Indignatie redactie 
Corona heeft de wereldwijde onderlinge afhankelijkheden genadeloos blootgelegd. Of we het nu leuk vinden of niet, we zijn ÉÉN mensheid op ÉÉN planeet. Wat iedereen kan treffen, heeft invloed op iedereen! De pandemie biedt de mogelijkheid om dit tastbaar te maken.
Er is nog nooit zoveel globaliteit geweest.
Een onzichtbaar virus brengt de hele wereld tot stilstand. Angela Merkel, Boris Johnson en Prins Charles zetten het in quarantaine. Hogere geestelijken in Iran stierven aan Covid-19. En het is slechts een kwestie van tijd voordat andere prominente staatsmannen en -vrouwen op alle continenten – vertegenwoordigers van democratische en autoritaire staten en dictators – hen op zijn minst in gedwongen isolement volgen.
De Amerikaanse president, die net zoals gewoonlijk zijn mond vol had, verschijnt plotseling heel schaapachtig. Nu is het al een succes, zo niet miljoenen, maar slechts honderdduizenden zullen in de VS aan het virus sterven. En ook in Rusland, waar het er lange tijd relatief goed uitzag, neemt het aantal geïnfecteerden en doden langzaam maar meedogenloos toe. Nu is Moskou, zoals de meeste metropolen, geblokkeerd.
Wereldwijd zijn scholen, universiteiten, bibliotheken, theaters, bioscopen, kerken, moskeeën, synagogen, pagodes, maçonnieke tempels, restaurants, afhaalrestaurants, winkels, voetbalstadions, zwembaden, fitnesscentra, disco’s, kappers, schoonheidsstudio’s, massagesalons, roodlichtmijlen en bordelen gesloten. Begrafenissen vinden alleen plaats in de smalste kringen. Het gebruik van rouwzalen voor gebeden en toespraken is verboden. De mondiale luchtvaart komt stilaan tot stilstand. De Olympische Spelen zoals het EK voetbal worden uitgesteld. Vrijdagen voor toekomstige en paasmarsen zijn verboden in de openbare ruimte op het World Wide Web. Zelfs Bob Dylans stopt al tientallen jaren in een eindeloze lus die de wereld rond draait.
Het virus lokt beelden uit die de wereld nog nooit eerder heeft gezien: Times Square, de Champs Élysées, het Rode Plein – allemaal bijna ontvolkt, roepen onderdrukkende associaties op van de spookachtig bevroren Italiaanse pleinen op de ‘Pittura metafisica’ van de surrealistische schilder Giorgio de Chirico wakker. En op het verweesde Sint-Pietersplein viert een eenzame paus de mis voor het hele katholieke christendom en geeft hij de voorkeur aan de zegen van ‘Urbi et Orbi’, gereserveerd voor de hoogste feestdagen, voor de stad in quarantaine en de doodsbange wereldcirkel tot ver in de grijze vasten. Paasdiensten zijn hetzelfde als pelgrimstochten naar Mekka.
Over de hele wereld zie je mensen toiletpapier zonder hoofd ophopen; de schappen van de supermarkt voor pasta, rijst en meel zijn in Europa even leeg als in de Verenigde Staten, Australië, het Verre Oosten en op de Krim; Ontsmettingsmiddelen, zelfs gezichtsmaskers, muteren gedurende een pre-corona periode van verwaarlozing van het bestaan van de ene op de andere dag in zeldzame edelstenen om voor te vechten.
Met het openbare leven komen oorlogen en oorlogsspelletjes tot stilstand. Manoeuvres van alle superkrachten en militaire allianties worden geannuleerd of geannuleerd . In landen die jarenlang door burgeroorlogen zijn geschud, bevriezen de frontlinies, blijven de tegenstanders in hun respectievelijke loopgraven. Zelfs de Taliban zeggen dat ze willen afzien van aanvallen op Corona.
Het virus kent geen grenzen, geen feestdagen, geen zon- en feestdagen. Het besmet geleidelijk alle levensgebieden, vooral de economie, waar het de meest gewelddadige beurscrash sinds de financiële crisis veroorzaakte, de voorbode van toekomstige faillissementen ter plaatse. Corona is de grote gelijkmaker – van het meest persoonlijke dagelijkse leven tot de hoogtepunten van de wereldpolitiek. Plots lijken er geen partijen meer te zijn, er zijn alleen potentiële en echt geïnfecteerde mensen.
De hele wereld valt in een door virus veroorzaakte schok.
Wat iedereen kan treffen, heeft invloed op iedereen!
Zoveel globaliteit is er nog nooit geweest?
Natuurlijk niet! Corona heeft de wereldwijde onderlinge afhankelijkheden niet gecreëerd, maar heeft ze zo meedogenloos onthuld dat niemand er nu zijn ogen voor kan sluiten. Wereldwijde supply chains worden doorgesneden. In Duitsland worden medicijnen plotseling schaars omdat de grondstoffen niet meer worden geproduceerd in India en China of de transportroutes worden onderbroken. Wereldspelers in de auto-, machinebouw- en hightechindustrie zitten op hun knieën omdat de leveranciersproducten te laat zijn of zelfs falen.
De Amerikaanse president probeert naar verluidt Duitse onderzoekers hoge steekpenningen te geven om de exclusieve rechten van zijn land voor de ontwikkeling van een coronavaccin veilig te stellen. Boeren in Nedersaksen en Baden-Würtemberg roepen wanhopig op tot Poolse, Bulgaarse en Roemeense seizoensarbeiders om aardbeien en asperges te oogsten. Steden, regio’s, nee: hele landen, die tot voor kort vooral leefden van het toerisme, staan op instorten. Regeringen openen monsterlijke ‘reddingspakketten’, pompen miljarden in de economische cyclus – en leggen zo de zekering voor de crisis van morgen.
Kortom: alles heeft met alles te maken. Iedereen is van iedereen afhankelijk. Dus ook bij de pandemie. Of in de woorden van VN-secretaris-generaal António Guterres:
We zijn slechts zo sterk als het zwakste gezondheidszorgsysteem in onze verbonden wereld.
Hiervoor was er vóór Corona geen gebrek aan voorwaarden. Zo sloeg de socioloog Ulrich Beck, die helaas veel te vroeg stierf, zijn term “risicosamenleving”, die halverwege de jaren tachtig werd bedacht, aan het begin van deze eeuw uit tot “wereldrisicosamenleving”. En Michail Gorbatsjov zei kort en bondig in zijn laatste boek: “We are ONE humanity. We leven allemaal op ÉÉN planeet. ‘De filosoof Günther Anders trok in de jaren vijftig het logische gevolg met het oog op het eerste wereldwijde gevaar, de mogelijke atomaire apocalyps:’ Wat iedereen kan treffen, heeft invloed op iedereen! Er is alleen ‘volgende’ over. ‘
Dus nu ook.
Nogmaals, we wisten dit allemaal vóór Corona. Maar we wisten het alleen ! Abstracte kennis die niet gekoppeld is aan concrete ervaringen ligt natuurlijk in de directe omgeving van onwetendheid. ‘Wat ik alleen weet, maakt me niet heet!’ Als de huidige pandemie minstens één kans opent, dan is het om uit de pure kennis te komen! Misschien zelfs – we dromen heel gewaagd vooruit – een bijna onbekend gevoel van wereldwijde solidariteit, om wereldwijde solidariteit te ontwikkelen in de eerste voorzichtige benaderingen.
Een voorbeeld: ik woon al meer dan twee weken in mijn appartement in Oldenburg onder de omstandigheden van beperkt contact in de dagelijkse Duitse corona. Dit lot deel ik bijna één op één met mijn beste Russische vriend, de economieprofessor Ruslan Grinberg, die ook in quarantaine in Moskou is. Het maakt niet uit dat de betrekkingen tussen het Westen en Rusland sinds de crisis in Oekraïne buitengewoon gespannen zijn. Ons dagelijks leven is momenteel slechts een klein beetje anders. Afsluitingsbeperkingen, contactverboden hier zoals daar! Zelfs in de belegerde Donbass is een goede vriend nu net als ik.
We kunnen skypen en ideeën uitwisselen over overeenkomsten en verschillen in onze straal, die momenteel ernstig wordt beperkt door Corona. Het is niet veel anders in contact met een bevriende artiest in West-Oekraïne, met een vriend in Moldavië die afwisselend in Chisinau en de afgescheiden Tiraspol woont, met een Facebook-vriend in Yerevan in Armenië, en met een vriend in Thailand die door één is Ze keerde terug naar Australië en worstelde nu door een eindeloos lange quarantaineperiode van twee weken in haar huis nabij de grens met Laos. – De voorbeelden kunnen naar wens worden uitgebreid. Grenzen, afstanden in de ruimte, culturele, religieuze verschillen doen er hier niet toe.
Een suggestie voor goedheid: zou het denkbaar zijn om de huidige situatie te gebruiken om internationale fora op te zetten in de virtuele ruimte om informatie uit te wisselen over het dagelijkse corona-leven? Om ze zelfs te gebruiken om elkaar te ondersteunen – voor zover mogelijk onder de gegeven voorwaarden? De pandemie is immers niet wereldwijd volledig gesynchroniseerd. Ervaringen van ‘geavanceerde’ landen zouden tijdig beschikbaar kunnen worden gesteld aan mensen in de ‘achterblijvende landen’.
En het zou niet geschikt zijn nu tot een wereldwijde discussie, een wereldwijde brainstormen over de komende post-Corona tijdperk lanceren? Conclusies trekken, voorstellen ontwikkelen, eisen bundelen, alles wat na deze wereldwijde crisiservaring overal en dringend moet veranderen? Om na te denken over een nieuw veiligheidsconcept, dat, zoals Michail Gorbatsjov in 2005 samen met het Nobelprijswinnaarsforum suggereerde , gebaseerd is op militaire doelen en de basisbehoeften van alle mensen wereldwijd garandeert :
De basis van veiligheid moet de primaire overweging zijn van de basisbehoeften van mensen en het respect van al het menselijk leven. In plaats van buitensporige militaire uitgaven die alleen de veiligheid ondermijnen, moeten de middelen van de internationale gemeenschap worden gebruikt om onderwijs- en gezondheidsproblemen op te lossen, met name de strijd tegen aids en tuberculose door middel van beschermende en preventieve maatregelen.
Hoe dan ook, we hebben nu allemaal meer dan genoeg tijd. Waarom niet gebruiken?
Omdat één ding het heeft veroorzaakt, de pandemie: wat we alleen eerder wisten , ervaren we nu. We zijn EEN mensheid. We zitten in dezelfde boot – tenminste sinds Hiroshima! Als, zoals altijd in het leven, op heel verschillende dekken en in heel verschillende posities.
Maar ook op de Titanic maakte het uiteindelijk niet uit of je onder ging in de machinekamer of op het valse dek, op de reling of in de salon, in de met olie besmeurde kiel, in de nachtjapon, in de livrée of in de smoking!
