Wet geweld tegen vrouwen : EU-Raad tegen uniforme bescherming tegen verkrachting

De EU wil degenen die getroffen zijn door digitaal en huiselijk geweld versterken – bijvoorbeeld met een verbod op beeldgebaseerd geweld en meer hulpaanbod. Er is onenigheid over de definitie van verkrachting en de strafbaarstelling van sekswerk.

Zonder toestemming een intieme foto plaatsen, zonder toestemming een gezicht in deepfake-porno plaatsen of iemands mobiele telefoon afluisteren met spyware: dit en meer zou strafbaar moeten worden in de EU. De in maart 2022 door de Europese Commissie gepresenteerde plannen hebben inmiddels verdere hindernissen uit de weg geruimd. Deze week zijn de regeringen van de EU-staten in de Raad van Ministers het eens geworden over hun standpunt over het wetsontwerp .

De wet heet het Beleid ter Bestrijding van Geweld tegen Vrouwen en Huiselijk Geweld . Ook gaat het nadrukkelijk over vormen van digitaal geweld zoals online stalking of beeldgeweld, het verspreiden van intieme opnames tegen de wil van een persoon. Volgens de wet moeten staten het aanbod van hulp uitbreiden en ambtenaren opleiden. De nieuwe EU-richtlijn zou daarmee een mijlpaal zijn in de bescherming tegen digitaal geweld, dat niet alleen in Nederland veel hiaten kent .

De geplande EU-richtlijn moet niet worden verward met de in Duitsland geplande “ wet tegen digitaal geweld ”. Het Duitse wetgevingsproject draait voornamelijk om informatierechten en accountblokkades en heeft dus een veel beperktere focus.

Nadat de EU-Commissie een ontwerp heeft ingediend, moeten de Raad en het Parlement het eens worden over hun respectieve standpunten. Het onlangs in de Raad bereikte akkoord had echter een hoge prijs. Hoewel de Raad in veel opzichten voorstander is van een betere bescherming van de getroffenen, roept hij op tot enkele ernstige beperkingen.

Raad schrapt verkrachting uit wetsvoorstel

De Commissie wilde eigenlijk EU-brede, uniforme wetten tegen verkrachting creëren. Het ontwerp van de commissie definieerde verkrachting als een seksuele daad zonder toestemming en schreef:

Toestemming kan op elk moment tijdens de actie worden ingetrokken. Gebrek aan toestemming kan niet alleen worden weerlegd door het stilzwijgen van de vrouw, het ontbreken van verbale of fysieke weerstand of seksueel gedrag in het verleden.

De Raad kon het hierover echter niet eens worden. Eén reden hiervoor: in sommige EU-landen vereist de wet dat de getroffenen aanvullend bewijs leveren, bijvoorbeeld dat ze het slachtoffer zijn geweest van geweld of dat ze werden bedreigd. Zoals het tijdschrift Politico meldt , waren er ook juridische zorgen of de EU haar wettelijke bevoegdheden met het project te ver uitbreidde.

In plaats van een alternatieve formulering heeft de Raad besloten het artikel over verkrachting uit het ontwerp te schrappen zonder het te vervangen. Dit betekent dat de afzonderlijke staten hun eigen wetten moeten blijven toepassen. Er is op dit moment geen EU-brede minimumnorm, zoals de richtlijn zou vaststellen. Organisaties zoals het Europees Verbond van Vakverenigingen ( ETUC ) noemen dit “schokkend”; vanaf hier gaan “een totaal verkeerd signaal”.

EU-landen voeren campagne voor meer netwerkblokkades

De Raad zou het voorstel van de Commissie ook op andere gebieden willen afzwakken en de getroffenen in een slechtere positie willen brengen. De commissie schreef: Autoriteiten zouden richtlijnen moeten uitvaardigen, bijvoorbeeld over hoe ambtenaren gevoelig moeten omgaan met getraumatiseerde slachtoffers. De Raad vindt: Deze richtlijnen mogen alleen vrijwillig en niet-bindend zijn. De commissie schreef: Daders moeten de getroffenen volledig compenseren, ook voor de psychologische gevolgen van hun acties, voor aanbiedingen van hulp en rehabilitatie. De Raad heeft veel passages over compensatie geschrapt.

Wat betreft netwerkblokkering wil de Raad het voorstel van de Commissie verlengen. In het ontwerp van de Commissie staat: In het geval van onder meer beeldgeweld moeten autoriteiten op verzoek van de getroffenen ook netwerkblokkades kunnen opleggen. De Raad zou daarentegen graag zien dat de autoriteiten dit kunnen doen zonder het verzoek van de betrokkenen.

Netwerkblokkades worden beschouwd als een problematisch instrument in de strijd tegen illegale inhoud op internet. Hiervoor geldt het principe: verwijderen in plaats van blokkeren. Verwijderen betekent dat illegale inhoud eigenlijk niet meer toegankelijk is, zelfs niet met technische trucs zoals een VPN-service. Blokkeren betekent dat inhoud toegankelijk blijft. De Raad had onlangs campagne gevoerd voor minder hindernissen bij het blokkeren van netwerken in een ander wetgevingsproject: chatcontrole .

Parlement: commissie wil sekswerk strafbaar stellen

De volgende stap is dat het EU-Parlement het eens wordt over zijn standpunt. Ook hier blijkt dat het Parlement in veel opzichten voorstander is van een betere bescherming van de getroffenen. Maar er is één punt in het bijzonder waar er een geschil is. Uit een gezamenlijk ontwerp van twee commissies eind vorig jaar blijkt dat het parlement de wet zou kunnen gebruiken om de rechten van sekswerkers verder in te perken. Het ontwerp is afkomstig van LIBE (de Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken) en FEMM (de Commissie rechten van de vrouw en gendergelijkheid).

De staten van de EU zijn verdeeld als het gaat om het reguleren van sekswerk . Sommige staten, waaronder Duitsland, staan ​​sekswerk toe. Andere landen stellen het aanbieden of kopen van seksuele diensten strafbaar.

Vanuit het perspectief van de grondrechten is sekswerk legitiem, het is gebaseerd op professionele vrijheid en het recht op seksuele zelfbeschikking. De parlementaire commissie probeert in haar ontwerp anders te redeneren. Hij omschrijft sekswerk als “seksuele uitbuiting” en volgt daarmee een trend die bekend werd als “ exclusief sekswerker radicaal feminisme ”; dat betekent vertaald: radicaal feminisme dat sekswerkers uitsluit. Concreet stelt het ontwerp dat het strafbaar moet zijn om seksuele diensten te kopen of geld te verdienen via sekswerk van anderen.

Er is nog niets beslist, alle drie de EU-organen moeten het uiteindelijk samen eens worden over de wet. Het parlement zou zich in juli aan zijn standpunt kunnen committeren, aldus een voorjaarsbriefing . Vanaf dat moment kan de trialoog beginnen, d.w.z. de laatste onderhandelingen tussen de Commissie, het Parlement en de Raad.