In de Verenigde Staten groeit de ophef over de inzet van onduidelijke in camouflagepakken gestoken federale agenten in Portland, Oregon, die daar tegen de zin van de burgemeester en de gouverneur de orde zeggen te handhaven.
‘Dit zijn niet de acties van een democratische republiek’, twitterde oppositieleider Nancy Pelosi vrijdagavond. ‘Trump en zijn stormtroepers moeten worden gestopt.’ (De passieve zinsconstructie wijst erop dat Pelosi zichzelf niet de aangewezen persoon acht om dat te doen.)
Het was een van vele (verlate) reacties op verschillende incidenten die de afgelopen week hebben plaatsgevonden in Portland, de hoofdstad van Oregon, de progressieve noordelijke buurstaat van Californië. Zaterdag werd een demonstrant bij het door federale agenten bewaakte gerechtsgebouw met een ‘niet-dodelijk projectiel’ in zijn gezicht geschoten, waarna hij zwaargewond naar het ziekenhuis werd vervoerd. Woensdag en donderdag werden demonstranten opgepakt door mannen in militaire kledij die uit ongemarkeerde busjes sprongen.
De beelden leiden, met enige vertraging, tot steeds grotere woede onder Trumps tegenstanders, zowel progressief als conservatief. ‘We zien voor onze ogen een geheime politie ontstaan, en dat is schokkend en onacceptabel’, schreef de conservatieve anti-Trump activist Steve Schmidt vrijdag. ‘Waar horen deze mannen bij? Wie voert het bevel? Wat is hun jurisdictie?’
Standbeelden
Naar het zich laat aanzien horen de paramilitairen bij verschillende onderdelen van het ministerie van Binnenlandse Veiligheid: de US Marshal Service, de grenspolitie CBP, immigratiepolitie ICE, en de Federal Protective Service, de normale bewakingsdienst van federale gebouwen. Ze horen bij zogeheten ‘snel inzetbare teams’, zo’n tweeduizend man sterk, die de afgelopen weken op het ministerie zijn samengesteld, in eerste instantie om de standbeelden te bewaken die het doelwit waren van Black Lives Matter-demonstraties.
In Portland zijn al zes weken demonstraties aan de gang, die begonnen na de dood van George Floyd in Minneapolis, en die tot botsingen met de plaatselijke politie hebben geleid. ‘Ze hebben totaal geen controle meer’, zei Trump twee weken geleden, waarna hij federale agenten naar de stad stuurde, op basis van het decreet van 26 juni waarmee hij federale eigendommen wilde beschermen.
Sommige demonstranten gingen in de aanval: er is een video van iemand die met een hamer agenten probeert te raken die het gerechtsgebouw bewaken. Het lijkt erop dat de federale troepen daarna zelf de straat op zijn gegaan om demonstranten op te pakken.
Trump lijkt Portland als een mooie etalage te beschouwen om zijn law and order-verkiezingsthema te manifesteren. Sleutelfiguur daarbij is Chad Wolf, de interim-minister van Binnenlandse Veiligheid. Hij heeft zich opgeworpen als de belangrijke uitvoerder van Trumps wensen, en bedient zich van een vergelijkbare retoriek. ‘De stad Portland ligt onder beleg van een gewelddadige bende terwijl lokale bestuurders weigeren de orde te herstellen’, zei hij vrijdag in een verklaring, nadat hij naar de stad was gevlogen om zijn commando’s toe te spreken. ‘Elke nacht vernielen deze wetteloze anarchisten eigendommen, inclusief de federale rechtbank, en vallen de dappere wetshandhavers aan die dat gebouw beschermen.’
‘Hier is wat ik heb gezien gisteren’, twitterde hij vervolgens, en plaatste vier foto’s van muren met grafitti.
Bekijk hieronder videobeelden van hoe de federale agenten te werk gaan.
Trump stuurde federale agenten (US Marshals, US Customs and Border Protection, Federal Protective Service, and Homeland Security Investigations) naar Portland, Oregon, om federale gebouwen (waaronder rechtbank) te beschermen. Dit is hoe ze opereren (1/3). https://t.co/b5RslYaYIY
— Michael Persson (@MickPersson) July 16, 2020
Bezettingsmacht
De Democratische senator Jeff Merkley van Oregon zei dat Trump en Wolf ‘het ministerie van Binnenlandse Zaken als hun eigen bezettingsmacht inzetten’. Volgens gouverneur Kate Brown leiden de federale agenten alleen maar tot ‘escalerende spanningen’ en ‘nodeloze confrontaties’.
Burgmeester Ed Wheeler van Portland eiste vrijdag dat Trump de federale troepen van de straat haalt. ‘Houd ze in je eigen gebouwen, of laat ze uit de stad vertrekken’, zei hij tijdens een persconferentie. ‘Dit maakt deel uit van de mediastrategie van het Witte Huis: federale troepen gebruiken om Trumps peilingen op te krikken.’
De openbare aanklager in Oregon stelt een onderzoek in naar het schot waarbij de demonstrant zaterdag zwaargewond raakte. De moeder van het slachtoffer ging deze week met een foto van hem langs de ordetroepen, om te laten zien wat ze hem hadden aangedaan.
De grenspolitie (CBP) probeerde vrijdag uit te leggen waarom onduidelijke agenten in camouflagepakken een demonstrant midden in de nacht van straat hadden geplukt, zoals een omstander had gefilmd. De dienst ‘had informatie die erop wees dat de persoon in de video verdacht werd van aanvallen op federale agenten of de vernieling van federale eigendommen. Toen de agenten hem benaderden, kwam een grote gewelddadige menigte in hun richting. Voor ieders veiligheid handelden de CBP-agenten snel en brachten de verdachte naar een veiliger plek voor ondervraging.’
Op de betreffende video is echter in geen velden of wegen een grote gewelddadige menigte te bekennen. De verdachte, de 29-jarige Mark Pettibone, zei tegen The Washington Post dat het voelde alsof hij in een Philip K. Dick-dystopie was beland. ‘Het voelde alsof ik een prooi was.’
Pettibone werd anderhalf uur vastgehouden. Daarna werden hem zijn rechten voorgelezen, en werd hem gevraagd van die rechten af te zien. Toen hij dat weigerde en om een advocaat vroeg, werd hij vrijgelaten. Pettibone zegt niet te weten waarvan hij werd beschuldigd, en wie hem had vastgehouden. Volgens een opgave van het ministerie van Binnenlandse Veiligheid zitten nog dertien andere arrestanten vast.