Het land is nog steeds niet bekomen van de moord op Peter R. de Vries. Maar het is slechts een kwestie van tijd of we zullen ook de eerste rechter-commissaris, officier van justitie of rechter vermoord zien worden. Of hun man, vrouw of kinderen, of een politicus die weerbaar is.
Daarom moeten we de bestrijding van de georganiseerde criminaliteit drastisch veranderen. Niet meer traag reageren op geleidelijke ondermijning. We moeten op een zeer radicale proactieve manier de georganiseerde criminaliteit te lijf gaan.
Legaliseer soft drugs
Ik denk aan een anticorruptiewaakhond met vergaande onafhankelijkheid en bevoegdheden, een deltaplan voor jeugd met een verstandelijke beperking in de wijken en miljardeninvesteringen in de sociale werkvoorziening. Verder legalisering van softdrugs en keiharde repressie van de productie en consumptie van harddrugs. Nodig is ook: een compromisloze strijd tegen de gemakkelijke beschikbaarheid van vuurwapens. Surveillance en registratie van locaties in de buitengebieden waar drugsproductie plaatsvindt. Sluiting van legale toeleveranciers die ketels en grondstoffen leveren aan de drugsproductie. Tegengaan van drugstoerisme in de grote steden, door een repressief beleid voor headshops, koeriers, hotelportiers, makelaars, autoverhuurbedrijven en financiële bovenwereld. Waar nodig het contant geldverkeer ontmoedigen of verbieden.
Weinigen zullen zich bij deze maatregelen comfortabel voelen, maar de inzet is hoog: bescherming van de jeugd, van de democratische rechtsstaat, van basale veiligheid in de samenleving.
Het is daarbij een illusie dat de komende jaren de strijd tegen de georganiseerde drugscriminaliteit gewonnen gaat worden. Deze strijd moet aangegaan worden, niet om te winnen, maar om niet te verliezen en om daarmee verdere grote onherstelbare schade aan de maatschappij te voorkomen.
Er dreigt een generatie jongeren in de grote steden verloren te gaan die als was in de handen is van de regisseurs van de drugshandel. Gevoelig voor de luxe en leefstijl, maar vooral ook met een gebrekkig moreel en praktisch kompas als gevolg van een verstandelijke beperking. Vergeet niet: rond de helft van alle gedetineerden nu heeft een verstandelijke beperking. Het ontbreken van medeleven en het niet kunnen inschatten van de impact van het eigen handelen zijn vaste kenmerken.
We zullen de lange weg moeten bewandelen om werk en perspectief voor deze groepen te maken. Het gaat om tienduizenden jongeren, die een onuitputtelijk arsenaal vormen voor liquidaties, drugsvervoer, dealen, hand- en spandiensten.
De jeugdcultuur op plekken als de Amsterdamse Bijlmer, Nieuwegein, de Kanalenbuurt in Utrecht en delen van Rotterdam is volledig ontspoord in een schijncultuur van gewetenloosheid en glamour. Geschokte families, als die van de verdachte van de moord op Peter R. de Vries, staan met hun oproep tot verandering machteloos en worden niet geholpen. We zullen iets moeten doen om een tegencultuur aan het woord te laten, maar ook aan het bestrijden van romantische en machobeelden van criminaliteit en geweld.
De inzet is hoog: bescherming van de jeugd, van de democratische rechtsstaat, van basale veiligheid in de samenleving
Wat mij schokt is dat delen van de advocatuur die deze jonge, zeer gewelddadige criminelen bijstaan in woord en beeld aansluiten bij deze cultuur. Dure auto’s, horloges en Italiaanse maatpakken ademen een cultuur van ‘consiglieri’, adviseurs van de maffia. Wie sommige advocaten de rechtszaal ziet binnengaan, ziet een casting die in films als The Godfather of The Irishman niet zou misstaan. In advertenties in bijvoorbeeld het Bajesblad ademen sommige advocaten de sfeer van een gezamenlijke strijd met hun cliënten tegen de rechtsstaat, eerder dan het in stand houden daarvan. Op zijn minst een discussie waard.
Topje van de ijsberg
Een ander verraderlijk thema in de cultuur en vraatzucht van de grote drugscriminaliteit is de corruptie. We hebben vissers en havenwerkers al veelvuldig de kant van het geld zien kiezen. Er is ook corruptie in de overheidsdiensten, waar een enkele keer als een incident iets van boven water komt. Wie weet hoe drugsgeld in het buitenland de staat heeft ontwricht, weet ook dat hier nog maar het topje van de ijsberg in zicht is. Het onderhands betalen van een veelvoud van een goed ambtelijk salaris, zeg zestigduizend euro, vormt voor de drugssyndicaten verwaarloosbare werkkosten. Het dubbele ook.
Tuig daarom analoog aan veel andere landen een corruptiewaakhond op, die dwars door organisaties en hiërarchieën kan rechercheren en handelen. Geef bevoegdheden dwars door alles heen. Nu zijn het veelal de individuele diensten die de eigen organisatie op orde moeten houden.
De Europese anticorruptiewaakhond Greco heeft vorige week in zijn vijfde rapport over Nederland vastgesteld dat Nederland geen enkele van de zestien aanbevelingen van 2019 volledig heeft uitgevoerd. Acht aanbevelingen zijn gedeeltelijk uitgevoerd, acht in het geheel niet. Nederland controleert en handhaaft onvoldoende, in ieder geval te traag. De werkelijkheid is naar alle waarschijnlijkheid een stuk sneller. Weet dat de Italiaanse maffiabestrijding van la Piovra spreekt, de inktvis met zijn tentakels. Leer ze op tijd kennen!