Indignatie redactie 
Deze week berichte de BBC over beschuldigingen dat Marine Le Pen een “geheime ‘Frexit’-agenda heeft.
Als onderdeel van haar matigingsstrategie biedt ze niet langer een referendum aan over het Franse lidmaatschap van de EU of de terugtrekking uit de eenheidsmunt. De bondgenoten van Emmanuel Macron – die haar merk graag opnieuw willen vergiftigen – staan erop dat “ze enkele fundamenten van de EU in twijfel trekt.”
Dus als ze de kansen verslaat en wint op zondag, zou ze dan de EU kapot maken? Het BBC-rapport richt zich op drie mogelijke breekpunten: Le Pens beloften om te snijden in de bijdragen aan de EU-begroting, migratie te beperken en de suprematie van het EU-recht aan te vechten.
Ongetwijfeld zou haar agenda ontwrichtend zijn, maar op geen van deze punten zou ze baanbrekend werk verrichten. Op de EU-begroting zou ze bijvoorbeeld bondgenoten vinden tussen de Frugal Four- landen (die zich verzetten tegen verdere stappen in de richting van fiscale integratie). Wat immigratie betreft, gaan de hekken – zowel fysiek als metaforisch – al omhoog. Dat geldt vooral aan de oostgrens van de EU, maar ook in zogenaamd ‘liberale’ landen als Denemarken wordt hard opgetreden. Als het gaat om het sluiten van de poorten, duwt Le Pen op een open deur.
Het is mogelijk dat ze verder wil gaan en de migratie naar Frankrijk vanuit andere EU-landen wil beperken. Dit zou een directe uitdaging zijn voor de meest controversiële van de vier vrijheden van de EU : het vrije verkeer van personen. Als dit door het Franse volk in een referendum zou worden gesteund, zou er een constitutionele crisis ontstaan. Het is echter de moeite waard erop te wijzen dat het primaat van het EU-recht al wordt betwist .
De BBC citeert Jonathan Eyal, van de RUSI-denktank, die zegt dat de plannen van Le Pen zouden betekenen dat de EU er meer uitziet als “een stel natiestaten in plaats van een verenigd concept”. En toch is het een feit dat de EU een mengelmoes van natiestaten is. De tegenstelling tussen het principe van nationale soevereiniteit en het doel van “steeds hechtere unie” is nooit opgelost. Als politieke entiteit is de EU fundamenteel onsamenhangend en daarom heeft ze zo slecht gefaald bij EU-brede uitdagingen zoals de aanschaf van Covid-vaccins en de reactie op de crisis in Oekraïne.
Dat wil niet zeggen dat de verkiezing van Marine Le Pen onbelangrijk zou zijn. Het zou ongetwijfeld nog meer druk uitoefenen op reeds bestaande breuklijnen. De Britse Leavers en Remainers die respectievelijk hopen of vrezen dat Le Pen de EU zou vernietigen, maken echter dezelfde fout.
De EU is niet zo allergisch voor populisme als ze zich misschien voorstellen. Op dit moment zijn er populisten in de regering in Polen, Hongarije en Italië. Eerdere voorbeelden waren er in Griekenland, Nederland en Tsjechië.
Natuurlijk zou een overwinning van Le Pen in Frankrijk de grootste schok voor het systeem tot nu toe zijn. Het resultaat zou verlamming zijn, protectionisme, intern gekibbel, constante ruzies over geld en een zielige zwakte in het aangezicht van Poetin – of, met andere woorden, een EU die meer op zichzelf lijkt, niet minder.
