Indignatie redactie 
Tegenstanders van een strikte lockdown verwezen tot voor kort steevast naar Zweden. Dat land was een voorbeeld van hoe het anders kon, zonder quarantainemaatregelen. De aanpak blijkt echter rampzalig. De Zweden betalen een hoge menselijke prijs voor hun grootschalig experiment.
Bij het begin van de corona-uitbraak was Zweden het paradepaardje van de rechterzijde in Europa. In rechtse sferen van de sociale media ontpopte Professor Giesecke, topadviseur van de Zweedse regering, zich tot een echte ster omdat hij andere regeringen de les spelde over de zinloosheid van hun harde lockdown-maatregelen.
Zweden was atypisch en voerde inderdaad geen strikte lockdown in. Winkels, restaurants, fitnesscentra, enz. bleven open. Idem voor de scholen voor leerlingen onder de 16 jaar. Bijeenkomsten bleven toegelaten tot maximaal 50 personen. De overheid deed een beroep op het burgergevoel van de inwoners maar verbood niets. De mensen werden ‘gevraagd’ om niet-essentiële reizen te vermijden. Ouderen en zieke mensen werden aangeraden om binnen te blijven.
De Zweedse aanpak moest de economie zo weinig mogelijk schade berokkenen. De Zweedse virologen rekenden er bovendien op dat er snel een groepsimmuniteit tot stand zou komen.
Niet iedereen deelde de hoerastemming. De Noorse epidemioloog Frode Forland ergerde zich bijvoorbeeld al die tijd aan het feit dat de Zweedse media vrijwel geen kritische geluiden liet horen over de relatieve hoge sterftecijfers in hun land.
Forland kreeg gelijk. De Zweedse strategie is uiteindelijk nefast gebleken. De sterftegraad per inwoner is 4 tot tien maal hoger dan de buurlanden. Vooral ouderen zijn hard getroffen. In de rusthuizen was het aantal doden, net zoals in België, zeer hoog: goed voor de helft van alle slachtoffers.
De laatste weken gaat het helemaal de foute richting uit. Waar in de meeste Europese landen de curve sterk afgeplat is en nog verder naar beneden gaat, worden de Zweden geconfronteerd met een heropflakkering van nieuwe besmettingen. Op dit moment heeft het Scandinavische land de hoogste sterftegraad per inwoner van Europa.
Deze harde realiteit heeft de hoerastemming doen omslaan. Anders Tegnell, de architect van de omstreden Zweedse aanpak, slaat mea culpa en geeft toe dat er fouten gemaakt zijn. Stefan Löfven, minister-president van Zweden is streng voor de aanpak: “Op het vlak van ouderenzorg en de verspreiding van infecties, moeten we toegeven dat het niet gewerkt heeft. Er zijn hier te veel oude mensen gestorven”. Annike Linde, hoofd van de epidemologische dienst tot 2013 beaamt dat: “Ik begrijp niet hoe ze kunnen staande houden dat het niveau van paraatheid goed was, terwijl het in feite belabberd was. Er was helemaal geen strategie voor ouderen”.
Bij de Zweedse bevolking is de stemming de laatste weken ook omgeslagen. De mensen zijn ontzet door drie zaken: het hoge dodental in woonzorgcentra, het ontbreken van een massa-testschema voor COVID-19 en het feit dat zij niet welkom zijn in hun buurlanden.
Van de verhoopte immuniteitsopbouw is zo goed als niets in huis gekomen. Tegnell had gehoopt dat 40 procent van de inwoners van Stokcholm tegen eind mei antistoffen in hun lichaam zouden hebben. Volgens de laatste onderzoeken is dat slechts 7,3 procent. Slechts 4 tot 7 procent van de hele bevolking zou op dit moment besmet zijn geweest. Voor groepsimmuniteit is minstens 60 procent nodig.
De light-strategie heeft ook niet echt economisch voordeel opgeleverd. De Zweedse economie krimpt op hetzelfde tempo als de rest van Europa. Er zijn landen, zoals Italië en Frankrijk, die het een stuk slechter doen, maar de achteruitgang is ongeveer even groot als de buurlanden. Voor een land dat zo afhankelijk is van internationale handel en financiën is de recessie vooral een functie van de globale Europese en mondiale economische achteruitgang.
Je kan niet anders dan concluderen dat Zweden een hoge menselijke prijs heeft betaald voor zijn grootschalig experiment. Bjorn Olsen, hoogleraar Infectieuze Geneeskunde aan de Universiteit van Uppsala, omschrijft de Zweedse aanpak als catastrofaal, “een van Zwedens grootste verlegenheden en meest tragische gebeurtenissen”. Volgens Nick Cohen, columnist voor The Observer was “de ‘light’-strategie om winkels, restaurants, fitnesscentra, scholen en werkplekken open te houden een dodelijke dwaasheid”.
Bronnen:
We should have done more, admits architect of Sweden’s Covid-19 strategy
Sweden should have done more against coronavirus but broad strategy right: chief epidemiologist
Sweden’s Covid-19 policy is a model for the right. It’s also a deadly folly
UK’s lockdown is ‘futile’, says disease expert who masterminded Swedish response
Just 7.3% of Stockholm had Covid-19 antibodies by end of April, study shows
Architect of Sweden’s no-lockdown strategy insists it will pay off
Swedish expert admits country should have had tighter coronavirus controls
Zweedse corona-expert slaat mea culpa
Sweden becomes country with highest coronavirus death rate per capita over past seven days
Sweden is still nowhere near ‘herd immunity,’ even though it didn’t go into lockdown
‘I’ve never written so many death certificates’: Is Sweden having second thoughts on lockdown?
Sweden’s lax COVID-19 response caused too many deaths, country’s top epidemiologist says
Sweden Pays High Price for Corona Success
Sweden’s Gamble On Coronavirus: Has It Paid Off?
Why lockdowns are the wrong policy – Swedish expert Prof. Johan Giesecke
