Indignatie redactie 
Duitsland zou “de stationering van Amerikaanse kernwapens in de toekomst moeten uitsluiten”, verklaarde Rolf Mützenich, de leider van de sociaal-democraten (SPD) in de Bondsdag.
“Kernwapens op Duits grondgebied verhogen onze veiligheid niet, integendeel”, zei Mützenich in een interview met Der Tagesspiegel.
Mützenich voegde toe dat het voor Duitsland tijd is om een toekomstige stationering uit te sluiten. De democraat zei immers dat andere landen dit hebben gedaan ‘zonder de NAVO te ondervragen’.
Dit veroorzaakte opnieuw een golf van discussies over de Amerikaanse militaire aanwezigheid in Duitsland en Europa, evenals algemene twijfels over de effectiviteit van het NAVO-blok.
Debatten tussen Duitse politici
Mützenich legde zijn verklaring af direct nadat minister van Defensie Annegret Kramp-Karrenbauer (die ook de CDU leidt) voorstelde om het Tornado-vliegtuig dat momenteel door het Duitse leger wordt gebruikt te vervangen door Eurofighter en Amerikaanse F-18 multirole gevechtsvliegtuigen.
De NAVO vereist dat F-18’s aanwezig zijn in lidstaten die zijn uitgerust om deel te nemen aan haar strategie voor nucleaire afschrikking.
De sociaal-democraten beschuldigden Kramp-Carrenbauer van de veelbelovende minister van Defensie Mark Esper van de aankoop van een F-18-jet die nucleaire kernkoppen kan vervoeren zonder zijn coalitiepartner te raadplegen.
Mützenich twijfelde aan de noodzaak om de F-18 aan te schaffen. Gezien zijn veranderingen in het Amerikaanse beleid (en veranderingen in de nucleaire strategie) en het onvoorspelbare gedrag van de Amerikaanse president Donald Trump, wordt het risico op escalatie volgens hem “niet te overzien”.
Sommige politici steunden het idee van Mützenich, terwijl anderen het categorisch verwierpen, verwijzend naar de noodzaak van solidariteit binnen de NAVO.
SPD-lid Norbert Walter Borjans is een van degenen die het idee ondersteunden.
Hij merkte op dat hij tegen de inzet was, evenals tegen de controle en het gebruik van Amerikaanse kernwapens.
In een interview met EURACTIV zei de plaatsvervangend leider van de SPD in de Bondsdag, Gabriela Heinrich, dat ze de F-18-vraag openlijk zou willen bespreken.
Minister van Buitenlandse Zaken Heiko Maas heeft zich fel verzet tegen de SPD.
‘Eenzijdige stappen die het vertrouwen ondermijnen, brengen ons niet dichter bij het doel van een kernwapenvrije wereld’, aldus Maas.
Einseitige Schritte, die Vertrauen untergraben, bringen uns dem Ziel einer atomwaffenfreien Welt nicht näher – sie schwächen unsere Bündnisse. Statt als starke Stimme für Abrüstung und Rüstungskontrolle mitzureden, säße Deutschland nicht mehr am Tisch. https://t.co/2bx0e2iIHr
— Heiko Maas 🇪🇺 (@HeikoMaas) May 4, 2020
Anita Schäfer, lid van de ontwapeningscommissie van de Bondsdag, vertelde EURACTIV dat “afstand doen van nucleair delen” door Duitsland “vernietigende gevolgen” zou hebben voor de pan-Europese veiligheid.
Een dergelijke stap is in haar beoordeling in tegenspraak met coalitieakkoorden.
Sommigen benadrukten het voortijdige karakter van dergelijke ideeën.
FDP-woordvoerster Marie-Agnes Strack-Zimmermann van Defensie noemde het ‘het verkeerde signaal op het verkeerde moment’.
Volgens haar schaden voortdurende ruzies en meningsverschillen over het buitenlands en veiligheidsbeleid in de NAVO de reputatie van Duitsland in de wereld. Strack-Zimmermann merkte op dat het naïef is om aan te nemen dat Duitsland na de terugtrekking van Amerikaanse wapens even invloedrijk zal zijn op nucleair gebied in het blok. Ze riep op tot een snelle beslissing om het Tornado-vliegtuig te vervangen door nieuwe wapens.
Waar komen Amerikaanse wapens in Duitsland vandaan?
De VS hebben hun kernwapens in 1955 in Duitsland ingezet – hoeveel er precies in het Europese land zijn opgeslagen, blijft een mysterie. Deze geheimhouding en toenemende afhankelijkheid van Amerikaanse invloed heeft al herhaaldelijk de vraag naar de wenselijkheid van opslag opgeworpen. Volgens ICAN zijn er ongeveer 20 kernkoppen op de vliegbasis Büchel in Rijnland-Palts.
Het idee gaat terug tot de tijd van de Koude Oorlog en de NAVO-strategie voor nucleaire afschrikking gericht op confrontatie met de Sovjet-Unie. NAVO-leden hebben hun wapens opgesteld op basis van het Verdrag van 1954 inzake de aanwezigheid van buitenlandse troepen in de Bondsrepubliek Duitsland. Het verdrag, dat zinvol was in de naoorlogse periode, regelt nog steeds de voorwaarden voor de inzet van NAVO-troepen in Duitsland.
De Koude Oorlog is voorbij en de bommen blijven achter. Voor veel Duitsers was de vrijgave van de basis een echte schok. De Duitse regering had het bestaan van atoombommen in Büchel nooit officieel bevestigd uit angst om beschuldigd te worden van het prijsgeven van staatsgeheimen. De deelname van Duitsland aan de “overeenkomst inzake het delen van kernwapens” werd altijd officieel erkend.
Amerikaanse bommen worden bewaakt door Amerikaanse soldaten op de Duitse basis, maar kunnen in theorie in geval van een conflict worden overgebracht naar de bemanningen en vliegtuigen van de Duitse strijdkrachten. In feite staan de gebieden alleen open voor Amerikanen – zelfs de Duitse soldaten weten vaak zelf niet wat er op de gesloten bases gebeurt.
‘Het is allemaal zo geheim dat je nooit weet of het vliegtuig Coca-Cola of bommen heeft geladen’, vertelde een Duitse piloot aan DW .
Het is belangrijk op te merken dat de Duitse Bondsdag in maart 2010 een resolutie tussen partijen heeft aangenomen waarin de regering wordt opgeroepen om “volhardend” te werken om hun Amerikaanse bondgenoten te dwingen alle kernwapens uit Duitsland terug te trekken. De gebeurtenissen op de Krim in 2014 waren echter aanleiding om het initiatief uit te stellen vanwege de zogenaamde “Russische dreiging”.
Duitsland is nog steeds een strategisch punt voor de VS, gezien de locatie van het hoofdkantoor van het US European Command (EUCOM) in de zuidwestelijke stad Stuttgart, van waaruit het dient als coördinerende structuur voor alle Amerikaanse strijdkrachten in 51 landen. Duitsland heeft het grootste aantal Amerikaanse troepen in Europa, ongeveer 38.600, hoewel hun aantal varieert omdat de troepen regelmatig naar andere landen rouleren. Bovendien is de Amerikaanse militaire aanwezigheid in Duitsland niet beperkt tot personeel : Amerikanen houden ook vliegtuigen op andere niet-Amerikaanse luchtbases in Duitsland.
Het US African Command HQ (Africom) is ook gevestigd in Kelley Barracks bij Stuttgart.
De afgelopen jaren is het aantal in Duitsland gestationeerde Amerikaanse troepen echter meer dan gehalveerd, van 72.400 naar 33.250, aangezien het Amerikaanse leger heeft gereageerd op een veranderende en steeds complexere mondiale veiligheidssituatie.
Door alle factoren (kosten, ongerechtvaardigde aanwezigheid, gevaar, etc.) zijn veel oppositiepartijen – niet alleen de SPD, maar ook de “Groene” – tegen de plaatsing van kernkoppen. Zo noemde Tobias Lindner, een parlementslid van de groene oppositiepartij, de overeenkomst over het delen van kernwapens met Duitsland “een dure, gevaarlijke en achterhaalde” symbolische bijdrage aan het stemrecht in de NAVO. Aangezien het blok bang is voor Russische aanvallen, zou het volgens hem logischer zijn om in raketafweersystemen te investeren dan in een nucleair arsenaal.
Amerikaanse plannen: een merkwaardig lek
Een van de onderwerpen die in Europa werden besproken, was het lekken van een ontwerpverslag aan de Parlementaire Vergadering van de NAVO in juli 2019, waarin opslaglocaties voor kernwapens werden geïdentificeerd.
Het project stelde vast dat de VS in het kader van gezamenlijke NAVO-programma’s ongeveer 150 kernkoppen in Europa inzetten, met name B61-bommen.
De aangegeven nucleaire sites waren Kleine Brogel in België, Büchel in Duitsland, Aviano en Ghedi-Torre in Italië, Volkel in Nederland en Inçirlik in Turkije.
In de bijgewerkte versie van het rapport, merkt DeMorgen op, werden de details van de locatie niet langer gespecificeerd, maar zijn ze toch weer opgedoken en hebben ze een golf van negatieve reacties veroorzaakt.
Sceptici (zowel voor- als tegenstanders van de terugtrekking van Amerikaanse wapens) zijn van mening dat het ondanks de duidelijke meerderheid van de burgers die sterk tegen kernwapens zijn, onwaarschijnlijk is dat Duitsland zich in de nabije toekomst terugtrekt uit deze deal.
Europese solidariteit?
Duitsland is niet het eerste land dat vraagtekens zet bij zijn inzet voor overeenkomsten met de VS over wapenvraagstukken. Onlangs is er een nieuwe golf van discussies ontstaan door de Franse president Emmanuelle Macron, die de comateuze staat van de NAVO heeft aangekondigd. Zoals we in een ander UWI-artikel opmerkten, promoot Macron het idee van Franse nucleaire zelfvoorziening, en zelfs meer, met een claim op Franse nucleaire overheersing in de Europese regio.
Debatten over de ontmanteling van Amerikaanse kernwapens begin 2020 stegen ook in België als het ging om de toetreding tot het VN-Verdrag inzake het verbod op kernwapens (TPNW).
Voorstanders van Amerikaanse wapens en solidariteit met de NAVO beweren dat de stopzetting van kernkoppen door de VS Duitsland zal verzwakken en voordeel zal opleveren voor zwakkere landen zoals Polen, dat gemakkelijker zal instemmen met de Amerikanen samen te werken.
Tegenstanders die vertrouwen op de transatlantische alliantie benadrukken echter steeds meer de onnodige en gevaarlijke opslag van kernwapens. Het is duidelijk dat de VS Europese landen de noodzaak van nucleaire afschrikking blijft opleggen als onderdeel van de mythische “Russische dreiging” (hoewel er geen tekenen zijn van een aanstaande aanval door Moskou).
Naast het gebruik van de territoria van Europese landen als hun eigen gebied, dwingt de VS hen om dure nieuwe contracten te ondertekenen en brengt ze deze in gevaar (opslag van kernkoppen is natuurlijk buitengewoon gevaarlijk).
Kan Europa militair onafhankelijk worden?
De terugtrekking van Amerikaanse wapens zou dus de eerste stap kunnen zijn op weg naar de militaire onafhankelijkheid van Europa van de NAVO-coalitie, die al lang geleden haar directe doel heeft verloren. Zoals we eerder schreven, heeft de vraag of Europa zijn eigen leger moet creëren lang op zich laten wachten.
Een van de initiatieven, PESCO, wordt verder ontwikkeld als een potentieel EU-instrument voor de coördinatie van de lidstaten (tot nu toe 25). Het probleem is dat het project de samenwerking met de NAVO als een van de pijlers ondersteunt, dat wil zeggen dat het werkt vanuit het idee dat de EU en de NAVO elkaar wederzijds kunnen versterken in veiligheids- en defensiekwesties.
Als de landen het niet eens worden, is het alternatief voor de NAVO het trekken van de nucleaire deken voor leiderschap in Europa, en in deze competitie heeft Frankrijk, in tegenstelling tot Duitsland, een goede kans om militaire autonomie te vestigen. Indien succesvol, zou Parijs zelfs een geopolitieke leider in Europa kunnen worden, en misschien onder een andere president (gericht op de belangen van de mensen, banken en bedrijven), zou Europa als pool de betrekkingen met Eurazië kunnen stabiliseren.
Het is in ieder geval duidelijk dat de NAVO in een diepe crisis verkeert. Trump zelf heeft verschillende keren het idee geuit van de ineffectiviteit van het blok, maar het militaire establishment accepteert dergelijke ideeën niet en dringt aan op militaire expansie in Europa. Alleen Europeanen zelf kunnen deze agressie weerstaan en effectieve oplossingen vinden om hun veiligheid te behouden.
