Met de herinvoering van lockdown-achtige maatregelen, probeert het kabinet opnieuw de razendsnelle stijging van covid-besmettingen in te dammen. De maatregelen maken veel mensen moedeloos, gefrustreerd of boos.
Het voelt als een gebroken belofte van het kabinet, omdat het overgrote deel van de Nederlanders inmiddels het coronavaccin heeft. Daarmee zou de pandemie worden ingedamd. Maar deze strategie werkt (nog) niet, omdat onvoldoende Nederlanders zijn gevaccineerd. En ondertussen voert het kabinet een jojo-beleid. Ze wacht steeds tot in de zorg het water aan de lippen staat, voordat maatregelen worden getroffen. En omgekeerd is ze er als de kippen bij om maatregelen weer los te laten zodra het virus net onder controle lijkt.
Geen maatregelen om zorg structureel te versterken
Dit ge-jojo is zuur voor de zorgsector. Die kampt na 20 maanden corona-crisiszorg met een zorgwekkend groot personeelsuitval. Het aantal beschikbare ic-bedden is lager dan aan het begin van de crisis en in sommige regio’s is al sprake van een zorginfarct. Dit roept de vraag op waarom het kabinet nog geen maatregelen heeft getroffen om de zorg structureel te versterken. Niemand wil dat het straks code-zwart wordt in de ziekenhuizen.
De vraag is ook of er over drie weken alweer versoepeld kan worden. Dit virus is voorlopig niet weg, en zal de volgende winter weer opspelen. Minister Hugo de Jonge sprak tijdens de persconferentie over een ‘marathon waarbij we toch nog even tien kilometer extra moeten lopen’. Maar er is geen deskundige die zich aan zo’n voorspelling waagt. Het kabinet moet stoppen met verwachtingen scheppen, die het niet kan waarmaken. Daarmee voedt het zelf het wantrouwen, en draagt het bij aan de polarisatie in het land. Het wordt tijd om een heldere strategie te bepalen voor de (middel)lange termijn.
Grote en principiële vragen
De regering wil uit deze beperkte lockdown komen, door wettelijk onderscheid te maken tussen gevaccineerde en niet-gevaccineerden voor toegang tot de werkplek en publieke voorzieningen. En in drukke uitgaansgelegenheden is testen voor toegang niet meer mogelijk. Deze zogeheten 2G-maatregel klinkt sympathiek voor gevaccineerden, omdat zij dan hun vrijheden terugkrijgen. En het geeft antwoord op het gevoel van oneerlijkheid dat de ongevaccineerden de samenleving in gijzeling houden.
Maar het zijn zeer vergaande stappen, met als effect dat ongevaccineerden zich gedwongen kunnen voelen zich te laten vaccineren. Het roept grote en principiële vragen op, omdat met zo’n wet meerdere sterk gekoesterde grondrechten opzij worden geschoven. De politiek mag zo’n besluit voor een beperkte periode nemen, maar dan moet wel de noodzaak en het nut voor de volksgezondheid boven elke twijfel zijn verheven. Dat 2G vooral ‘eerlijker’ voelt voor de gevaccineerden, is een te zwakke argumentatie.