Iedereen, van het Wereld Economisch Forum WEF tot het IMF, onze regeringen en de paus, zegt dat ze het erover eens zijn dat er dingen moeten veranderen. Maar in de praktijk zijn we het verre van eens met de rijken en machtigen over welke verandering er moet gebeuren en wie die verandering moet aansturen.
WEF – Terwijl de wereld ziet hoe Zuid-Afrika Israël voor het Internationaal Gerechtshof sleept op beschuldiging van genocidale daden tegen Palestijnen, is het terecht moeilijk om weg te kijken. De dagelijkse bombardementen in Gaza gaan door, evenals de menselijke verwoesting.
Nu de oorlog in de regio dreigt te escaleren, evenals de crises in Ecuador, de DRC en vele andere delen van de wereld, zal het velen niet zijn opgevallen dat het jaarlijkse Wereld Economisch Forum in Davos, Zwitserland deze week weer plaatsvindt. Welke relevantie heeft deze bijeenkomst, in de context van de toenemende ongelijkheid en de gevaarlijke mondiale politiek, buiten de elite-zeepbel?
Hun jaarlijkse Global Risks Report zelf noemt desinformatie, maatschappelijke polarisatie, extreme weersomstandigheden, conflicten en stijgende kosten van levensonderhoud tot de belangrijkste risico’s voor de wereldeconomie dit jaar. Wat het WEF niet heeft kunnen definiëren, is dat het komende jaar voor velen niet de dreiging van meerdere crises met zich meebrengt. Deze crises zijn er al en worden dagelijks op straat en in de huizen van mensen in de frontlinie van de ongelijkheid over de hele wereld beleefd. Maar we hadden niet serieus verwacht dat een zelfselecterende bijeenkomst van de elite in contact zou komen met die geleefde realiteit.
In veel opzichten heeft het multilateralisme waar het WEF deel van wil uitmaken (maar alleen de facto deel uit kan maken) nog nooit zo in gevaar geleken. Het VN-systeem is machteloos omdat de leden er niet in slagen de internationale rechtsstaat af te dwingen tegenover Israël en zijn bondgenoten in de Verenigde Staten. Dit flagrante voorbeeld van hoe het internationale systeem momenteel werkt voor de rijken en machtigen wordt door velen gezien en begrepen, inclusief een rechteloze jongere generatie.
Het schrikbeeld van protesten over de hele wereld op straat ter ondersteuning van een staakt-het-vuren in Gaza en een bredere Palestijnse bevrijding is de macht van de mensen die tentoongesteld worden. Het is niet moeilijk voor te stellen dat dezelfde volksmacht die Palestina zal bevrijden, de wereld zal bevrijden van het neoliberalisme.
Ieder jaar in januari, tijdens Davos, publiceren onze bondgenoten Oxfam verbluffende statistieken over ongelijkheid. Het levert uitstekend werk op bij het kristalliseren van de diepte van de puinhoop waarin we ons bevinden en biedt een wig in wat daaronder zit: het bredere, systemische en intersectionele probleem. Maar statistieken kunnen alleen maar een spiegel voorhouden. Het verandert niets aan het beeld dat we zien als we naar ons terugstaren.
Het is niet moeilijk voor te stellen dat dezelfde volksmacht die Palestina zal bevrijden, de wereld zal bevrijden van het neoliberalisme.
Voor mensen die over de hele wereld in de frontlinie van de ongelijkheid leven, is verandering schaars. We hebben de debatten gewonnen over hoe slecht de ongelijkheid is en over het feit dat er diepgaande verandering voor nodig is. Iedereen, van het WEF tot het IMF, van onze regeringen tot de paus, zegt dat ze het erover eens zijn dat er dingen moeten veranderen. Maar in de praktijk zijn we het verre van eens met de rijken en machtigen over welke verandering er moet gebeuren en wie die verandering moet aansturen. Davos spreekt over het herstel van vertrouwen. De mensen praten over systeemverandering.
Dus waar zal de verandering vandaan komen? Ongelijkheid is in wezen een kwestie van macht. Wij van de Fight Inequality Alliance weten dat verandering komt wanneer de macht van mensen sterker wordt dan die van degenen die de status quo aandrijven en ervan profiteren. Mensen komen al in verschillende formaties bijeen en uiten hun sterke ongenoegen over de huidige stand van zaken, die erop gericht is de meerderheid te onderdrukken ten gunste van enkelen.
De beleidsvoorschriften die het meeste zouden doen om ervoor te zorgen dat samenlevingen voor iedereen werken, zijn grotendeels bekend en door velen wordt er al campagne voor gevoerd. De agenda om de rijkste mensen en multinationals meer te belasten, openbare diensten te financieren, de schulden kwijt te schelden en fatsoenlijk werk voor iedereen te bieden, vormt al jaren de ruggengraat van de strijd voor een rechtvaardige en rechtvaardige wereld.
Het uitstippelen van een pad naar een economie die mens en planeet boven hebzucht en winst stelt, is de koers die we moeten volgen om een antwoord te bieden op de gevaarlijke tijden waarin we ons bevinden.
Maar gezien de intense concentratie van macht en rijkdom in zo weinig handen over de hele wereld, de gevaarlijke opmars van rechts-extremisme, seksisme, bezuinigingen, vrouwenhaat en discriminatie, vergezeld van hardhandig optreden tegen de democratische rechten en vrijheden, moest deze strijd zich aansluiten bij collectieve macht op grotere schaal opbouwen en opbouwen.
Met meer dan 50 nationale verkiezingen voor dit jaar in een enorm gevarieerde reeks landen, van India tot Zuid-Afrika, van Groot-Brittannië tot de VS, die meer dan de helft van de mensheid vertegenwoordigen, zal dit jaar een test voor de democratie zijn. Voor wat voor soort samenlevingen kunnen we vechten?
Elk gesprek over het herstel van vertrouwen moet zeker hol klinken voor degenen die zich aan het scherpe einde van onderdrukking, onrechtvaardigheid en ongelijkheid bevinden.
De realiteit op straat en de discussies terwijl het WEF bijeenkomt in de bergen van Davos staan totaal los van elkaar. Mensen kunnen en willen Davos niet vragen om hun problemen op te lossen. Hoe kan vertrouwen worden herbouwd in een systeem dat is ontworpen om de meerderheid van de mensheid uit te buiten en te onttrekken? Elk gesprek over het herstel van vertrouwen moet zeker hol klinken voor degenen die zich aan het scherpe einde van onderdrukking, onrechtvaardigheid en ongelijkheid bevinden.
Maar de demonstranten weten dat niet alles verloren is. Wij geloven in onszelf, en die verandering zal komen. Glimmen verschijnen wanneer mensen zichzelf organiseren en progressieve verandering eisen. En er wordt vooruitgang geboekt als regeringen worden gedwongen te reageren. We hebben in Mexico en Zimbabwe stappen in de richting van vermogensbelasting gezien, om recente voorbeelden te noemen.
In Latijns-Amerika en het Caribisch gebied (LAC) heeft een baanbrekende top tussen regeringen geleid tot een nieuwe richting voor een meer progressieve belastingheffing en voor de regio om een gezamenlijke stem te laten horen over het internationale belastinghervormingsproces. De verwachting en de vraag naar eerlijkere en rechtvaardigere samenlevingen drijven ons vooruit. Dat kunnen wij nooit opgeven.
Luister naar degenen die deze week op straat zijn. Hun verhalen en eisen zijn de hoop die we hebben.