Zou Rutte III dan toch nog ten val komen?

Het gaat niet goed met de regeringscoalitie. Volgens de peilingen heeft ze afgelopen weken flink wat zetels verloren en de onderlinge sfeer is, afgaande op uitspraken van ChristenUnie-voorman Gert-Jan Segers, ook niet best. Zou Rutte III dan toch nog ten val komen?

Zoiets is nooit uit te sluiten, maar je kunt je afvragen wat de regeringspartijen zouden opschieten met een breuk. Want na het einde van het kabinet volgen verkiezingen en daarna ontmoeten de vier partijen elkaar vermoedelijk opnieuw aan de formatietafel. Aangevuld met GroenLinks, PvdA en mogelijk SGP. Want afgaande op bovengenoemde peilingen heeft de bestaande coalitie dan op geen stukken na nog een meerderheid.

Is daar nu niets aan te doen? Blijven we altijd maar aangewezen op de huidige doormodderkabinetten? Is er echt geen alternatief?

Wel als het aan FvD-leider Thierry Baudet ligt. Zaterdag presenteerde hij (niet voor het eerst overigens) zijn oplossing. Een zakenkabinet! Luide toejuichingen waren zijn deel. Niet dat daaraan veel betekenis gehecht mag worden, want Baudet kreeg voor al zijn uitlatingen geestdriftige bijval. Partijcongressen zijn applausmachines, en voor die van Forum geldt dat nog extra. FvD oefent nu eenmaal een onweerstaanbare aantrekkingskracht uit op mensen die van toeten noch blazen weten.

Maar terug naar het thema. Wat is een zakenkabinet? Dat is een kabinet dat geheel, of vrijwel geheel, uit politiek niet-gebonden deskundigen bestaat. Het heeft geen afspraken met het parlement en regeert, om met Baudet te spreken, ‘nu eens over links en dan weer over rechts’.

Hoe een politiek ongebonden kabinet zijn besluiten door een wel gepolitiseerd parlement kan krijgen, vertelde Baudet er helaas niet bij. Zoiets is dan ook heel wat minder simpel dan hij het voorstelt. Geen wonder dat Nederland nog nooit een  zakenkabinet in zijn pure vorm heeft gekend.

Wel hadden we, nog niet zo lang geleden zelfs, een minderheidsregering. Dat was Rutte I, aan het bewind van 2010 tot 2012. Maar je kunt van dit kabinet veel zeggen, niet dat het geen politieke binding had. Het bestond uit politici van VVD en CDA en werd gedoogd – op basis van zorgvuldige afspraken – door de Kamerfractie van de PVV. Dankzij die laatste partij kon het toch op een (zeer nipte) meerderheid rekenen.

Was Rutte I een succes? Niemand, ook PVV-leider Geert Wilders niet, zal dat kunnen volhouden. Het mocht een wonder heten dat deze ploeg het nog zo’n anderhalf jaar uithield in missionaire toestand. Nu eens over links en dan weer (meestal in dit geval) over rechts regeren, blijkt bepaald geen peulenschil. Het is vragen om problemen.

Overigens is Rutte III (net als zijn voorganger Rutte II) in zekere zin ook een minderheidskabinet. Het beschikt immers niet over een meerderheid in de Eerste Kamer (en inmiddels zelfs niet meer in de Tweede). In de senaat is het voor alle belangrijke besluiten afhankelijk van GroenLinks, aangevuld met PvdA en eventueel SGP. In feite wordt Nederland dus bestuurd door een (gedoog)coalitie van VVD, CDA, D66, ChristenUnie, GroenLinks en PvdA. Ze regeert, zo goed en kwaad als het kan, met steun van zowel links als rechts. Al is dat laatste hoogstwaarschijnlijk niet het rechts dat Baudet bedoelt.