te nemen. Daarnaast zijn we mee gaan doen in de kredietcaroussel en hebben we onze woonhuizen en zelfs onze bolides grotendeels gefinancierd. Voor wie het nog niet wist, de superrijken bezitten de activa, de armen de schulden. Nooit eerder is de inkomens- en vermogensongelijkheid zo groot geweest. De samenleving stikt in krediet terwijl de reserves bij banken, fondsen en verzekeraars slinken. Hoe ga je dan een pandemie, c.q. depressie overleven als overheden en centrale banken de kredietberg nog hoger opstapelen. We naderen het eindspel van ons fiduciair geldsysteem. Dat is waar we het komende decennium voor staan. Een ongekende uitdaging voor een onderworpen samenleving.