Twee etterbakken zijn veroordeeld tot taakstraffen na het verspreiden van een naaktfoto van een 14-jarige jongen uit Enschede. Hij was eerst online benaderd, zogenaamd door een meisje (die achteraf een jongen bleek te zijn). De twee zetten zijn naaktfoto op Instagram met zijn naam eronder. Het slachtoffer heet Onur, hij pleegde diezelfde dag nog zelfmoord.

In de eerste instantie wilde het Openbaar Ministerie het duo niet eens vervolgen, maar de nabestaanden dwongen dit uiteindelijk toch af. Volgens de rechtbank konden ze de gevolgen van hun handelen niet overzien. Wat ze wél konden overzien, is hoe je een jongen lokt en zover krijgt dat hij een naaktfoto stuurt, zodat ze die online konden zetten. Ze konden dus wel een scenario schrijven en regisseren. Vervolgens plaatsten ze de foto willens en wetens op Instagram met één doel: vernederen en kapotmaken. Een taakstraf? Ik zie ze liever in de gevangenis.

“Niemand heeft het recht om iemand anders kapot te maken met naaktfoto’s of wat dan ook.”

Wraakporno is een relatief nieuwe manier om mensen te vernederen, te chanteren met een naaktfoto. Niemand heeft het recht om iemand anders kapot te maken met naaktfoto’s of wat dan ook. Als rechters hiervoor alleen maar een taakstraf opleggen, geven we onvoldoende de grens aan van wat wel of niet geoorloofd is.

Op internet legt de politie uit dat het delen van naaktfoto’s van personen jonger dan 18 jaar onder kinderporno valt en strafbaar is. Bij volwassenen onder elkaar moet de politie de situatie beoordelen. En alsof dit soort wraakporno niet genoeg is, is er recent een nieuwe trend op het gebied van ‘naked shaming’. Met een nieuwe app, DeepNude, heb je binnen 30 seconden een naaktfoto van iemand gemaakt. Je hoeft alleen maar even een portretje te uploaden. Zo wordt wraakporno heel toegankelijk, niet langer te onderscheiden wat echt is en wat niet.

“Zelf werd ik laatst gechanteerd. Ik kreeg te horen dat ik een groot geldbedrag moest betalen.”

Mede vanwege de impact van social media leven we in een kwetsbare tijd. Zelf werd ik laatst gechanteerd. Ik kreeg te horen dat ik een groot geldbedrag moest betalen. Sorry, zei ik – waarvoor? Het ging om een foto die ik nooit heb gezien.

Het bizarre is dat het na 24 uur een test bleek te zijn van een filmregisseur die wilde experimenteren hoe mensen zouden reageren. Naming en shaming is een van de pilaren van wraakporno. Er moet een wraakpornowet komen waardoor ook etterbakken van 14, ongeacht hun leeftijd, niet wegkomen met een taakstraf ‘omdat de gevolgen niet te overzien zijn’. In dit geval zouden ze vervolgd moeten worden voor dood door schuld. Kijken of het dan nog steeds ‘lachen’ is om iemand anders kapot te maken.

Wraakporno met deepfakes nu verboden in staat VS

Sinds 2014 is het bij wet al verboden in Virginia om naaktfoto’s of -video’s te verspreiden ‘met als doel af te persen, te beledigen of te intimideren’, maar daar is nu een hedendaagse aanpassing op gemaakt. Het amendement dat vanaf vandaag in werking treedt maakt duidelijk dat het ook gaat om ‘een vals gemaakte video of stilstaand beeld’, zo schrijft techsite The Verge. Het overtreden van de wet kan tot 12 maanden celstraf en een boete van 2500 dollar leiden.

Daarmee neemt de overheid in Virginia de huidige deepfake-technologie op in de wet. Deepfake is de verzamelnaam voor de technologie waarbij kunstmatige intelligentie wordt gebruikt om het hoofd van persoon A op het hoofd van persoon B te plakken.

DeepNude

De technologie kreeg in begin 2018 bekendheid nadat Reddit-gebruikers de hoofden van Amerikaanse beroemdheden op de hoofden van pornoactrices plaatsten.

Vorig week spoorde techsite Motherboard nog de maker van de DeepNude-app op: een programma voor Microsoft- en Linux-computers om naaktfoto’s te creëeren op basis van een foto van een geklede vrouw. De software, die hij voor 50 dollar verkocht, heeft hij inmiddels weer offline gehaald na kritiek en een oververhitte server.

Andere wetten

Volgens The Verge zijn er meer wetten in Amerika in de maak. Twee senatoren hebben een wetsvoorstel bij het Congres liggen om deepfakes te reguleren. Texas heeft zijn eigen deepfake-wet, maar deze gaat enkel over het inzetten van deepfake voor het beïnvloeden van verkiezingen.

De staat New York werkt aan een wet waarbij het verboden wordt om een ‘digitale replica’ van iemand te maken zonder instemming. In 41 Amerikaanse staten is het bij wet al verboden om wraakporno te verspreiden.