Als u voor de PVV gaat lees dit dan eerst even

In maart mogen we weer naar de stembus voor de landelijke verkiezingen en dus valt er iets te kiezen. Maar hoe denken de verschillende politieke partijen eigenlijk over het bestrijden van de misdaad? In deze serie bekijk ik voor iedere partij met welke plannen zij komen. Vandaag: de kwalijke borrelpraat van de PVV.

Waar ik in een eerder artikel over de plannen van de VVD al constateerde dat ze eerder leiden tot onveiligheid, is dat bij de PVV in overtreffende trap het geval. Het onlangs gepresenteerde verkiezingsprogramma van voormalig VVD’er Geert Wilders en zijn kameraden (‘Het gaat om u’) leest als een rommelig schotschrift dat kennelijk door aangeschoten, opstandige en xenofobe scholieren in elkaar is gezet.

Een schot voor de boeg:

Afschaffen taakstraf, afschaffen tbs, kinderen strafrechtelijk behandelen als volwassenen en geen vervroegde vrijlating (dat bestaat al niet meer, maar goed).

Bizar

Mensen met interesse in de denkbeelden van de PVV ten aanzien van veiligheid dienen zich eerst door een tamelijk bizarre paragraaf te worstelen. Zo stelt de PVV het volgende:

 ‘De spanning in onze straten is voelbaar. Een ritje met het openbaar vervoer of gewoon boodschappen doen bij het pleintje op de hoek is al vaak niet zonder risico. De krantenbezorger wordt soms letterlijk van de weg gedrukt door de drugskoerier’

De partij van Wilders schetst hier een soort apocalyptisch beeld dat niet strookt met de werkelijkheid. Hoewel er zeker plekken zijn in Nederland waar de spanning voelbaar is (door jonge mannelijke allochtonen gedomineerde wijken in de Randstad bijvoorbeeld, maar net zo hard het door autochtonen bevolkte Urk of Duindorp), is het volstrekt onzinnig om dit te veralgemeniseren.

Hoe je ook over de jaarlijkse misdaadcijfers denkt, de trend is dat er beduidend minder ‘straatmisdrijven’, zoals berovingen, diefstal of mishandeling worden gepleegd.

Daling

Zo daalde het aantal overvallen volgens onderzoek van RTL Nieuws in het afgelopen jaar met 23 procent, waren er 21 procent minder inbraken en liep het aantal winkeldiefstallen met 11 procent terug. Ik ben de eerste om toe te geven dat misdaadcijfers ‘dodgy’ zijn en onder invloed staan van veel factoren, maar dit zijn wel de cijfers waar we mee te maken hebben.

De dalende trend is ook niet louter te verklaren door verminderde politie-inzet of de veelgehoorde stelling ‘dat mensen geen aangifte meer doen’. De aangiftebereidheid daalt wel licht, maar die daling verklaart niet de grotere daling in de misdaadcijfers.

Enquêtes

Ook de slachtofferenquêtes laten die dalende trend namelijk zien. In 2019 gaf 14 procent van de Nederlanders aan slachtoffer te zijn geweest van zaken als geweld, inbraak, diefstal en vernieling. Dat percentage was in 2012 nog 20 procent. Het slachtofferschap nam dus in zeven jaar tijd af met maar liefst 31 procent.

Opvallend is overigens wel dat Wilders opkomt voor de krantenbezorger. Hoewel zijn gemakzuchtige stelling over snijdende drugskoeriers door geen enkel onderzoek of rechtbankdocument wordt onderschreven, is het gek dat Wilders kennelijk niet beseft dat de krant vaak door dezelfde mensen wordt bezorgd die hij steeds zo op de korrel heeft: vluchtelingen en statushouders.

Islam

In de plannen van de PVV duikt dan niet onverwacht de onvermijdelijke link met de islam op:

Elke gemeente heeft ze en iedereen weet wie ze zijn: de draaideurcriminelen. Vaak islamitisch straattuig, met een bontkraagje en een dubbele nationaliteit. Ze komen er meestal mee weg

De koppeling tussen geloof en straattuig is een hele dubieuze. Sterker nog: er is geen enkele aanwijzing dat geloof een causale rol speelt als het gaat om bijvoorbeeld straatroven of diefstal. Dat ‘iedereen weet wie ze zijn’ klopt dan weer wel. In meerdere gemeenten zijn lijsten samengesteld van de grootste raddraaiers. In Amsterdam bijvoorbeeld de top 600. Hoewel het buitengewoon lastig is om deze groep op het rechte pad te krijgen, is het onzinnig om te stellen dat ze er mee wegkomen.

Ik heb zelf meerdere jonge verdachten aangehoord die in die top 600 staan en een klacht bij die verdachten is dat ze nu juist zo in de gaten worden gehouden. Ieder lid van die groep heeft een eigen begeleider en zelfs broertjes en zusjes worden indien nodig persoonlijk in het gezin benaderd om beïnvloeding te voorkomen. Maar liefst veertig organisaties bemoeien zich met deze 600 onverlaten.

Theedrinken

Het programma van de PVV gaat verder met nog meer stellingen die lukraak en op basis van incidenten bij elkaar is gezocht:

Politieagenten worden er zelf ook gek van. Hun handen jeuken om ze aan te pakken. Maar ja, hun korpschefs zijn meestal politiek correcte bureaucraten die pleiten voor gedogen en geldverslindende, niet-werkende multiculti- en preventieprojecten. Voor pappen, nathouden en theedrinken

Korpschefs die pleiten voor gedogen. Juist ja. Maar waarvan dan precies? Van straatcriminaliteit? Ik moet de eerste korpschef nog tegenkomen die dat doet. En pleiten voor niet werkende preventieprojecten? Dat klopt ook al niet. Er is de laatste jaren juist (onterecht) bezuinigd op projecten die politiek niet zo sexy zijn, maar juist wel werken.

In september 2020 wees de Nationale Politiebond er nog nadrukkelijk op dat met de komst van de Nationale Politie is bezuinigd op het aantal agenten. Van de weeromslag werd er prioriteit gegeven aan het opsporen en vervolgen van criminelen en dus niet aan het voorkomen van sociale onveiligheid en misdaad in de wijk. De volgens deskundigen essentiële en effectieve wijkagenten (die wel weten wat er speelt in een wijk, onder meer door ‘thee te drinken’), werden op andere taken gezet.

De Bond staat daar ook niet alleen in. Volgens de Inspectie Justitie en Veiligheid weet de politie te weinig wat er speelt in de wijken en zijn wijkagenten zo overbelast door de handhaving dat ze nauwelijks meer tijd hebben om te investeren in contacten in de buurt.

Extra agenten

Het programma van de PVV vervolgt met de wens om 10.000 extra agenten aan te trekken. In eerste aanleg is dit goed plan. Een aantal problemen bij de politie wordt namelijk wel degelijk veroorzaakt door een tekort aan agenten. Het is echter bepaald geen baanbrekend idee. Korpschefs en burgemeesters roepen al jaren om uitbreiding van de capaciteit.

De vraag is echter of het onverkort bijzetten van agenten de daadwerkelijke problemen aanpakt. Als ze door het hele land worden verdeeld, dan is de aanwezigheid op straat alsnog niet afdoende. Dan krijg je louter meer agenten die achter meldingen aanhollen. Voor een effectieve aanpak moet je agenten inzetten waar ze nodig zijn. Als wijkagent bijvoorbeeld die niet van melding naar melding vliegt, maar zijn pappenheimers kent, iets wat de PVV kennelijk ziet als pappen en nathouden en theedrinken.

Recherche

Daar komt bij dat de beperkte recherchecapaciteit een veel groter probleem is in Nederland. Slechts 12% van de totale capaciteit in Nederland zit namelijk in de recherche. Rechercheurs zorgen voor het oplossingspercentage. Als misdaad niet mag lonen, dan moet je wel de mogelijkheid hebben om geconstateerde misdrijven ook te onderzoeken om daarna met succes te kunnen vervolgen. Met alleen een arrestatie ben je er nog niet.

Als ultieme oplossing ziet de PVV de assistentie van het leger. Nog los van het harde gegeven dat soldaten helemaal niet zijn opgeleid voor die specifieke taak en het leger zelf kampt met onderbezetting, valt ook niet in te zien hoe dit plan bijdraagt aan de oer-Hollandse gezelligheid die de partij naar eigen zeggen voorstaat.

Jihadisten

Het verkiezingsprogramma gaat verder met de volgende zin:

Jihadisten of zij die daarmee sympathiseren zetten wij preventief vast middels administratieve detentie.

Dit is grondwettelijk niet mogelijk. Preventief vastzetten wil naar aard zeggen dat je iemand gevangenneemt voor er een strafbaar feit is gepleegd. Als er daadwerkelijk op wat voor manier dan ook sprake is van het overtreden van de wet door bijvoorbeeld jihadistisch geweld, dan is voorlopige hechtenis nu natuurlijk al een hard gegeven.

Wat de PVV hier feitelijk wil is een straf voor gedachten. Een betoog om Wilders preventief vast te zetten omdat hij op enig moment verdacht werd van groepsbelediging en aanzetten tot discriminatie zou een stuk beter te verdedigen zijn.

Taakstraffen 

We schaffen taakstraffen af…

Het afschaffen van taakstraffen is een gevaarlijke losse flodder die door de partij ook niet van argumenten wordt voorzien. Het werkt letterlijk onveiligheid in de hand. De taakstraf moet er voor zorgen dat verdachten juist niet opnieuw in de fout gaan en de onveilige factor voor anderen wordt weggenomen.

Met een taakstraf hou je een dader namelijk in een omgeving (werk, familie, vrienden, woning) waar sturing, begeleiding en toezicht nog wel aanwezig is of in potentie kan zijn. Dit in tegenstelling tot detentie, waar de omgeving juist eerder aanzet tot nieuwe en zwaardere strafbare feiten. In tegenstelling tot wat de PVV kennelijk denkt, is het gros van de verdachten niet lid van een georganiseerde criminele bende, maar gewoon onderdeel van onze samenleving.

Het zijn onze beveiligers, bouwvakkers, kroegbazen, vrachtwagenchauffeurs en zelfs politici.

Schandpaal

Zoals het de PVV betaamt wordt het steeds gekker in het verkiezingsprogramma.

De PVV gelooft in de afschrikkende werking van het publiek maken van de identiteit van zeden- en geweldscriminelen. Daarom willen wij de identiteit van elke veroordeelde zeden- of geweldsdelinquent – met foto en naam – via gemeentelijke digitale schandpalen openbaar maken

Het is lastig om te bedenken welk nuttig effect hier mee wordt beoogd. Anders dan een soort bloeddorstige vergelding. Veel geweldszaken komen in een impuls tot stand, het zijn niet zelden uit de hand gelopen ruzies. Een openbare schandpaal kan er voor zorgen dat de dader nergens meer terecht kan in de samenleving. De kans dat een dergelijke dader zich afkeert tegen die samenleving en opnieuw tot geweld over zal gaan ligt op de loer.

Hier komt bij dat daders van zedendelicten niet zelden direct in relatie staan tot hun slachtoffers. Het zijn onder meer vaders, ooms, partners en huisvrienden. Op die manier belast en bezoedel je ook nog eens in potentie het slachtoffer.

Het bizarre idee van een schandpaal ontkent daarnaast ook nog eens het gegeven dat een veroordeelde in Nederland een tweede kans krijgt. De straf (vrijheidsbeneming bijvoorbeeld) is de boetedoening. Na het uitzitten van de straf dient een dader weer opnieuw mee te kunnen draaien in de samenleving, zonder onnodig door het grote publiek belast te worden met zijn verleden.

Digiboefjes

Het is natuurlijk niet alleen maar kommer en kwel bij de PVV.

De PVV wil ook veel meer aandacht voor onze digitale veiligheid. Internetcriminelen lijken vrij spel te hebben. Vele ouderen worden het slachtoffer van internetoplichters en vele jongeren worden digitaal bedreigd. Dat moet stoppen. De politie moet digitale vormen van criminaliteit serieuzer gaan aanpakken en de daders moeten voor de rechter komen.

Mede door de coronacrisis heeft digitale misdaad een enorme vlucht genomen. Daar moet inderdaad meer aandacht voor komen. Dat kan ook, want in tegenstelling tot criminaliteit in de openbare ruimte, laat een dader digitaal vrijwel altijd een spoor na. Met goede digitale rechercheurs en databedrijven en providers die – mits er genoeg waarborgen zijn – ook hun verantwoordelijkheden nemen, is daar nog een wereld te winnen.

TBS

Aan het eind van de uitgeschreven veiligheidsparagraaf komt de PVV in enkele oneliners met meer onzinnige voorstellen die letterlijk niet uit te voeren zijn of te gevaarlijk voor woorden.

Afschaffen tbs

Misschien wel het domste en gevaarlijkste plan. De dwangmaatregel om een gevaarlijke en (deels) ontoerekeningsvatbare dader verplicht en achter doorgaans veilige muren te kunnen behandelen, redt mensenlevens. Het gevaarlijke alternatief is een celstraf, waarna de gestoorde dader onbehandeld weer buiten de gevangenispoort wordt gezet.

Bovendien is er een ingrijpende wijziging in de wet voor nodig. Je moet letterlijk afstappen van het idee dat een persoon die in bijvoorbeeld een psychose handelt, niet wist wat hij deed. Met andere woorden: als iemand zijn eigen wil niet meer kan bepalen door een ernstig psychiatrisch probleem, moet je toch gaan beweren dat hij dat wel kon.

Daarmee gooi je in één klap de hele consensus in de forensische wereld weg en maak je mensen die oprecht niet weten wat ze doen ineens tot prooi.

Altijd snelrecht bij gewelds- en zedendelicten

Dit is in strijd met rechtvaardige rechtspraak. De ervaring leert dat geweldsmisdrijven, maar zeker zedenmisdrijven tijd vergen. Getuigen moeten worden gehoord, sporen veiliggesteld en onderzocht en de verdediging moet dossiers lezen en nadere onderzoekswensen kunnen formuleren. Met name Wilders zou toch moeten weten hoe lang een vervolging kan en mag duren. Hij was er als de kippen bij om zijn eigen rechtszaken tot in het oneindige te rekken en optimaal gebruik te maken van zijn rechten.

Vrijlating

Geen vervroegde vrijlating, ook niet onder toezicht

Opnieuw een ondoordacht en gevaarlijk plan. De voorwaardelijke vrijlating (vervroegde vrijlating bestaat niet meer) is nu juist bedacht om een succesvolle en veilige terugkeer in de samenleving mogelijk te maken. Een gestrafte verlaat detentie onder voorwaarden, als hij die aan zijn laars lapt kan een rechter hem weer terugsturen. Het biedt dus een werkelijke mogelijkheid tot behandeling, begeleiding en toezicht en een stok achter de deur om herhaling te voorkomen. Als je een straf zonder deze voorwaarden na het uitzitten kaal stopt, dan heb je letterlijk geen wapens meer in handen om herhaling te voorkomen. De gestrafte verdwijnt van de radar.

Volwassenenstrafrecht vanaf 14 jaar bij gewelds- en zedendelicten

Hier miskent de PVV het harde wetenschappelijke gegeven dat een kind van veertien jaar anders in elkaar zit dan een volwassene, anders denkt, de gevolgen van daden niet goed kan overzien en anders reageert op straf. Daar komt bij dat het volwassenenstrafrecht langere celstraffen kent, waardoor de ontwikkeling van een kind (met name scholing) vrijwel geheel weggehaald wordt. Misdaad wordt voor een groot deel veroorzaakt door sociaaleconomische omstandigheden (geen werk, geen inkomen, verveling, geen toekomstperspectief). Met dit voorstel creëer je een heel leger aan toekomstige zware criminelen.

Minimumstraffen

Stevige minimumstraffen en hogere maximumstraffen

Minimumstraffen klinken tamelijk heldhaftig, maar zijn de doodsteek voor een rechtvaardige afdoening van iedere rechtszaak. Een zaak is altijd uniek, er spelen tientallen factoren mee die allemaal gewogen moeten worden. Zo kan het dat de ene dader voor groepsbelediging een fikse straf krijgt en de ander niet. Als u niet begrijpt waar ik op doel, dan kunt aan de heer Wilders vragen naar zijn strafblad. Of kijk anders naar de reeks PVV-politici die eerder werden veroordeeld tot boetes of een voorwaardelijke straf voor onder meer ontucht, verkeersdelicten, wapenbezit, fraude en bedreiging.

Groepsaansprakelijk bij misdrijven: hele dadergroep straffen

Dit is een wat merkwaardig voorstel omdat niet duidelijk is wat men hier nou wil zeggen. Op dit moment is een ieder die bewezen een bijdrage levert aan een misdrijf al medepleger of medeplichtig. Als de PVV stelt dat iedereen die in de nabijheid van een dader verkeert of hem kent strafbaar is, dan zouden alle PVV-politici  in de zaak Wilders II onverkort schuldig zijn aan groepsbelediging.

Conclusie

De conclusie van de analyse van de plannen van de PVV moet zijn dat de partij geluisterd heeft naar geluiden uit de samenleving die niet overeenkomen met de werkelijkheid en zelfs lijnrecht ingaan tegen breed gedragen wetenschappelijke consensus. Een groot deel van de plannen zal zelfs leiden tot een verharding en uitbreiding van de criminaliteit.

Dan weet u waar u voor kiest als u op de PVV stemt.