De gebeurtenissen van het afgelopen weekend in Berlijn hebben grote golven gemaakt. En ze onthullen een progressieve breuk in de Duitse samenleving.
door René Nehring
De ontwikkeling is niet verwonderlijk. Burgers met verschillende strepen protesteren al maanden tegen de maatregelen om de coronapandemie en de daarmee gepaard gaande uitgebreide stillegging van het openbare leven in te dammen. Al begin augustus kwamen op uitnodiging van het initiatief “lateral thinking 711” tienduizenden mensen in Berlijn samen om opheffing van de coronabeperkingen te eisen.
Onwetendheid in politiek en media
Afgelopen weekend kwamen volgens de politie bijna 40.000 deelnemers naar Berlijn – twee keer zoveel als vier weken eerder. De sfeer was vooraf al opgeladen door de poging van Binnenlandse Senator Geisel om de demonstraties te stoppen onder verwijzing naar de geldende Corona-regelgeving. Zelfs als dit project werd stopgezet bij twee administratieve rechtbanken, creëerde het een klimaat van wederzijds wantrouwen.
De belangrijkste gebeurtenis van “lateraal denken” verliep grotendeels op een ordelijke manier. De media berichtten er echter nauwelijks over, maar eerder over het verbod op een zij-demonstratie – en vanaf die avond een “storm” op de Reichstag. Hoewel er slechts een paar honderd mensen bij deze “storm” betrokken waren, en hoewel de hele actie maar een paar minuten duurde, werd er in de dagen daarna bijna uitsluitend over gerapporteerd.
Aan het begin van de coronapandemie werden de besluitvormers in de federale en deelstaatregeringen alom geprezen om hun crisisbeheersing. Naarmate de uitzonderlijke situatie toenam, namen ook de twijfels over de gevaarlijkheid van het coronavirus en de voordelen van de maatregelen die werden opgelegd om het in te dammen, toe.
Veel burgers hebben al lang het nieuwe leven van alledag ervaren, waarin sportevenementen gesloten zijn voor het publiek, waarin culturele en recreatieve voorzieningen gesloten zijn en waarin zelfs op weekendavonden restaurants in de grote steden om negen uur sluiten omdat er geen gasten zijn Tijd”. Een indruk die niet in de laatste plaats wordt versterkt door het feit dat er nauwelijks enige discussie bestaat over alle maatregelen en dat tot dusver geen enkele Bondsdag of Landtag zich heeft afgevraagd hoe de federale en deelstaatregeringen al maanden in de noodtoestand verkeren.
Splitsen in plaats van samenvoegen
In 2018 richtte bondspresident Frank-Walter Steinmeier het initiatief “Duitsland spreekt” op, dat leden van verschillende sociale groepen samenbracht. Waar is een soortgelijk initiatief in tijden van de coronapandemie? Waarom benadert een groepsleider of een minister de “zijdenkers” niet om met hen te praten?
Toen de ‘Fridays for Future’-demo’s in 2019 de wereld in beweging brachten, marcheerden ongeveer 10.000′ FFF’-supporters door Berlijn. De hoofdrolspelers van de beweging, de Zweedse studente Greta Thunberg en de Duitse Luisa Neubauer, zaten maandenlang op alle mediakanalen. Waarom worden de 40.000 “laterale denkers” niet op televisie vertoond? Waarom tonen de nieuwsuitzendingen geen beelden van de slotbijeenkomst?
Waarom geen citaat van wereldkampioen voetbal Thomas Berthold? En waarom is oprichter Michael Ballweg van ‘lateral thinking’ niet uitgenodigd voor een van de omvangrijke talkshows? Vraagt iemand van de besluitvormers in de redactiekantoren zich, gezien deze discrepantie in de berichtgeving over de twee bewegingen, echt af dat sommige burgers hen niet langer vertrouwen?
Het “geval” van Sarrazin
Aan het begin van de week werd het nieuwe boek van Thilo Sarrazin gepresenteerd. Sinds de auteur tien jaar geleden zijn bestseller ‘Duitsland schaft zichzelf af’ publiceerde, dat sinds 1945 het bestverkochte Duitse non-fictieboek is sinds 1945 (!), Is het een persona non grata geworden die niet langer een omroep uitnodigde wiens boeken niet meer werden beoordeeld door een grote krant en die uiteindelijk na 47 jaar lidmaatschap door de eigen partij, de SPD, werd uitgezet. En dat allemaal omdat Sarrazin feiten verzamelt die het mislukken van grote politieke projecten zoals immigratie bewijzen.
Desalniettemin kon zijn uitgever maandag aankondigen dat er al “een zescijferig aantal” bestellingen was voor de “nieuwe Sarrazin”. Het feit dat een publicist de meest succesvolle auteur kan worden ondanks het negeren van alle vooraanstaande media, bewijst eens te meer de discrepantie tussen de gepubliceerde mening en de stemming “buiten in het land”.
Het is moeilijk te zeggen voor welk percentage van de samenleving de “laterale denkers” staan. Wat zeker is, is dat de tienduizenden demonstranten – wat men er ook van mag denken – veel talrijker waren dan de aanhangers van vele andere bewegingen waaraan politici en de media veel aandacht hebben besteed.
De vraag is of een van de politieke besluitvormers een stap naar de demonstranten zal zetten – of dat ze het onbehagen van de burgers willen blijven zien toenemen – en dat de beweging aan populariteit zal blijven winnen.