Indignatie redactie 
Men hoort en leest overal de verwerpingen van de ‘moord’ op Qassem Soleimani, generaal van de Iraanse Al Quds-brigade, en over de nakende Derde Wereldoorlog. Tegelijk lijkt het een overheersend thema om het inzicht van Trump en de moraliteit van zijn bevel om Soleimani uit te schakelen, in vraag te stellen of ronduit aan te vallen. Maar hoe zit dit alles nu juist?
Dit artikel biedt een heel ander perspectief. Iran kampt met groeiende tegenstand van de eigen bevolking in Iran zelf, en met Iraakse tegenstand, zelfs vanuit de overwegend sjiitische bolwerken. In een poging om hun greep op Irak en de milities daar te hernieuwen, en om de eigen bevolking terug achter zich te scharen met een reeks militaire successen tegen de aloude vijand, de VS, was de keuze voor een grootschalige campagne snel gemaakt. De aanzetten en opbouw daartoe waren reeds gegeven, en Soleimani scheen zich klaar te maken om samen met Muhandis, leider van de door Iran gesteunde milities in Irak, daar werk van te maken. Als men de beschikbare gegevens zo naast elkaar legt en aan elkaar koppelt, komt een heel ander verhaal naar voor. Is het mogelijk dat President Trump toch gelijk had, en inderdaad een oorlog heeft voorkomen met de eliminatie van Soleimani?
Amerikaanse Media niet mals voor Trump
Dit artikel van een Amerikaanse journalist, Max Blumenthal, vormt een goed voorbeeld. Zijn hoofdstelling was kort en krachtig: “De regering van Trump claimde dat de Iraanse generaal Qassem Soleimani ‘onmiddellijk dreigende aanvallen’ aan het plannen was op Amerikaanse belangen toen men hem vermoorde. Die leugen werd zopas ontkracht
Als korte kanttekening: aan het einde bekende hij “Geen enkele president in de recente geschiedenis werd meer visceraal uitgespuwd door het perskorps van Washington dan Trump. Bijna alles wat hij zegt wordt met hoongelach onthaald en verdacht gemaakt, zelfs wanneer hij de waarheid vertelt.“, maar niet voordat talloze mediabedrijven die leugen naar het publiek doorgesluisd hadden.”
Blumenthal gebruikte dat om het in zijn ogen kritiekloos overnemen van de ‘leugen’ van de Trump-administratie door de media aan te vallen. Zijn hoofdreden om de redenen van Trump als ‘leugen’ te classificeren, was het feit dat “volgens de Iraakse Eerste-Minister Abdul Mahdi hij van plan was om Soleimani te ontmoeten op de ochtend dat de generaal gedood werd om een diplomatieke toenadering te bespreken die Irak aan het bemiddelen was tussen Iran en Saoedi-Arabië. Abdul-Mahdi zei dat Trump hem persoonlijk bedankt had voor de inspanningen, zelfs terwijl hij de aanval op Soleimani al aan het plannen was – en zodus de indruk wekte dat de Iraanse generaal veilig naar Bagdad kon reizen.”
En dit, claimde Blumenthal, zorgde dat “de rechtvaardiging van Trump voor het doden van Soleimani ontmaskerd werd als een cynische leugen.” Zelfs al zou dit waar zijn, sluit het ene verhaal (Soleimani die over vrede met Saoedi-Arabië zou spreken) het andere niet uit (dat hij tevens ook verder zijn aanvallen op de VS zou plannen).
De traditionele media richtte zich voornamelijk op de rechtvaardiging van die aanval wegens de ‘onmiddellijke dreiging van aanslagen’ vanwege Soleimani, en claimde dat daar geen bewijs voor was (zoals hier, hier, hier en hier). Maar klopt dat? Wat is de achtergrond dan van deze actie?
Onmiddellijke dreiging
Escalatie in raketaanvallen
Er was een escalatie van geweld en aanslagen tegen de VS in de regio, zoals onder andere Reuters meldde op 11 december. Aanvallen op de VS waren aan het stijgen in aantal en in sofisticatie, schreven ze: “Een topofficier van het Amerikaanse leger vertelde over de aanslagen deze woensdag van door Iran gesteunde groepen op basissen waar Amerikaanse troepen gelegerd waren in Irak. Die waren in een versnelling gekomen en werden meer gesofisticeerd. Ze duwden alle betrokkenen dichter naar een onbeheersbare escalatie.”
Het artikel gaf specifieke voorbeelden van de escalatie: “De aanval van vrijdag nabij de luchthaven van Bagdad werd uitgevoerd met de significant grotere 240 millimeter raketten die sinds 2011 niet meer in Irak gebruikt waren.”
CNN gaf een verslag op 5 december dat Iran inderdaad korteafstand ballistische raketten naar Irak aan het smokkelen was, wat die berichten over stijging in aanvallen met dergelijke wapens op Amerikaanse doelwitten ondersteunde. En reeds in augustus 2018 meldde Reuters, op basis van verklaringen van drie Iraanse functionarissen, twee bronnen bij de Iraakse inlichtingendiensten en twee bronnen bij westerse inlichtingendiensten, dat Iran korteafstand ballistische raketten naar Irak aan het verschepen was. Het concept voor Teheran was om te herhalen wat het ook in Jemen, Libanon en Gaza had gedaan: haar bondgenoten en proxy’s wapentechnologie opsturen. Dat verslag claimde toen dat Iran ook wou dat deze milities in Irak in staat zouden zijn hun eigen raketten te bouwen.
Een andere, gelijkaardige maar ditmaal Arabische bron, gepubliceerd op 11 december 2019, voegde eraan toe: “Militiegroepen gebruikten een dieplader om op 8 november 2019 een barrage van 17 raketten te lanceren naar de militaire basis in Qayyara, ten zuiden van Mosoel, vertelde de Amerikaanse legerfunctionaris. Hij zei dat het incident geen belangrijke schade of verlies van levens had veroorzaakt, maar de techniek werd vorige week herhaald in zowel de luchtmachtbasissen in Balad en Ain Al-Asad, met raketten die groot genoeg waren om significante schade te veroorzaken aan woonkwartieren en landingsbanen te Ain Al-Asad.”
Verantwoordelijken voor die aanvallen
In het eerder vermelde artikel van Reuters werd het volgende gemeld: “De Amerikaanse legerfunctionaris vertelde dat inlichtingen en forensische analyse van de raketten en lanceerinrichtingen wees op door Iran gesteunde Sjiitische moslimmilities, in het bijzonder Kataib Hezbollah en Asaib Ahl al-Haq (AAH).”
En ook: “De meeste Sjiitische militiegroepen in Irak maken deel uit van de Volksmobilisatiekrachten (Popular Mobilization Forces, PMF), een koepel die bondgenoten heeft in het parlement en de regering (van Irak). Ze zijn ondergeschikt aan de Eerste-Minister, maar hebben hun eigen bevelstructuur buiten het leger om.”
NPR meldde: “Maar verschillende anderen waren ook gedood in de aanval (op generaal Soleimani), waaronder de militieleider Abu Mahdi al-Muhandis. Al jarenlang was Muhandis één van de meest belangrijke militaire figuren in Irak, als vicecommandant van de Iraakse PMF.” Hij wordt ervan verdacht de architect te zijn van de bomaanslagen op de Amerikaanse en Franse ambassades in Koeweit in 1983, en is de oprichter van Kataib Hezbollah.
Seth Frantzman stelde een diepgravende tijdlijn samen over de recente stijging in aanvallen op Amerikaanse doelwitten in Irak, en gaf het volgende inzicht mee:
“De functionaris vertelde op 6 december: ‘De vraag is, wanneer gaat iemand deze bullsh*t aanwijzen?’ Volgens hetzelfde verslag ‘hebben meerdere Amerikaanse diplomatieke en militaire bronnen AFP verteld over hun groeiende frustratie met dergelijke aanvallen. Ze vertelden dat ze vertrouwden op hun Iraakse partners om een ‘conflict-afbouwende’ rol te spelen tussen de Amerikanen en de Hashed (Hashd al-Sha’abi of de PMF) om eventuele confrontaties te voorkomen’.
Dus wat kan de VS doen wanneer de PMF officieel deel uitmaakt van het Iraakse overheid, maar verdacht wordt van het afvuren van raketten? Dit komt op een moment waarop elementen van de PMF, nauw betrokken met Iran, beschuldigd worden van het onderdrukken van protesten. Ze zijn eveneens nog niet geïntegreerd in de Iraakse veiligheidstroepen op de manier zoals oorspronkelijk het doel was. ‘We herkennen allemaal het gevaar hier. Soms zeggen onze Iraakse partners: wel, wat kunnen wij daaraan doen?’, vertelde de functionaris.”
Let ook op de beschuldiging van het onderdrukken van protesten binnen Irak, waarvan ik via persoonlijke bronnen binnen Irak bevestiging heb gekregen: vreedzame protesten tegen de overheid en de groeiende Iraanse invloed en misbruiken door Iraanse milities, waarbij tientallen betogers doelbewust gedood werden door kogels in het hoofd, afgevuurd door scherpschutters.
In een ander artikel besloot Mr. Frantzman: “De verslagen over korteafstandraketten die vanuit Iran naar Irak worden gestuurd, maken vermoedelijk deel uit van dit bredere beeld. Irak lijdt onder protesten, ISIS-bedreigingen en de noodzaak om een nieuwe Eerste-Minister te vinden na het aftreden van Adel Abdul Mahdi eerder deze week, en Iran wil dit machtsvacuüm in Irak exploiteren om te kunnen doen wat het wil.”
Hier volgt dus een belangrijke vraag: wat deed Muhandis in dezelfde auto of in de onmiddellijke entourage van Soleimani, als zijn bezoek louter gericht zou zijn op het bemiddelen van vrede tussen Iran en Saoedi-Arabië?
Feiten of propaganda? Alles tot nu toe even op een rijtje…
Dit lijken de feiten te zijn, en niet gewoon leugens of propaganda: er IS een recente stijging in aanvallen op Amerikaanse doelwitten. Wie zit daarachter? Door Iran gesteunde milities, onder rechtstreeks beval van Muhandis, onrechtstreeks onder bevel van Soleimani. En dit tijdens een opbouw van versterkte basissen in Irak en Syrië, en een stijging van smokkel van steeds grotere en gesofisticeerde raketten.
Wat deed Muhandis dan met Soleimani op de ochtend van die aanval? De dreiging vanwege die twee was al jaren aanwezig, en dus op zich inderdaad geen grond voor de ‘onmiddellijke dreiging’ waarover de Amerikanen spraken, maar de recente stijging in aanvallen (met de dood van minstens 1 Amerikaan tot gevolg, de escalatie met de aanval op de Amerikaanse ambassade in Bagdad, en de bekende infiltratie van rakettensmokkel) maken die ontmoeting tussen die twee kopstukken een ideaal gelegenheidsdoelwit om de onmiddellijke verdere escalatie die reeds begonnen was, een halt toe te roepen.
Verdere achtergrondinformatie
Stijgende woede binnen Irak tegen Iran
De volgende informatie is eveneens van groot belang bij het correct inschatten van wat er momenteel aan de gang is. In september 2018 viel de bevolking in de meerderheid Sjiitische stad Basra in het zuiden van Irak het Iraanse consulaat aan, in protest “tegen misbruik door milities met Iraanse steun in Basra, en eveneens tegen wat zij aanzien als de buitensporige invloed van Teheran over hun stad en tegen de versnipperde Iraakse politiek” zoals de Washington Post toen schreef.
Dit zaait twijfel over de claims van blinde loyaliteit tussen Iraakse sjiieten en het sjiitische regime in Iran. Ook niet onbelangrijk, is dat ze eveneens de kantoren aanvielen van Asaib Ahl al-Haq, een gewapende militie die deel uitmaakt van de PMF onder leiding van Muhandis.
Deze scène herhaalde zich in oktober 2019 in de sjiitische heilige stad Karbala, waar het Iraanse consulaat eveneens was aangevallen na een dagenlange periode van protesten. “Demonstranten beklommen naar zeggen vrijdagavond de betonnen muren rond het gebouw. Ze hingen Iraakse vlaggen op en spoten graffiti op de muren: ‘Karbala is vrij, Iran buiten, buiten!’, als teken van een stijgende woede onder sommige demonstranten tegen de ontwaarde tussenkomsten van Teheran in de politiek van Irak.” (Berichtgeving van Al-Jazeera)
Deze aanval op het Iraanse consulaat volgde na een ernstig incident waarbij (volgens experten door Iran gesteunde) milities met scherp op de massa van betogers inschoot, en waarbij 18 doden en honderden gewonden vielen in één van de bloedigste betogingen in Irak. Zoals de Britse The Guardian toen meldde: “De demonstraties zijn uitgebarsten in gebieden met een sjiitische meerderheid, en zijn gericht tegen de door sjiieten gedomineerde overheid en de sjiitische politieke partijen en milities, waarvan velen gesteund worden door het naburige Iran.”
Zware slag voor Iran
Komt dit overeen met de claim van Trump dat hij Wereldoorlog III voorkomen heeft, in plaats van begonnen? Het lijk daarop, op zijn minst gedeeltelijk: Iran was haar aanvallen via Iraakse proxy-milities aan het opdrijven, de spanning tussen de VS en haar bondgenoten binnen Irak aan het aanwakkeren en Irak aan het destabiliseren in een poging om het vacuüm binnen Irak uit te buiten om hun eigen invloed te vestigen. Mogelijk stond meer op het spel, maar dat is nog niet onmiddellijk 100% duidelijk.
Wat we wel zien, is dat na de terughoudendheid van Trump na herhaalde uitdagingen van Iran (stijgende raketaanvallen, aanvallen op olietankers in de Golf, de aanslag op Saoedische olie-ininstallaties, enz.) hij, na het omkomen van een Amerikaans burger eind december en de aanval op de Amerikaanse ambassade begin januari door de PMF (zie verslag van USAToday van 1 januari 2020), duidelijk een lijn heeft getrokken en Iran de wacht aanzegt. Dit door de verantwoordelijken voor die aanvallen uit te schakelen en zo verdere escalatie te voorkomen, in plaats van een louter symbolische aanval op laaggeplaatste strijders uit te voeren die meer de gewone man zou getroffen hebben.
Wereldoorlog III !!!
Onmiddellijk werd die beslissing van Trump om Soleimani en Muhandis uit te schakelen bekritiseerd, en waren de doemscenario’s over wereldoorlog III niet uit te lucht te houden. Evenmin als de verhitte retoriek van wraak en bloed vanuit Iran en non-stop beelden van de begrafenis en rouwstoeten in Iran (met maar hier en daar vermelding van de uitgeoefende zachte en harde dwang om die grote massa op de been te krijgen).
My piece in @washingtonpost about millions of Iranians not mourning the demise of #QassemSoleimani. For many he was a warmonger & terrorist.
Some Iranians compared the funeral services for Soleimani to those held for the Nazi leader Reinhard Heydrich…https://t.co/68JYTdH4DQ— Masih Alinejad 🏳️ (@AlinejadMasih) January 6, 2020
Nu is de gevreesde wraak van Iran er gekomen, middels een aanval met ongeveer 15 raketten op 2 Amerikaanse basissen in Irak, waarbij de kwartieren van de soldaten gemist werden. Dit lijkt echter insignificant als een ‘echte’ wraakoefening, en lijkt meer ontworpen te zijn om de eigen Iraanse achterban – na al die grootse woorden over wraak – tevreden te stellen. En tegelijk een open oorlog met de VS te vermijden, wat hen meer schade zou berokkenen dat dat ze de VS zouden kunnen toebrengen. Dus, wat spiervertoon, en verder niets.
De VS, onder Trump, leek dat juist in te schatten door haar afwachtende houding, maar duidelijke voorbereidingen om gelijk wat Iran zou doen te counteren. Zoals President Trump na de aanval op Soleimani zei in zijn toespraak, wat dit lijkt te steunen: “We hebben vorige nacht actie ondernomen om een oorlog te stoppen, we hebben geen actie ondernomen om een oorlog te beginnen.” Maar met de volgende duidelijke waarschuwing, en uitleg over zijn beslissing: “De agressie van het Iraanse regime in de regio, waaronder het gebruik van proxy-troepen om haar buurlanden te destabiliseren, moet echter stoppen, en dat moet nu stoppen.”
De New York Times maakte het volgende verslag over de toespraak van President Trump op de ochtend na de Iraanse tegenaanval: “De Minister voor Buitenlandse Zaken van Iran, Mohammad Javad Zarif, zei achteraf dat Iran ‘gepaste maatregelen genomen had’ in haar vergelding van de dood van generaal Soleimani, en de reactie van Mr. Trump leek te wijzen op een openheid om dit te laten voorbijgaan zonder verdere vergelding omdat geen slachtoffers gemeld werden.”
Conclusie
Samen beschouwd, lijkt dit alles de claim van President Trump, dat zijn doel was om oorlog te voorkomen en er geen te beginnen, te ondersteunen. Dat Iran, na al die toespraken over wraak, ermee stopt na slechts 15 raketten, is veelzeggend. Ze hebben het bericht dat Trump stuurde: “genoeg is genoeg!” duidelijk gehoord. En het laat zien dat Iran evenmin open oorlog wenst.
Trump heeft een lijn in het zand getrokken: aanvallen op de levens van Amerikanen en Amerikaans grondgebied, zullen zeer zwaar bestraft worden.
Ik wil eindigen met wat ik via een andere Iraaks-Amerikaanse bron heb ontvangen, en een goed zicht van binnenuit biedt.
“Sommigen zeggen dat het roekeloos was om achter Soleimani te gaan. Ik denk dat we gedwongen werden toen ze de Amerikaanse ambassade aanvielen. Dat was de roekeloze actie. Iran heeft haar hand gewoon overspeeld, er geen rekening mee houdend dat deze administratie er niet gewoon op gaat toekijken of zal proberen om Iran gunstig te stemmen, zoals eerdere administraties. Soleimani vloog vanuit Libanon, waar hij eveneens aanvallen tegen Israël en gematigde moslims in Libanon aan het organiseren was.”
Hij schreef verder: “Toen de Amerikaanse ambassade werd aangevallen, meldden sommige kranten (zoals de Washington Post) dat het Iraakse protestanten waren. Dat was niet correct. Het waren in feite diegenen die de vrijheidslievende Irakezen, die protesteren voor verandering, aan het doden waren. Dat zijn milities trouw aan Iran. Hun hoofd is Qassem Soleimani (die zopas werd gedood). Ze hebben meer dan 400 onschuldige Irakezen gedood die vredevol demonstreerden voor democratie. Ik kan u niet vertellen hoeveel video’s ik heb gezien van Irakezen die aan het protesteren waren, en gewoon in hun hoofd geschoten werden door scherpschutters. De reden is dat de overheid niet langer controle heeft, en dat al een tijd niet meer. De milities hebben de controle in handen.
De milities die trouw zijn aan Iran (ook gekend als de PMF) zijn steeds sterker binnen Irak. Het is ironisch dat dit veel te maken heeft met de voorbije twee Amerikaanse administraties die onze strategie over hoe met het Midden-Oosten om te gaan volledig om zeep hebben geholpen, en Irak in de armen van Iran hebben geduwd voor bescherming tegen ISIS en andere terreurgroepen. Iets dat zelden besproken wordt, is dat we nu te maken hebben met de problemen veroorzaakt in de voorbije twee administraties. Dit zijn overgeërfde problemen.”
En ook: “In de komende dagen zullen er vele mensen in Irak zijn (sjiieten) en in Iran die treuren om de dood van Soleimani. Je zal vele nieuwsberichten zien daarover, en Amerikaanse vlaggen die verbrand worden. Maar ik denk niet dat dit de meerderheid in Irak en Iran zal zijn. Diegenen die dat wel doen, vallen in 3 groepen. Eerst, diegenen die bang zijn om niet openlijk te treuren, omdat ze anders gestraft zouden worden. Ten tweede, sjiitische moslimextremisten. Ten derde diegenen die trouw zijn aan het regime in Iran. De laatste twee groepen zullen nooit stoppen ons te haten. Voor deze rouwstoeten waren het de demonstranten die regelmatig riepen ‘Iran uit Irak buiten!’”
Ik denk dat dit gedeeltelijk was waarom Soleimani naar Irak terugkeerde. Omdat hij bang was dat zijn milities aan macht aan het inboeten waren. In feite waren het diegenen die protesteerden voor democratie die ook de straat opkwamen om de eliminatie van Soleimani te vieren. Dit zou minder dan een jaar geleden ondenkbaar zijn geweest.
Ik had nooit gedacht dat ik dit ooit zou zeggen, maar ik zie dat deze administratie veel van de juiste dingen doet wat het Midden-Oosten betreft. Ik zou zelf durven zeggen dat ze het meest deskundige beleid inzake het Midden-Oosten hebben vertoond dat ik in mijn leven al gezien heb. Dit schokt me, eerlijk gezegd, maar ik aanvaard het. Ze gaan op de best mogelijk manier om met de problemen die ze overgeërfd hebben. Zoals ik altijd zeg: “Amerika heeft geen vrienden in de regio, alleen bondgenoten.”
Als we alles samenzetten en nauwer toekijken, voorbij het partijdig nieuws tégen Trump, maar naar nieuws dat gericht is op het gepast onderzoeken van de relevante feiten, zien we dat het in dezelfde richting wijst als wat deze bovenvermelde Amerikaans-Irakese getuige vermeld heeft. We zien inderdaad een escalatie door een steeds driester Iran, en een terughoudende Trump, die uiteindelijk zijn lijn in het zand trekt en hard toeslaat tegen de verantwoordelijken. Hij wil geen oorlog. Integendeel, hij pakt de zaken in het Midden-Oosten gewiekst aan, en spreekt een taal die de men daar heel goed verstaat: die van de macht. Dit lijkt, gezien de eerder bescheiden respons van Iran op de dood van Soleimani, duidelijk begrepen te zijn.
De nabije toekomst zal uitwijzen of dit inderdaad zo is, en of het blijvend is of slechts tijdelijk. Kijk uit naar eventuele verdere proxy-aanvallen. Kijk naar hervormingen binnen Irak, en een eventueel herstel van een regering met een breder draagvlak. Dan weten we meer.
